گلنار امیر طهماسب روانشناس کودک و نوجوان در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه رفاه و تعاون گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره تاثیر خانواده بر آموزش کودکان در دوران کرونا، اظهار کرد: بیماری کرونا مانند دیگر بلایای طبیعی به صورت خیلی غیر مترقبه به زندگی ما وارد شده است و تقریبا تمام جنبه‌های زندگی افراد را تحت تاثیر خود قرار داده است.
وی با اشاره به اینکه یکی از این جنبه‌ها کودکان و روند آموزش آن‌ها در این دوران است، ادامه داد: کودکانی که تا قبل از شیوع این ویروس منحوس طبق روال همیشگی به مدرسه می‌رفتند و تقریبا بیشتر بار آموزشی آن‌ها بر عهده مدرسه و به طور اخص بعهده معلم آن‌ها بود حال بعد از شیوع این بیماری مجبور به ماندن در خانه شدند و آموزش از طریق دنیای مجازی انجام شد؛ که به علت نوظهور بودن آن در کشور ما، حضور دائمی یکی از والدین در کنار دانش آموز را می‌طلبید. مخصوصا درمورد کودکان در سن دبستان.
امیر طهماسب با بیان اینکه خانواده به عنوان اولین پایگاه اجتماعی کودک مسئول تربیت صحیح و انتقال ارزش‌ها و قوانین جامعه به کودک است، گفت: حال بار دیگر در این دوران نقش خانواده برای آموزش علمی بهتر کودک پررنگ‌تر می‌شود و باید به تاثیری که می‌توانند در آموزش بهتر داشته باشند تاکید شود. ولی موضوع مهم این است که قرار نیست والدین نقش معلم را بر عهده گیرند و قرار نیست آن‌ها در قبال دروس فرزندانشان مهارت‌های یک معلم را دارا باشند، حتی اگر به موضوعات درسی کتاب فرزندشان تسلط داشته باشند؛ چرا که تدریس شرایط خاص خود را داراست؛ بنابراین نیاز است والدین در مسئولیتی که برای خود تعریف می‌کنند واقع بین باشند.
این روانشناس کودک با بیان اینکه برعهده گرفتن مسئولیت بیش از حد توان می‌تواند پیامد‌های نامطلوبی هم برای آن‌ها و هم فرزندانشان به همراه داشته باشد، بیان کرد: در نظر گرفتن شرایط فعلی یعنی دوربودن از محیط آموزشی نیز مهم است؛ این موضوع از عواملی است که طبیعتاً بر انگیزه درس خواندن دانش‌آموزان تأثیرگذار بوده است. اگر والدین این روز‌ها با کاهش انگیزه فرزندانشان مواجه می‌شوند نباید این موضوع را فاجعه‌آمیز تلقی کنند؛ زیرا فقط مختص فرزند آن‌ها نیست. ولی والدین می‌توانند در این موضوع نقش مهمی داشته باشند. از جمله برقراری ارتباط با معلم یا معلمان از طریق وسایل ارتباطی در دسترس یا با مشاوران تحصیلی مدارس به صورت منظم، تا از این طریق از تجربیات آن‌ها برای مدیریت شرایط آموزشی فرزندانشان در منزل استفاده کنند.
وی با اشاره به اینکه نظارت با دخالت بیش از اندازه در امور درسی فرزندان یا تدریس به آن‌ها متفاوت است، افزود: نقش والدین را به نظارت بر فرزندشان برای استفاده به موقع از کلاس‌های آموزشی برگزار شده از طریق فضای مجازی و تلویزیون یا ارتباط در مواقع لزوم با معلم یا مشاوران تحصیلی را در نظر گرفت. حفظ آرامش در محیط خانواده، مشغول بودن والدین به کاری مفید از جمله خواندن کتاب و مجله در زمان انجام تکلیف فرزندان، کاهش دادن محرک‌های محیطی که می‌تواند عامل حواس‌پرتی باشد از جمله صدای بلند تلویزیون، و نظارت و هدایت بدون دخالت بیش از حد از طرف والدین وفراهم کردن شرایط برای یادگیری مطلوب در وضعیت کنونی مؤثر خواهد بود.
امیر طهماسب تصریح کرد: موضوع مهم‌تر که والدین نیاز است در نظر داشته باشند این است که اگر چه یادگیری کتاب‌های درسی مهم است، اما فرصت برای یادگیری آن‌ها همیشه است؛ برای جبران عقب‌ماندگی‌های آموزشی در آینده فرصت فراهم است؛ آن چیزی که این روز‌ها و در این شرایط مهم است توجه به سلامت جسمانی و سلامت روانی اعضای خانواده به خصوص فرزندان است.
این روانشناس کودک با بیان اینکه بیماری کرونا موجب ایجاد احساساتی نظیر اضطراب، استرس و عدم اطمینان می‌شود، افزود: این احساسات به ویژه در میان کودکان و نوجوانان، در سنین مختلف، بیشتر دیده می‌شوند. اگرچه کودکان به طرق مختلف به این احساسات واکنش نشان می‌دهند، اما بطور کلی در مواجه با رویداد‌هایی همچون تعطیلی مدارس و لغو برنامه‌ها و دوری از دوستان، بیش ازپیش به حمایت‌های عاطفی نیاز دارند. والدین باید برای صحبت در مورد این بیماری با فرزندانشان پیشقدم بشوند در مورد چگونگی این بیماری و علائم آن و راه‌های پیشگیری از آن با آن‌ها گفتگو کنند و سعی کنند اضطراب و استرس این بیماری را کاهش دهند.
وی بیان کرد: در این ایام کودکان نیاز به یک برنامه ریزی منظم دارند، حفظ یک برنامه منظم و قابل پیش بینی می‌تواند در کودکان احساس آرامش خاطر بوجود آورد، به نحوی که بدانند چه زمان باید به کار‌های ضروری بپردازند و چه زمان را به بازی سپری کنند. می‌توانید با آن‌ها درمورد کار‌هایی که باید در برنامه روزانه‌شان انجام دهند، صحبت کنید و ببینید که آن‌ها چطور برای خودشان برنامه‌ریزی می‌کنند.
امیر طهماسب با بیان اینکه در این ایام با تعطیل شدن مدرسه و مراکز تفریحی و خانه نشینی اجباری کودکان به دلیل از دست دادن این تمام این فعالیت‌ها احساس غم و نا امیدی می‌کنند، ادامه داد: این احساسات را انکار نکنید و اجازه دهید فرزندان احساس غمگینی بکنند در این رابطه با آن‌ها همدلی کنید و حمایتشان کنید.
این روانشناس کودک گفت: اطلاعات نادرست زیادی درباره بیماری کرونا در حال انتشار است. " از کودک در مورد اطلاعاتی که در مورد بیماری شنیده است، سوال بپرسید و میزان درستی این اطلاعات را بسنجید. صرف ارائه اطلاعات صحیح به کودک کافی نیست، چرا که ممکن است کودک اطلاعات جدید را با برداشت‌های نادرست قبلی ترکیب کند. سعی کنید دانسته‌های قبلی کودک را بفهمید، آن‌ها را اصلاح وتکمیل کنید؛ و از منابع معتبربعنوان منابع اطلاعاتی استفاده کنید.
وی با بیان اینکه درمورد نوجوانان و استفاده مداوم از اینترنت انعطاف‌پذیرتر باشید، ولی آن‌ها را کاملا به حال خود رها نکنید، اضافه کرد: با نوجوانان رو راست باشید و به آن‌ها بگویید که درک می‌کنید در این شرایط زمان بیشتری دارند، ولی دسترسی بی‌وقفه به صفحات مجازی و رسانه‌های اجتماعی هم ایده چندان خوبی نیست. و از او بپرسید به نظرش چطور می‌توانید برنامه ریزی کنید که نحوه استفاده از اینترنت را مدیریت کنید.
امیر طهماسب با بیان اینکه به طور یقین والدین نیز احساس اضطراب می‌کنند و فرزندان از حالات و احساسات آن‌ها الگو می‌گیرند، ادامه داد: ولی والدین باید تا حدی که می‌توانند اضطراب و نگرانی‌های خود را مدیریت کنند و این نگرانی‌ها را بیش از حد در حضور فرزندان خود بروز ندهند. این دقیقا یعنی خوددار بودن و کنترل کردن احساسات، که گاهی کار بسیار سختی است، به خصوص اگر این احساسات در آن‌ها هم بسیار شدید باشد.
این روانشناس کودک خاطرنشان کرد: بچه‌ها برای احساس ایمنی و امنیت، به والدین خود متکی هستند. این مهم است که به خاطر داشته باشیم که والدین مانند اقیانوسی هستند که حتی اگر در سطح آب موج‌های سهمگین باعث ناآرامی شده است، ولی در عمق این اقیانوس ماهی‌ها که همان فرزندان هستند با آرامش به زندگی ادامه می‌دهند.
بیشتر بخوانید
