زمستان سخت طلای سیاه

روز گذشته و تا لحظه تنظیم این گزارش (ساعت 16 به وقت تهران)، هر بشکه نفت خام برنت 26 سنت کاهش قیمت داشت و به 36/ 42 دلار رسید. شاخص نفت خام آمریکا نیز 23 سنت کاهش قیمت داشت و به 60/ 40 دلار بر بشکه رسید. قیمت نفت در معاملات روز گذشته، پس از سه روز افت مداوم به دلیل نگرانی از گسترده‌تر شدن موج دوم شیوع کرونا، تغییرات محدودی داشت. کند شدن روند بهبود تقاضا از مهم‌‌‌ترین آثار فراگیر شدن موج دوم کروناست. نگرانی‌ها از بازگشت آهسته تقاضا به سطوح پیش از شیوع کرونا در حالی است که تولیدات لیبی نیز راه بازگشت به بازار را در پیش گرفته‌اند. در این میان اظهارنظر ناامیدکننده وزیر نفت روسیه نیز به تردیدهای بازار دامن زده است.

الکساندر‌نواک، روز دوشنبه به کانال تلویزیونی Rossiya-24 گفت: به‌طور معمول تقاضا برای سوخت در زمستان کاهش پیدا می‌کند؛ بنابراین در زمستان شاهد بلاتکلیفی بیشتری در بازار نفت خواهیم بود. او همچنین گفت: قیمت‌های فعلی نفت خام با وضعیتی که در آن قرار داریم، مطابقت دارد.

بازگشت ابرهای تیره

براساس گزارش رویترز، آمارهای روز دوشنبه نشان می‌داد تا این روز، بیش از 40 میلیون نفر در دنیا به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند و موج فزاینده‌ای از ویروس کرونا در اروپا و آمریکای شمالی، در حال فشار بر دولت‌ها برای اعمال مجدد محدودیت‌های رفت و آمدی است. این شرایط باعث شده است واندانا هری، تحلیلگر موسسه واندا اینسایت به رویترز بگوید: «ابرهای تیره و تاریک باز بر فراز بازار نفت بازگشته‌اند.» در این میان نامشخص باقی ماندن نظر اوپک‌پلاس در رابطه با تجدیدنظر در تسهیل تولید حدودا 2 میلیون بشکه‌ در روز از ژانویه؛ بازار وارد شرایط ناپایدارتری نیز شد. هرچند اوپک پلاس «قول» داده است «فعالانه از بازار نفت حمایت کند.» عربستان سعودی نیز در نشست ویدئویی روز دوشنبه کمیته مشترک وزارتی نظارت بر توافق تولیدکنندگان عضو و غیرعضو اوپک، این امیدواری را داد که «اوپک هر روند منفی را در دم جمع خواهد کرد.» با این حال آن طور که منابع آگاه اعلام کرده‌اند، در این نشست هیچ بحثی در رابطه با برنامه‌های افزایش تولید در ژانویه صورت نگرفته است و به همین دلیل نیز بازار نفت سیگنال قابل توجهی از اقدام موثر اوپک در ژانویه دریافت نکرد و ناامیدانه به مسیر نزولی ادامه داد.

اوپک پلاس برای مهار بازار نفت از دسامبر به این سو تلاش کرده به کاهش تولید 7/ 7 میلیون بشکه‌ای در روز پایبند باشد ؛اما گام بعدی این ائتلاف طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده، تسهیل تولید به 8/ 5 میلیون بشکه در روز از ژانویه است. هرچند سران اوپک پلاس روز دوشنبه هیچ نشانه‌ای از تصمیم احتمالی در رابطه با برنامه افزایش تولید ژانویه از خود بروز نداده اند، اما ممکن است شرایط بازار و بهتر نشدن روند تقاضای نفت خام، باعث تغییر برنامه‌های اوپک پلاس در ژانویه شود. این را سه کشور تولیدکننده نفت خام به رویترز گفته‌اند.

تهدید دوباره شاهزاده نفتی

سران اوپک پلاس در حالی در نشست روز دوشنبه از حمایت همه جانبه و به موقع بازار برای جلوگیری از ریزش بیشتر قیمت‌ها گفتند که در عین حال نسبت به چشم‌انداز ناخوشایندی که ویروس کرونا برای تقاضای نفت خام ترسیم کرده، هشدار داده‌‌اند. شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر نفت عربستان در این نشست نسبت به چشم‌انداز نامشخص تقاضا هشدار داد و از اوپک خواست تا فعالانه نظاره‌گر بازار باشد. عبدالعزیز در سخنرانی خود گفت: بازار باید مطمئن شود که دو تولیدکننده بزرگ (روسیه و عربستان) در تماس دائمی هستند. هر دو کشور از فناوری‌های پیشرفته و رابطه خوب در سطح رهبری برخوردار هستند که امکان مذاکرات مرتب با یکدیگر را میسر می‌کند.

وزیر نفت عربستان در سخنرانی آغازین خود بار دیگر مانند نشست پیشین JMMC سفته‌بازان و معامله‌گران کاغذی را که به گفته وی، عوامل بنیادین را مختل می‌کنند، مخاطب قرار داد و به آنها هشدار داد علیه عزم اوپک پلاس برای متعادل کردن مجدد بازار حساب باز نکنند.

ضعف بازار در جذب عرضه بیشتر

در کنار هشدارهای بن سلمان و اظهارات ناامیدکننده الکساندر‌نواک، نظرات کارشناسان بازار نیز این نکته را برجسته می‌کند که بازار نفت در وضعیتی قرار ندارد که بتواند از ابتدای ژانویه حدود 2 درصد از کل عرضه جهانی نفت خام را ( حدود 2 میلیون بشکه در روز) که انتظار می‌رود از سمت اوپک پلاس احیا شود، جذب کند. در این میان کارشناسان Rystad Energy به رویترز از بهبود معجزه‌آسای تقاضای نفت از آوریل به این سو گفته‌اند، اتفاقی که باعث شده تقاضا به حدود 92 درصد از سطح قبل از شیوع کرونا بازگردد. با این حال تحلیلگران این موسسه هنوز زمان را برای اعلام خلاصی از آثار مخرب شیوع کرونا زود می‌دانند.

این در حالی است که افزایش تولید نفت لیبی که از توافق کاهش تولید معاف است، بر نگرانی‌ها دامن زده. دو منبع صنعتی به رویترز گفته‌اند که تنها تولید از میدان شرارا در لیبی که 11 اکتبر بازگشایی شد، هم‌اکنون به 150 هزار بشکه در روز یا تقریبا نیمی از کل ظرفیت تولیدی آن رسیده است. انتظار می‌رود یک میدان نفتی با ظرفیت تولید 70 هزار بشکه در روز نیز در 24 اکتبر راه‌اندازی شود.

نگرانی از کم‌ شدن واردات چین

تولیدات لیبی در حالی به بازار عرضه می‌شود که چین به‌عنوان یکی از وزنه‌های حفظ تعادل بازار نفت، چشم‌انداز متزلزلی از تقاضا دارد. به گزارش اویل پرایس، چین طی ماه‌های گذشته با واردات حجم بالای نفت، نقش مهمی در حمایت از احیای تقاضای جهانی برای نفت داشته است ؛اما دورنمای نامعلوم تقاضای این کشور، بازار را نگران کرده است. آمار گمرک چین نشان می‌دهد که همچنان نفت زیادی به بنادر این کشور وارد می‌شود و گمرک در حال ترخیص محموله‌هایی است که هفته‌ها منتظر تخلیه شدن هستند، اما با این حال با توجه به ضعیف ماندن تقاضا در سایر کشورهای آسیا و حاشیه سود ضعیف پالایش نفت در این منطقه، بازار و تحلیلگران نفت نگرانند که چین بیش از این پشتوانه‌ای برای حفظ تقاضای جهانی نفت خام نباشد.

انتظار برای کاهش ذخایر

در همین حال معامله‌گران از روز گذشته در انتظار اعلام داده‌هایی از موجودی‌ ذخایر نفت خام تجاری آمریکا هستند. نظرسنجی رویترز نشان می‌دهد که تحلیلگران انتظار دارند ذخایر نفت خام تجاری آمریکا در هفته گذشته کاهش پیدا کرده باشد. با این حال تا زمانی که تصمیم اوپک پلاس در رابطه با تسهیل تولید ژانویه مشخص نشود، نمی‌توان در رابطه با بهبود شرایط بازار اظهارنظری کرد. کمیته نظارتی مشترک وزیران اوپک و غیراوپک دو هفته دیگر نیز در 17 نوامبر یک نشست مجازی برگزار می‌کند. این کمیته به ریاست مشترک شاهزاده عبدالعزیز بن‌سلمان، وزیر انرژی عربستان سعودی و الکساندر نواک، همتای روسی او به اوپک پلاس درباره سیاست تولید توصیه ارائه می‌کند. در رابطه با هرگونه موافقت یا تغییر سیاست تولید نیز در نشست آینده وزیران اوپک پلاس که روزهای 30 نوامبر و اول دسامبر (10 و 11 آذر) برگزار می‌شود، تصمیم‌گیری خواهد شد.