جشنواره فیلم فجر مهم‌ترین جشنواره سینمایی ایران است که از سال 1361 تاکنون معمولاً در میانه بهمن هر سال در تهران برگزار می‌شود. تاکنون 38 دوره از این جشنواره برگزار شده است که آخرین آن در سال 1398 بود. این جشنواره توسط بنیاد سینمایی فارابی و زیر نظر وزارت ارشاد برگزار می‌شود. بسیاری از فیلمسازان مشهور ایرانی برای اولین‌بار به واسطه این رویداد به سینمای ایران معرفی شدند. هرساله تعداد زیادی از سینماگران برای شرکت در این جشنواره تلاش می‌کنند. آن‌ها از تابستان و پاییز کارشان را شروع می‌کنند تا بتوانند نسخه‌ای از فیلم‌شان را به هیات انتخاب فجر برسانند.
مهم‌ترین پرسشی که در حال حاضر از دبیر جشنواره فجر می‌توان پرسید، درباره برگزاری یا عدم‌برگزاری جشنواره امسال در بهمن و نیز چگونگی آن است که طباطبایی‌نژاد پاسخ داد: تا الان قرار ما بر این است که جشنواره فیلم فجر به شکل محدود و کاملاً رعایت‌شده با حداکثر پروتکل‌های بهداشتی برگزار شود؛ البته منظور از محدود این نیست که حجم جشنواره کوچک شود بلکه برپایی آن را با همان رعایت پروتکل‌ها و50 درصد ظرفیت سالن‌ها مدنظر داریم. به گزارش ایسنا او تایید کرد که در این راستا جشنواره ونیز به نوعی الگوی برگزاری جشنواره فجر در دوران کرونا خواهد بود. او همچنین اضافه کرد که علاقه‌مندان به شرکت در جشنواره باید منتظر انتشار فراخوان جشنواره باشند. طباطبایی‌نژاد در حالی از برگزاری فیزیکی جشنواره فیلم فجر خبر می‌دهد که تقریبا بیشتر سینماگرها برگزاری آنلاین آن را ممکن نمی‌دانستند و برهمین اساس گمانه‌زنی می‌شد که با توجه به پیش‌بینی‌ها از شرایط خاص زمستان در شیوع کرونا احتمالا جشنواره منتفی می‌شود یا نهایتا با جشنواره جهانی فیلم فجر که سال آینده برگزار می‌شود، ادغام خواهد شد.
پس از این اظهارنظر دبیر جشنواره فجر برای بررسی اینکه آیا در چنین شرایطی امکان برگزاری جشنواره هست یا نه، با محمدرضا عباسیان گفت‌وگویی انجام دادیم. عباسیان، دبیر سی‌ویکمین جشنواره فیلم فجر و مدیرعامل موسسه رسانه‌های تصویری بوده است. او به‌واسطه مسوولیت‌هایش آشنایی زیادی به سازوکار جشنواره فجر و دیگر رویدادهای سینمایی جهان دارد.
باتوجه به شناختی که از سازوکار جشنواره دارید، به نظرتان آنطور که آقای طباطبایی‌نژاد گفتند، امکان برگزاری فجر وجود دارد؟
واقعا درباره موضوع کرونا هنوز هیچ‌کس اطلاع دقیقی ندارد؛ البته در اروپا هم اوضاع همین است. خیلی از جشنواره‌ها برگزار نشدند اما یک جشنواره برگزار شد. اصلا کسی نمی‌تواند از الان با اطمینان درباره بهمن صحبت کند.
بیشتر بخوانید:
با فرض اینکه شرایط بهمن نزدیک به اوضاع امروز باشد چه؟
با فرض شباهت به اوضاع الان، به هیچ عنوان برگزار کردن جشنواره درست نیست، اصلا امکان‌پذیر نیست و اصولا کار خطرناکی است. جشنواره فجر را بگذارید کنار، حتی جشنواره‌های دیگر هم نباید برگزار می‌شد. در این شرایط کرونا و مشکلات اقتصادی، چه آورده‌ای برای فرهنگ دارد؟ لزومی برای برگزاری‌اش نبود.
جشنواره زمانی معنا دارد که تولیدی هم باشد. مگر تولید جدید به اندازه یک جشنواره داشته‌ایم؟
در دنیا جشنواره‌ها طراحی شده‌اند برای خط‌دهی به سمت تولیدی که رویدادهای سینمایی براساس آن برگزار شوند. مانیفست جشنواره سینماگران را به سمت تولیدات سوق می‌دهد. اصولا ما در ایران چنین جشنوارهای نداریم. صرفا یک جشن و دورهمی است که هرکس فیلم ساخته آنجا نمایش می‌دهد؛ البته برای سینمای ما همین هم لازم است. درباره جشنواره‌های مختلف سینمایی کشورمان این مورد رقم خورده و نمی‌توان جلوی آن را گرفت. به‌هرحال هست و باید باشد.
درباره همه جشنواره‌های کشور این نظر را دارید؟
جشنواره‌هایی مثل شهر، سلامت و... همه پول دور ریختن و شو است. به نظرم این‌ها فقط کاسبی برای تیم‌های برگزارکننده و عکس یادگاری گرفتن آن‌ها با مسوولان رده‌بالاست؛ پس به نظرم برگزاری این جشنواره‌ها در این شرایط کرونا و اقتصاد یک خیانت فرهنگی است. خب اگر پولی وجود دارد، بدهید محتوا تولید کنند. اگر قرار است مبلغی خرج جشنواره شود، همان را بدهید یک فیلمساز با موضوع آن جشنواره، فیلم بسازد.
چرا این کار انجام نمی‌شود؟
چون در آن صورت فقط یک فیلمساز راضی می‌شود اما وقتی جشنواره برگزار شود، یک جماعتی راضی می‌شوند! تعدادی فیلمساز هیات داوران می‌شوند، عده‌ای این وسط ستاد جشنواره می‌شوند، ستاد خبری و بولتن راه می‌افتد، هدیه می‌دهند و خلاصه طیف گسترده‌ای این وسط خوشحال می‌شوند! برای همین است که کسی به برگزاری جشنواره‌ها اعتراض نمی‌کند. جشنواره‌ها کابوس حوزه فرهنگ در کشورمان شده‌اند.
برگردیم به مساله کرونا! شما معتقدید کلا باید برگزاری فجر کنسل شود؟
من با شرایط امروز به هیچ عنوان صلاح نمی‌دانم؛ 50درصد ظرفیت که جای خود، حتی با 10درصد هم خطرناک است.با اظهارنظر دبیر جشنواره، فیلمسازان خودشان را برای جشنواره آماده می‌کنند ولی اگر در بهمن کرونا اجازه برگزاری فجر را ندهد، حتما مشکلات زیادی برای فیلمسازان ایجاد خواهد شد و اعتراض آن‌ها را در پی خواهد داشت. این مساله‌ساز نمی‌شود؟
درست است! اتفاقا وزارت ارشاد باید پیش‌بینی بکند که اگر جشنواره ملی با جشنواره جهانی تجمیع و در خرداد سال آینده برگزار شود، آیا شرایط مساعدتر خواهد بود یا نه. این باعث می‌شود فشار از فیلمسازها برداشته شود که اقدامی منطقی‌تر است. وقتی مسوولان بهداشتی تاکید دارند پاییز و زمستان سختی داریم، وقتی دولت هنوز برای تامین واکسن آنفلوآنزا به طور کامل موفق نبوده، اینکه دوستان از الان اعلام کنند جشنواره در خرداد برگزار خواهد شد، حرف عاقلانه‌ای نیست.
راهپیمایی اربعین یک رویداد چندین میلیونی فرهنگی است که برای نظام اهمیت بسیاری دارد، اما مسوولان به‌خاطر حفظ سلامتی مردم آن را برای امسال لغو کردند. حالا مگر جشنواره فجر در سیاست‌های کلان مهمتر است که نشود موقتا تعطیلش کرد؟ سلامتی مردم و هنرمندان مهمتر است.
پس دلیل اصرار برخی را همان منافع که گفتید، می‌دانید؟
هم آن منافع که گفتم و هم اینکه به هرحال در سال آخر دولت فعلی هستیم و ترجیح می‌دهند این رویداد مهم هر طور شده برگزار شود.
جشنواره‌هایی مثل شهر، سلامت و... همه پول دور ریختن و شو است. به نظرم این‌ها فقط کاسبی برای تیم‌های برگزارکننده و عکس یادگاری گرفتن آن‌ها با مسوولان رده‌بالاست
منبع: صبح نو
