فرادید؛ در روزهای اخیر، سازمان ناسا اعلام کرده بود که در روز دوشنبه، خبری شگفتانگیز را به اطلاع عموم میرساند. شب پیش، این سازمان خبری که میلیونها نفر در سراسر جهان بیصبرانه منتظر آن بودند را اعلام کرد و آن، کشف مولکولهای آب مایع در سطح کره ماه بود.
به گزارش فرادید، ناسا با کمک تلسکوپ «سوفیا» (SOFIA) که کوتاهشدهی «رصدخانهی استراتوسفری اخترشناسی فروسرخ» است برای نخستین بار وجود آب در کره ماه را تأیید کرد. این کشف نشان میدهد مولکولهای آب ممکن است در سطح ماه وجود داشته باشد و فقط محدود به نقاط سرد و سایهدار نباشد.
بر اساس تحقیقات جدیدی که نتایج آن روز دوشنبه پنجم آبان منتشر شد میزان آب موجود در سطح کره ماه بیشتر از حدی است که تاکنون تصور میشد، مولکولهای آب داخل خاکریزهها و ذرات مواد معدنی هستند و به احتمال فراوان در بخشهایی از این سیاره که همواره تاریک است حجم بیشتری از آب وجود دارد.
پژوهشهای علمی حدود 11 سال پیش ثابت کرد که حجم اندکی از آب در سرتاسر کره ماه وجود دارد. اما نتایج تحقیقات علمی جدید برای اولین بار وجود مولکولهای آب در سطح این سیاره را بدون هیچ ابهامی ثابت میکند.
همزمان، یک هیئت پژوهشی دیگر اعلام کرد که حدود 40 هزار کیلومتر مربع از سطح کره ماه همواره در سایه است و به احتمال زیاد در این مناطق حجم بیشتری از آب به صورت یخ وجود دارد.
وجود حجم زیادی از آب در سطح کره ماه موضوع بسیار مهمی است و میتواند روی سفرهای فضایی انسان به این سیاره، چه در شکل تامین آب آشامیدنی و چه به عنوان یکی از عناصر تولید سوخت، تاثیر مهمی داشته باشد.
یک گروه پژوهشی در مرکز ماموریتهای فضایی ناسا به ریاست کیسی هانیبال وجود مولکولهای آب داخل ذرات خاک و یا لایههای بلور در سطح ماه را کشف کرده است.
در پژوهشهای قبلی بین مشاهده آب و یا هدیورکسیل که از نظر ساختار مولکولی با آب شباهت فراوانی دارد تردید وجود داشت. ولی در تحقیقات جدید از روشی استفاده شده که به خوبی تمایز آنها را تشخیص داده و بدون تردید وجود مولکولهای آب را اثبات میکند.
تنها راه وجود آب در سطح کره ماه که در معرض شرایط جوی بسیاری نامساعدی قرار دارد پنهان ماندن این مولکولها در لابلای ذرات خاکریزهها و لایههای بلور طبیعی است.
پژوهشگران در این تحقیقات از اطلاعاتی استفاده کردهاند که توسط رصدخانه «سوفیا» جمعآوری شده است. این تلسکوپ فضایی روی یک هواپیمای بوئینگ 747 اس. پی نصب شده و با پرواز در ارتفاع بسیار زیاد دادهها خود را جمعآوری میکند.
کیسی هانیبال، مسئول این پژوهش، گفته است: «خیلیها فکر میکنند آبی که ما کشف کردهایم در شکل یخ است، ولی این واقعیت ندارد. آنچه که ما مشاهده کردهایم مولکولهای آب است، ولی چون خیلی پراکنده هستند نتوانستهاند به یکدیگر بپیوندند و ذرات یخ و یا آب مایع را تشکیل دهند».
پژوهش دوم که نتایج آن نیز در مجله «نیچر استرونومی» منتشر شده است روی مناطق تاریک سطح کره ماه تمرکز دارد که دمای آن حدود 160 درجه زیر صفر است. در چنین سرمایی آب میتواند میلیاردها سال در حالت با ثبات باقی بماند.
در این پژوهش به ریاست پل هاین، اخترشناس دانشگاه کلرادو از اطلاعات جمعآوری شده توسط فضاپیمای ناسا استفاده شده که ماموریت آن شناسایی کره ماه است. این اطلاعات نشان میدهد که در بخش تاریک ماه دهها میلیارد سایه کوچک به اندازه یک سکه وجود دارد و اکثر آنها در مناطق قطبی این سیاره قرار دارند.
پل هاین میگوید: «پژوهشهای ما نشان میدهد که در نقاط بسیار زیادی از سطح کره ماه که تاکنون ناشناخته بودند ممکن است آب یخ زده وجود داشته باشد. حجم آب موجود در دو قطب ماه احتمالا بسیار بیشتر از آن است که تاکنون تصور میشد و در نتیجه دسترسی به آب برای نمونهبرداری و تحقیق سادهتر است».
ناسا مشغول تدارک سفر بعدی فضانوردان به ماه است که علاوه بر تحقیق در این سیاره به ماموریتهای بعدی برای اعزام فضانوردان به مریخ کمک خواهد کرد. امکان دسترسی به آب در سطح کره ماه میتواند به این ماموریتها کمک کند.
کیسی هانیبال، پژوهشگر ناسا افزود: «وجود آب فقط به مناطق قطبی ماه محدود نمیشود و وجود آن در سطح این سیاره گستردهتر از آن چیزی است که تصور میشد».
پل هاین، از دانشگاه کلرودو، گفت: «یافتن منشا آب در کره ماه یکی از سئوالات بسیار مهمی است که در این تحقیقات قصد داریم پاسخ آن را پیدا کنیم. در حال حاضر تصور میشود که منشا آن شهابها و یا سایر اجرام آسمانی، ذرات فضایی، طوفانهای خورشیدی و یا انتشار گازهای آتشفشانی خود این سیاره است».
او افزود: «کشف منشا آب در سیاره ماه که نزدیکترین سیاره به کره زمین است میتواند به کشف منشا آب در زمین کمک کند که هنوز هم یکی از سئوالات بیپاسخ علم سیارهشناسی است».
ناسا و دیگر گروههای علمی اعلام کرده که احتمالا درآینده از ماه به عنوان نوعی سکوی پرتاب برای سفر به سیارات دیگر و انجام ماموریتهای بیشتر در این باره استفاده خواهند کرد. حالا که مولکولهای آب روی سطح ماه پیدا شده میتوان امیدوار بود که دانشمندان بعد از کشف ذخایر آبی روی سطح ماه یک گام دیگر به این برنامه نزدیکتر شوند