درگذشت امیر کویت

شیخ صباح احمد صباح 14 سال امیر کویت و پیش از آن چند دهه وزیر خارجه بود. او به‌عنوان چهره‌ای شناخته می‌شد که به سیاست خارجی این کشور حاشیه خلیج‌فارس شکل داد. شیخ صباح مدتی هم وزیر دارایی کویت بود. در بیانیه دفتر امیری کویت آمده است: «با نهایت حزن و اندوه به ملت کویت، دو امت اسلام و عرب و ملت‌های دوست جهان وفات شیخ صباح الاحمد الجابر الصباح را تسلیت می‌گوییم.» شیخ صباح الاحمد الجابر الصباح از 29 ژانویه 2006 در مسند قدرت بود و پانزدهمین امیر این کشور و پسر چهارم شیخ الاحمد الجابر الصباح است.

الجزیره در گزارش دیروز سه‌شنبه نوشت: امیر کویت در سال 1929 متولد شد و از او با عنوان معمار سیاست خارجی کویت مدرن یاد می‌شود. او تقریبا به مدت 40 سال یعنی از 1963 تا 2003 که به مقام نخست‌وزیری رسید، در مقام وزیر خارجه به کار مشغول شد. به نوشته الجزیره، او در ژانویه 2006 پس از مرگ شیخ جابر الصباح امیر کویت شد. در اوت 2019 دولت کویت اعلام کرد که امیر دچار بیماری و در بیمارستان بستری شده است. وی در جولای 2020 برای تداوم درمان به ایالات متحده رفت. الجزیره نوشت: هواپیمای C-17 نیروی هوایی آمریکا او را از کویت به روچستر مینه‌سوتا، منتقل کرد که گل سرسبد پردیس «کلینیک مایو» محسوب می‌شود. در سال 2002 آپاندیس وی برداشته شد و در سال 2007 هم مجاری ادراری او در آمریکا زیر عمل جراحی قرار گرفت. وقتی امیر کویت در گذشته غیبت می‌کرد، شیخ نواف‌ احمد الجابر صباح، برادر ناتنی‌اش، اداره امور را به دست می‌گرفت و به نوشته الجزیره به مثابه کفیل امیری، بر طبق قانون اساسی اداره کشور را در دست می‌گرفت. شیخ نواف پیرترین دولتمرد کویتی است که دهه‌هاست برخی پست‌های عالی‌رتبه را در دست دارد از جمله وزارت دفاع و وزارت کشور. او 83 ساله است. شیخ احمد الصباح در سال 2006 پس از کناره‌گیری سعد عبدالله سالم الصباح که به‌دلیل بیماری، دوره‌ای بسیار کوتاه امیر کویت بود، به حکومت رسید.  شیخ صباح در دیپلماسی هم فردی کارآمد بود و همواره تلاش داشت در مسائل منطقه‌ای به میانه‌روی و اعتدال روی آورد و در برخی مسائل منطقه‌ای جانب احتیاط را رعایت کند. به‌طور مثال، در ماجرای محاصره قطر رویکردی معتدل در پیش گرفت و همزمان میزبان کنفرانسی برای ارائه کمک به عراق و سوریه بود. مرگ او در زمانی رخ داد که این کشور درگیر مبارزه با کرونایی است که 103 هزار و 981 نفر را مبتلا کرده و در این کشور 1/ 4 میلیون نفری، 605 نفر هم از کرونا جان خود را از دست داده‌اند. وزیر بهداشت این کشور گفت که 95هزار و 500نفر از مبتلایان بهبود یافته‌اند.

«جان گامبرل» و «آدام شِرِک» هم در گزارش 29 سپتامبر در واشنگتن‌پست نوشتند: در خاورمیانه‌ای که از حاکمان قدیمی و پیر تهی می‌شود، شیخ صباح فردی دیپلمات بود که همواره دیپلماسی را پیشه راه خود می‌ساخت تا مشکلات منطقه‌ای را حل و فصل کند. دستیابی او به قدرت در سال 2006 مصادف بود با رای متفق‌القول پارلمان برای کنار زدن سلف او شیخ بیمار، شیخ سعد عبدالله الصباح؛ آن هم درست زمانی که شیخ سعد فقط 9 روز حکومت کرد. بسیاری از رسانه‌های دنیا از وقایع پس از آن به‌عنوان کودتای سلطنتی یاد کردند. با این حال، امیر کویت با مجموعه‌ای از مناقشات داخلی، بهار عربی و بالا و پایین رفتن قیمت نفت دست به گریبان بود اما وعده داد از گهواره تا گور به همه یارانه دهد. «گامبرل- شرک» گزارشگران واشنگتن‌پست، به نقل از «کریستین دیوان» در موسسه مطالعات عربی در واشنگتن که مسائل کویت را مطالعه می‌کند، می‌نویسند: «او نماینده نسل قدیمی رهبران خلیج‌فارس بود که احتیاط و میانه‌روی را ارج می‌نهادند و به روابط و پیوندهای شخصی با پادشاهان اهمیت می‌دادند.» این تحلیلگر می‌افزاید: «تردیدی نیست که او منفور امیران و شاهزادگان جوانی است که امروز قدرت را در برخی کشورها به دست دارند.» این گزارشگران نوشتند: انتظار می‌رود شیخ نواف احمد الصباح، برادر ناتنی او به جانشینی برگزیده شود.

در کویت دو شاخه مهم از خاندان آل صباح هستند که همواره قدرت در میان آنها دست به دست می‌شود: خاندان احمد و خاندان سالم. امیر فقید کویت از خاندان احمد بود. برخی گمان می‌کردند که شیخ ناصر صباح احمد الصباح، پسر بزرگ امیر و وزیر دفاع پیشین کشور در حال آماده شدن برای در دست گرفتن قدرت باشد و این یعنی شاخه سالم یک بار دیگر کنار گذاشته می‌شود. با این حال، بر اساس گزارش‌ها فعلا انتظار این است که برادر ناتنی امیر کویت اداره امور را به دست گیرد. اینکه بعدها نزاع قدرت در این کشور درگیرد یا خیر یا سیاست خارجی این کشور تغییر جهت یابد، امری است که باید منتظر ماند و دید.