در فرهنگ سوئدیها توجه زیادی به تغییرات اقلیمی شده است. کودکان سوئدی در مدارس ابتدایی با مسائلی مانند شناخت محیط زیست و حفظ منابع طبیعی آشنا میشوند.
در سالهای اخیر گرتا تونبرگ، دختر نوجوان سوئدی و فعال محیط زیستی، به صورت چهره برجسته یک جنبش جهانی درآمده که علیه بحران جوّی فعالیت میکند و الهام بخش میلیون نفر در سراسر جهان برای اقدام در این راستا است.
ولی ممکن است تغییرات آب و هوایی خیلی زودتر از آنچه مردم تصور میکنند، در فکر سوئدیها بوده و حتی موجب نگرانی وایکینگها هم شده بود.
گروهی از باستان شناسان، زبان شناسان و کارشناسان مذهبی و آب و هوا، در صدد بررسی نوشتههای تخته سنگی موسوم به سنگ روک، برآمدهاند. این سنگ نوشته در قرن هفده در ایالت اوسترگوتلاند در سوئد کشف شد. نتیجه مطالعات این کارشناسان که اوایل امسال انتشار یافت، نشان میداد که وایکینگها حدود 1200 سال قبل نگران یک فاجعه جوّی بودند.
ارتفاع تخته سنگ روک، که از جنس سنگ خارا است بیش از دو متر و نیم، و وزن آن پنج تُن است و طولانیترین سنگ نوشته با حروف الفبای رون اسکاندیناوی باستان است که تا کنون کشف شدهاست.
برای نوشتن این کتیبه از 725 حرف الفبای رون، حروفی که در زبان وایکینگها به کار میرفت، استفاده شده و از جمله اشعاری در باره قهرمانی تئودوریک بزرگ، از پادشاهان اوستروگوتها در قرن ششم میلادی، روی این تحته سنگ حکاکی شدهاست.
این کتیبه که قدمت آن به قرن نهم میلادی باز میگردد به طور خارق العادهای خوب حفظ شده و گفته میشود مشهورترین یادگار تاریخی رونیک متعلق به عصر وایکینگ است. پژوهشگران بیش از یک قرن تلاش میکردند که از نوشتههای حکاکی شده سنگ راک، کشف رمز کنند.
نتیجه بررسیهایی که امسال انتشار یافت نشان داد که در این کتیبه اشاره ضمنی به یک بحران هوای سرد شده که بین سالهای 536 و 550 میلادی-حدود 300 سال قبل از خلق سنگ روک، اتفاق افتادهاست.
در طول این مدت، خاکسترهای ناشی از یک رشته فورانهای آتشفشانی، که به هوا بلند شده بود تا آن حد زیاد بود که باعث شد خورشید عملا ناپدید شود. این اتفاق منجر به سرد شدن غیرمعمول هوا در شبه جزیره اسکاندیناوی در طول تابستانها و در نتیجه از بین رفتن محصول و بروز گرسنگی شد.
حدس زده میشود که به دلیل این بحران دست کم نصف جمعیت محلی جان خود را از دست دادند. ممکن است این واقعه تکان دهنده به شکل گرفتن افسانه راگناروک، کمک کرده باشد. این افسانه یک رشته اتفاقات را شرح میدهد از جمله گرفته شدن جلوی نور خورشید و "یک زمستان سخت" که نهایتا منجر به پایان تمدن میشود.