در سیـگار حـدود 4000 مـاده شـیمـیایی خطرناک همچون آمونیاک، سرب و آرسنیک موجود میباشد اما مـاده ای کـه سبب میگردد افراد بدنبال سیگار گرایش یابنـد نـیـکوتـیـن اسـت. نیـکوتـیـن از بـرگـهـای گیاه تنباکو بدست می آیـد. نیکوتین یک آلکولوئید (شبه قلیا) بسـیـار سـمی و روغـن مانند میباشد. نیکوتین تاثیر مضاعف تحریک و سرکوب گر در بـدن دارد. یـک نـخ سـیگار حاوی 8 الی 20 میـلی گـرم نیکوتین است که تنها 1 میلی گـرم آن هنـگـام کـشــیدن سیـگــار جذب بدن می گردد. شایان ذکر است کـه تـنـهـا 2 الی 5 میلی گرم نیکوتین سبب تهوع و استفراغ و تنها 60 میلی گرم از این ماده مرگ آور میباشد. راه های ورود نیکوتین به بدن 3 طریق میباشد:
جذب از طریق پوست
جذب از طریق ریه ها
جذب از طریق غشاء مخاطی بینی و دهان
بیـشتـرین جـذب نیـکوتین از طریق استنشاق و آلوئولهای (کیسـه های ریـز هـوایـی که تبادل گازها در آن ها صورت میگیرد) ریه می بـاشد. نیـکوتین پس از ورود به جریان خون مستقیما و سریعا به مغز میرسد و سپس در تمام بدن منتشر میگردد. تـنها 10 الی 15ثانیه زمان کافی است که پس از اولین پک شما به سیگار نیکوتین به مغز شما برســد. مهمتریت اثر نیکوتین نیز بر روی مغز اعمال میگردد اثراتی که باعث:
1- احساس لذت و خوشایند از کشیدن سیگار
2- احساس تحریک پذیری پس از ترک سیگار
میگردد. نیمه عمر نیکوتین در بدن 1 ساعت می بـاشد بـدین مــفهوم که پس از سپری شدن 6 ساعت از کشیدن سیگار تنها در حدود 0٫031 میلیـگرم از 1 میلی گرم نیکوتین جذب شده در بدن باقی خواهد ماند. بدن از طرق زیر از شر نیکوتین خلاص میگردد:
1- 80 درصد نیکوتین توسط آنزیمهای کبد تجزیه میگردد.
2- نیکوتین در ششها متابولیزه شده و به کوتینین و اکسید نیکوتین تبدیل میگردد.
3- کوتینین و دیگر مواد متابولیزه و باقی مانده نیکوتین نیزتوسط کـلـیه هـا فیلتر شده و از طریق ادرار دفع میگردند.
نیمه عمر کوتینین 24 ساعت میباشد بنابراین با آزمایش ادرار حتی تا 2 روز بعد قادر می بـاشید تشخیص دهید فرد اخیرا سیگار کشیده یا خیر.
برخی افراد کبدشان آنزیم کمتری به مـنـظور تــجزیه نیکوتین ترشح کرده بنابراین اینگونه افراد در روز به تعداد سیگار کمتری برای تداوم اثرات سیگار نیازمندند.
افرادی که بطور مداوم سیگار می کشـنـد بـدنشـان نـسبت به نـیکوتین مقاومت حاصل کرده و برای دستیابی به اثرات سیگار به تعداد سیگار بیشتری نیاز دارند
اثرات نیکوتین بر بدن
نیکوتین عملکرد بدن و مغز شما را دگرگون میـکـند. نتیجه
نـهایـی متناقض میباشد: نیکوتین هم نیرو بخش و محرک
و هم سرکوبگر و آرامش دهنـده اسـت. نـیکوتین اثرات زیر
را در بدن ایجاد میکند:
1- نـیـکوتـین سبـب تـرشـح فـوری آدرنالین می گردد. با اثر آدرنالین هنگامی کـه شـمـا وحشتزده هستید و یا حالت هجومی پیدا میکنید آشنا هستید: ضربان قــلبتان سریعتر شده، افزایش فشار خون، تنفس سریع و کم عمق، افزایش گلوکز خون، کـاهـش دمای پـوسـت، تحریک سیستم عصبی مرکزی. خـود نیـکوتـیـن نـیز به نوبه خـود مـانـع تـرشـح هورمون انسولین میگردد (انسولین قند خون را کاهش میدهد) بـنابراین نیکوتین سبب میـشـود گلوکز بیش از معمول در خون وجود داشته باشد که بـاعث مـی گــردد شـخـص احساس گرسنگی کمتری کند.
2- نیکوتین متابولیسم پایه را افزایش می دهد یعنی فرد کالری بیشتر از معمول خواهد سوزاند. بنابراین به مرور زمان وزنشان کاهش خواهد یافت.
3- نیکوتین سبب افزایش ترشح استیل کولین می گردد .افزایش استیل کولیــن باعــث افزایش فعالیتهای نورونهای مغزی، بهبود سرعت عمل واکنش شما به محرکات، افزایش توانایی تمرکز کردن میشود.
4- افزایش ترشح دپامین: این همان عاملی است که به فرد در پـی اسـتـعـمـال سـیگار حس خوشی و نشاط میدهد.
5- سبب آزاد سازی گلوتامات که سبب افزایش یادگیری و حافظه می گردد.
6- افـزایش تـرشـح آنـدروفـیـن. آندروفین یک مسکن درد طبیعی بدن است و خـاصـیـتـی همچون مرفین دارد.
اما در دراز مدت نیکوتین اثرات مخرب زیر را بدنبال دارد:
1- فشار خون بالا.
2- انسداد عروق خونی و در پی آن سکته قلبی و مغزی.
3- کاهش ویتامین C.
4- کاهش کارایی سیستم ایمنی بدن.
5- سرطان دهان، گلو، حنجره و ریه.
6- برونشیت و آمفیزم.
7- زخم معده.
8- کاهش وزن.
9- کاهش حواس بویایی و چشایی.
10- چین و چروک پوست .
11- ناباروری در مردان.