گروه سیاست سایت فردا – بلافاصله بعد از شیوع کرونا در ایران دولت مورد نقد و بعضا مورد اتهام قرار گرفت. یک بار به این بهانه که شیوع ویروس عامدانه دیر اعلام شده است! یک بار هم به این خاطر که قرنطینه به سبک چینیها لحاظ نشد! بعد از آن به دلایل متعدد مثل اینکه دولت در دو راهی نان و جان قرار گرفته و حاضر به تعطیل کشور نیست، زیرا قادر نیست بار مالی ناشی از آن را تحمل کند. برخی اظهارات، اقدامات و رویکردهای دولت نیز به هجم انتقادات و نارضایتیها افزود. مثلا وقتی جناب روحانی حاضر نبود جدیت قضیه را باور کند و منتظر بود که از شنبه وضعیت عادی شود. یا وقتی از محدودیتهای کرونایی در سطح شهر کاست، اما جلسات کاری خود را با ویدئو کنفرانس اداره میکرد و .... انتقادات مذکور، اما در هفته اخیر با توجه به افزایش شمار قربانیان کرونا خیلی بیشتر شده است.
کارشناسان و برخی از مسئولان تعطیلی پایتخت و کلانشهرها را ضروری دانسته و کار به جایی رسیده است که حتی روزنامه «ایران» که رسانه دولت است نیز بر این مهم تاکید میکند. این روزنامه همین امروز نوشت: «متخصصان از ارتباط هولناک آلودگی هوا با افزایش فوتیهای کرونا میگویند و تأکید دارند در روزهایی که با پدیده وارونگی و آلودگی هوا مواجه میشویم تنها راه چاره برای جلوگیری از گسترش انتشار این ویروس تعطیلی شهرهای بزرگ است. روز سهشنبه همین هفته نیز رئیس شورای شهر برای دومین بار از دولت درخواست کرد تا برای کنترل این بیماری در روزهایی که هوای پایتخت آلوده است تهران برای دو هفته تعطیل شود.»
موج انتقادات به دولت، اما در فضای مجازی بسی گستردهتر است و بسیاری از کاربران که همان شهروندان خسته این اوضاعاند دولت را مسئول وضعیت ناگوار کنونی میدانند. شاهد این مدعا آنکه یکی از روزنامهنگاران حقوقخوانده دیروز در صفحه توئیتر خود نوشته بود: «من به عنوان یک تحصیلکرده حقوق مینویسم که عدم قرنطینه سراسری در کشور با وجود مرگ 415 نفر در روز بر اثر کرونا حداقل از باب سبب اقوی از مباشر قتل علیه شهروندان کشور از سوی دولت است». البته هوشنگ پوربابایی، وکیل پایه یک دادگستری اسناد به این اصل را سختگیرانه میداند. او در یادداشتی برای روزنامه «جهان صنعت» نوشته است: «در اینجا دولت عاملی تلقی شده که به خاطر جلوگیری از قرنطینه سراسری سبب افزایش کرونا که در اینجا مباشر قتل شهروندان است، میشود. نکته قابل تاملی که در اینجا لحاظ نشده، اما آن است که مسبب و عامل سبب نیز باید به این موضوع واقف باشد که تنها دلیل مبتلا شدن افراد به کرونا تعطیل و قرنطینه نکردن کشور است چراکه اگر تنها عامل و علت تامه این باشد، میتوان به اصل یادشده استناد کرد، اما بر اساس آنچه در چند ماه گذشته تجربه کردهایم در خیلی از موارد علت شیوع بیماری کرونا تعطیل نکردن کشور نیست. چه بسا دولت در ایام نوروز قرنطینه و سختگیریهایی را ایجاد کرد، اما افراد به خاطر آنکه به صورت شخصی پروتکلهای بهداشتی را رعایت نکردند، کماکان به این ویروس مبتلا شدند.»
وی با تاکید بر اینکه «جلوگیری از تردد افراد در داخل شهر یا تعطیل کردن شهر احتمالا در جلوگیری از شیوع بیشتر ویروس موثر است، اما قادر به قطع کامل زنجیره نیست» نوشته است: «توجه داشته باشید سبب اقوی از مباشر زمانی بر یک امر حادث میشود که اولین و آخرین و حتی تنها علت باشد. مثل اینکه بگوییم اگر شیر گاز را قطع میکردید و انفجار صورت نمیگرفت، آتشسوزی هم نمیشد یا اگر چاهی نمیکندید، فرد داخل آن نمیافتاد. در برخی موارد، اما عوامل قهری و غیرارادی در کار است یعنی تعطیل کردن شهر و قرنطینه سراسری میتواند به کنترل اوضاع و کاهش شیوع بیماری کمک کند، اما نمیتوان آن را در عالم حقوق به عنوان سبب اقوی از مباشر پذیرفت.»