وقتی که شما می خواهید نکات ریزی را در مورد تاریخ و علم به تعداد زیادی دانش آموز یاد دهید آسان ترین راه این است که از توصیفات ساده استفاده نمایید. اما این موضوع ممکن است باعث تغییر در واقعیت امور و دادن اطلاعات نادرست منجر شود. برای مثال به همه ی ما گفته شده است که اسحاق نیوتن بعد از افتادن یک دانه سیب از درخت جاذبه را کشف کرد و این موضوع در واقع صحت ندارد. این داستان های تا حدودی نادرست نیز مانند افسانه ها، هسته ی واقعی دارند اما چیزهای غیرواقعی نیز به آن ها افزوده شده است. در ادامه قصد داریم شما را برخی از چیزهایی که در مدرسه به شما گفته شده و واقعیت نداشته اند آشنا کنیم.
1- سوسمارهای چند رنگ برای استتار خودشان رنگشان را تغییر می دهند
در فرهنگ عامه سوسمارهای «chameleon» به مارمولک های تند و تیزی گفته می شود که رنگ خود را مطابق با اشیاء و شرایط محیطی اطراف خود تغییر می دهند. این توانایی آن ها را به بازیگرانی قهار تبدیل کرده و بسیاری از تجیهزات نظامی برای تقلید این توانایی منحصر به فرد طراحی شده اند. اما واقعیت این است که در حالی که این توانایی بسیار خارق العاده به نظر می رسد اما آن ها این کار را برای تنظیم دمای بدن خود و نگه داشتن آن در یک حد خاص و تعامل با دیگر سوسمارهای هم نوع انجام می دهند و نه پنهان شدن از چشم شکارچیان. با این وجود می توان ادعا کرد که ماهی مرکب توانایی فوق العاده تری در مطابقت دادن رنگ پوست خود با محیط اطرافش دارد.
2- کریستف کلمب قاره آمریکا را کشف کرد
باور عمومی بر این است که کریستف کلمب قاره ی آمریکا را کشف کرده است. در سال 2005، تحقیقی که در دانشگاه میشیگان انجام گرفت نشان می داد که بیش از 85 درصد مردم آمریکا بر این باور بودند که کریستف کلمب قاره ی آمریکا را کشف کرده است و تنها 2 درصد توانستند استدلال کنند که با توجه به این که قبل از ورود کریستف کلمب به قاره ی آمریکا بومیان در این منطقه سکونت داشته اند پس قاعدتاً کریستف کلمب نمی تواند کشف کننده ی این قاره لقب بگیرد.
به هر ترتیب تمامی تاریخ دانان غربی بر سر این موضوع توافق دارند که اولین شخص اروپایی که به خاک قاره ی آمریکا قدم نهاد یک وایکینگ به نام لیِف اریکسون بوده که درسال 1000 میلادی سوار بر کشتی از گرینلند تا نیوفاوندلند در کانادا را در نوردیده است. البته شخصیت کریستف کلمب نیز از لحاظ تاریخی اهمیت بالایی دارد زیرا در ماجراجویی وی در سال 1492 به آمریکا وی بیماری را با خود به این منطقه آورد که در طی آن بخش عظیمی از ساکنان بومی آمریکا جان خود را از دست دادند و بدین ترتیب راه برای امپریالیسم اروپایی در نیمکره ی غربی هموار شد.
3- می توانید مزه های خاصی را در قسمت های خاصی از زبان خود درک کنید
بر اساس نقشه ی افسانه ای سطح زبان، بخش های مختلف زبان افراد برای تشخیص مزه های خاصی طراحی شده اند. قسمت عقبی زبان مزه های تلخ و قسمت جلو مزه های شیرین را تشخیص خواهد داد. اما این موضوع از نظر علمی صحت ندارد. گیرنده های مزه در سراسر سطح زبان وجود دارند و همه ی آن ها توانایی تشخیص همه نوع مزه ای را دارند. البته این موضوع صحت دارد که برخی از این گیرنده ها حساسیت بیشتری نسبت به یک مزه ی خاص دارند اما این تفاوت بسیار ناچیز است. در ضمن این تفاوت های ناچیز نیز با نقشه ی زبانی که در مدرسه به ما آموزش داده شده مطابقت ندارد.
4- آیزاک نیوتن جاذبه را با افتادن یک دانه سیب روی سرش کشف کرد
افسانه ی معروف سیب نیوتون صحت ندارد اما این افسانه نیز مانند بسیاری دیگر از افسانه های عامیانه تفسیری متفاوت از یک اتفاق واقعی است. در واقع هیچ سیبی روی سر آیزاک نیوتن نیفتاده و نیوتن نیز بعد از دید افتادن سیب از درخت در مورد جاذبه ی زمین تئوری پزدازی نکرده است. واقعه ی راستینی که در کتاب خاطرات آیزاک نیوتون آمده از پیاده روی وی همراه با یکی از دوستانش بعد از شام سخن می گوید:
“ما به باغ رفتیم و زیر سایه ی درختان سیب چای خوردیم و تنها من و دوستم بودیم. در میان دیگر حرف هایی که زده شد وی مانند گذشته در مورد جاذبه با من صحبت کرد. او از من پرسید که چرا سیب باید همیشه به طور عمودی به سوی زمین پایین بیاید؟ و در ادامه با خود گفت که چرا سیب به سمت طرفین یا بالا حرکت نمی کندو همیشه به سمت مرکز زمین متمایل است؟ مطمئناً باید دلیلی برای این موضوع وجود داشته باشد که زمین سیب را به سمت خود می کشد. باید یک نیروی کِشنده در زمین وجود داشته و مجموع این نیروی کِشنده باید در مرکز زمین متمرکز باشد و نه در جهت های دیگر آن. از این رو سیب به صورت عمودی به سمت زمین پایین می آید. اگر ماده ای ماده ی دیگر را به سمت خود بکشد باید حجم و اندازه فاکتور مهمی باشد. از این رو می توان نتیجه گرفت که سیب نیز زمین را به سمت خود می کشد همزمان که زمین نیز سیب را به سمت خود می کشد”.
البته امروزه توضیحات فیزیک بسیار ساده تر و دقیق تر از مفهوم جاذبه ی تعریف شده توسط نیوتن هستند. او صحبتی از فرضیه ی«نسبیت کلی» که آلبرت انیشتین 200 سال بعد از آن سخن گفت به میان نیاورد و بحث های جدید در فیزیک کوانتوم مفهوم نیوتن از جاذبه را بیش از پیش به چالش کشیده است.
5- آلبرت انیشتین در مدرسه در درس ریاضی رد شد و یک دانش آموز بسیار تنبل بود
این افسانه برای نوجوانان بسیار جالب است زیرا می توان در مدرسه یک شاگرد تنبل بود اما در بزرگسالی به یک نابغه ی علمی تبدیل شد. در حالی که داستان هایی در مورد افرادی که در بزرگسالی استعداشان شکوفا شده در همه جا وجود دارد اما این موضوع در مورد انیشتین صداقت ندارد. او در درس ریاضی و حتی دیگر درس ها نیز بسیار زرنگ و با استعداد بود. داستان ضعف او در درس ریاضی می توانند به این موضوع برگردد که وی نتوانست در امتحان ریاضی برای ورود به دانشکده ی پلی تکنیک زوریخ سوییس موفق شود.
اما در آن دوران وی هنوز دوران دبیرستان خود را تمام نکرده بود و به زبان فرانسوی تسلط کامل نداشت، زبانی که افراد متقاضی ورود به این دانشکده برای پاسخ دادن به سوالات باید تسلط کاملی به آن می داشتند. نکته ی مهم تر این که در واقع وی در امتحان ریاضی نمره ی لازم را کسب کرد اما نتوانست از پس امتجان ها زبان، گیاهشناسی و جانورشناسی برآید. افسانه های بسیار دیگری نیز در مورد انیشتین وجود دارند که از واقعیت دور هستند. برای مثال برخلاف ادعاهای رایج وی خیلی زودتر از همسالان خود خواندن را آموخت و هیچ مشکلی در یادگیری نداشته است.
6- الماس از زغال سنگ بسیار فشرده شده به دست می آید
هم الماس و هم زغال سنگ در زیر سطح زمین و از کربن ساخته می شوند و افسانه ی مذکور نیز از همین موضوع نشاًت می گیرد. اما باید بدانید کربنی که الماس را تشکیل می دهد بسیار خالص تر از کربن تشکیل دهنده ی زغال سنگ بوده و برای شکل گیری الماس گرما و فشار بسیار بیشتری لازم است.
7- بر اساس تمای قوانین هوانوردی هیچ توجیهی برای توانایی پرواز کردن یک زنبور وجود ندارد
بر اساس تصورات نادرست عمومی، بال های زنبور بسیار کوچک تر از آن هستند که بدن چاق و سنگین وی را از روی زمین بلند کنند. البته زنبورها بدون توجه به این طرز تفکر انسان ها هر جا که دلشان بخواهد می روند.این تصور کاملاً اشتباه بوده و زنبورهای عسل می توانندبه راحتی پرواز کنند. این باور نادرست از این موضوع منشاً می گیرد که بدن زنبور در مقایسه با بال های کوچک و ظریف اش بسیار بزرگ به نظر می رسد.
نکته ی مهم این است که بین یک موجود واقعی و یک مدل مکانیکی تفاوت های بسیاری وجود دارد. در واقع زنبورهای عسل با به هم زدن بسیار سریع و مداوم بال هایشان پرواز می کنند که بهترین روش برای بلند شدن در هنگام حمل یک بار سنگین به شمار می آید، همان کاری که زنبورهای عسل همواره در حال انجام آن هستند.
8- پلوتون دیگر یک سیاره به شمار نمی آید
اتحادیه بین المللی ستاره شناسی (International Astronomical Union (IAU)) که سازمانی علمی است که در مورد تعریف علمی واژه ی «سیاره» و دیگر مسائل و استانداردهای این حوزه تصمیم گیری می کند در ابتدا پلوتون را به عنوان نهمین سیاره ای که به دور خورشید می چرخد رده بندی کرد. در سال 2005 یک جرم سنگی فضایی بسیار بزرگ به نام «اریس» (Eris) که به دور خورشید می چرخید شناسایی شد. حجم این شیء آسمانی 27 درصد بزرگ تر از پلوتون بود از این رو باید تعریف جدیدی از واژه ی «سیاره» صورت می گرفت.
در نهایت بر اساس تعریف این سازمان از واژه ی «سیاره» هیچکدام از اجرام آسمانی پلوتون و ایریس شرایط لازم برای سیاره نامیدن شدن را نداشتند. در نهایت این دو به سیاره های کوتوله نغییر نام داده و در واقع پلوتون هنوز هم یک سیاره است اما سیاره ای کوتوله و کوچک.
9-دیوار بزرگ چین تنها سازه ی ساخته شده به دست بشر است که می توان آن را از فضا دید
قبل از هر چیز باید بگوییم اگر چه سازه های بزرگ ساخته شده توسط بشر مانند دیوار بزرگ چین را می توان از ماهواره هایی که در مدار زمین در حال گردش هستند مشاهده کرد اما هیچکدام از این سازه ها را نمی توان از کره ی ماه دید. آلن بین از فضانوردان آپولو 12 در این باره می گوید:” تنها چیزی که از ماه می توانید ببینید یک فضای زیبا و تقریبا تماماً سفید است که رگه هایی از آبی و زرد نیز در آن وجود دارد و در برخی مواقع نیز می توان قطعاتی سبز را نیز مشاهده کرد. در چنین فاصله ای نمی توان هیچ سازه ی ساخته شده به دست بشر را دید.
در ضمن، سازه هایی که می توانید از فضا ببینید به مقدار بسیار زیادی به شرایط جوی و فاصله ی شما از سیاره ی زمین بستگی خواهد داشت. در سال 2003، یک فضانورد چینی تایید کرد که نمی توان دیوار بزرگ چین را از فضا مشاهده کرد زیرا شرایط جوی امکان این موضوع را فراهم نمی کند.
در بهترین شرایط ممکن، فضانوردان حاضر در ایستگاه فضایی بین المللی می توانند شهرهای بزرگ، اهرام ثلاثه مصر و پل های بزرگ را از فضا ببینند.
10- قطرات باران شبیه قطرات اشک هستند
در وبسایت مطالعات جغرافیایی ایالات متحده چنین آمده است که قطرات باران بیشتر به شکل نان های همبرگر یا دانه های لوبیا هستند. وقتی که این قطره ها بسیار بزرگ می شوند به دو تکه تقسیم خواهند شد. تنها در این صورت شکلی مانند قطرات اشک به خود خواهند گرفت و خیلی سریع بار دیگر به شکل نان های همبرگر در خواهند آمد.
