گروه سیاست سایت فردا- هرچه به انتخابات ریاست جمهوری نزدیکتر میشویم، برنامه جریانها و احزاب سیاسی نیز مشخصتر میشود. مثلا اصلاحطلبان که چندی قبل درگیر مشارکت کنیم یا نکنیم، بودند؛ تصمیم خود را گرفته به فکر نحوه مشارکت هستند. برخی از احزاب در این جریان رویکرد جامعهمحوری پیشه کرده و خواهان معرفی کاندیداهای خالصی هستند که حتی اگر تایید صلاحیت نشده و از رقابت بازبمانند، فرصت احیای سرمایه اجتماعی را به اصلاحطلبان بدهند. برخی دیگر از احزاب، اما اگرچه بازیابی بدنه اجتماعی از دست رفته را ضروری میدانند، حاضر نیستند از خیر حضور در قدرت گذشته و با معرفی کاندیداهایی که احتمال حذف از گردونه رقابت در مراحل ابتدایی را دارند، از شانس خود بکاهند. بر این اساس معتقدند که باید نامزدهایی به میدان فرستاده شوند که بتوان روی موفقیت و پیروزی آنان حساب کرد ولو اینکه بهای این کار استفاده از مهرههایی با دوز اصلاحطلبی کمتر باشد. کارگزاران سازندگی از جمله احزابی است که در گروه دوم قرار میگیرد.
کارگزارانیها از خیلی وقت پیش ساز ائتلاف با غیراصلاحطلبان، استفاده از الگوی 92 و ائتلاف با امثال علی لاریجانی را کوک کرده بودند، اما پافشاری سایر سیاسیون در این جریان، آنان را به عقب نشینی واداشت. چنانچه محمد عطریانفر در گفتگو با ایلنا گفت: «اصلاحات علاقهمند است آقای لاریجانی رقیب شریف عرصه رقابت شرافتمندانه با نماینده منتخب و نامزد برگزیده جبهه اصلاحات باشد.» بعد از آن نیز حسین مرعشی سخنگوی این حزب در گفتوگوی با خبرآنلاین از شش گزینه حزبی کارگزاران یعنی اسحاق جهانگیری، محسن هاشمی، عبدالناصر همتی، رضا ملکزاده، مصطفی هاشمیطبا و غلامحسین کرباسچی نام برد.
این رویکرد کارگزاران، اما نه خیلی جدی گرفته و نه خیلی دوام آورد. از میان گزینههای مورد اشاره مرعشی تنها جهانگیری و محسن هاشمی – آن هم با دیده ارفاق – جدی گرفته شد. چراکه که هم هاشیطبا قبلا امتحان خود را پس داده و هم همتی کارنامه قابل اعتنایی برای کاندیداتوی ندارد. کرباسچی گزینهای نیست که سایر اصلاح طلبان از وی حمایت کنند و ملکزاده هم که کلا در حد و اندازه ریاست جمهوری نیست. حالا که مرعشی در مصاحبه با ایرانا گفته «اسحاق جهانگیری و محسن هاشمی تا امروز پیشنهاد حزب برای نامزدی در انتخابات را نپذیرفتهاند»، اما وضع از آن که بود هم پیچیدهتر میشود.
بازگشت به لاریجانی
برخی رسانهها اصلاحطلب این گفته مرعشی را به معنی بازگشت به لاریجانی دانستهاند. مثلا روزنامه اصلاحطلب «اعتماد» در گزارشی با عنوان «بال راست جناح چپ به دنبال علی لاریجانی؟» سعی کرده به این سوال پاسخ دهد که «برای کارگزاران که اصرار به حضور در انتخابات دارد، چه گزینههایی باقی است؟» اعتماد در گزارش خود مینویسد: «کارگزاران احتمالا ناچار است به گزینههای فراحزبی بیندیشد.... علی لاریجانی میتواند از گزینههای قابلتامل کارگزارانیها باشد.»
روزنامه «آفتاب یزد» نیز از مهندسی معکوس برای رسیدن به لاریجانی گفته و نوشته است: «گویی با حذف گزینههای موجود کارگزاران به دنبال رسیدن به «اصلح موجودین» است». گزارش نویس این روزنامه اصلاحطلب در ادامه آورده است: «اعلام زودهنگام این موضوع که چه کسانی حاضر به حضور در انتخابات نیستند میتواند مقدمهای برای هدف اصلی یعنی همان ائتلاف با لاریجانی باشد. در واقع با توجه به آنکه کارگزارانیها بارها با این انتقاد مواجه شدهاند که چرا به دنبال ائتلاف هستید و نه یک گزینه 100 درصد اصلاحطلب، گویی از طریق راهکار مهندسی معکوس به دنبال رسیدن به لاریجانی هستند!»
روزنامه «جهان صنعت» نیز با طرح این سوالاتی مثل اینکه «آیا خالی شدن دست این حزب از نامزدهای حزبی به معنی برگشتن سر خانه اول و اصرار به استفاده از الگوی 92 است؟ در این صورت گزینه آنان برای ائتلاف یعنی علی لاریجانی از حمایت سایر طیفهای اصلاحطلب نیز برخوردار میشود یا خیر؟» نوشته است: «تا اینجا پاسخ به این سوالات مثبت نیست، زیرا از یک سو اصلاحطلبان پایشان را در یک کفش کردهاند و حاضر هستند به قیمت شکست در انتخابات هم که شده اشتباه 92 و 96 را تکرار نکنند و از سوی دیگر آقای لاریجانی شرط و شروط گذاشته که صرفا با حمایت همه گروههای سیاسی وارد میدان خواهد شد. حال اگر در نظر داشته باشیم که در هفتههای اخیر نشانههایی از احتمال حمایت برخی اصولگرایان از لاریجانی پیدا شده، نتیجه چیزی نیست غیر از رنگ باختن گزینه ائتلاف لاریجانی و اصلاحطلبان یا به عبارت روشنتر، ائتلاف لاریجانی و کارگزاران.»
گزینه غیرحزبی؟
دلیل تردید رسانههای اصلاحطلب درباره بازگشت کارگزاران به گزینه ائتلاف با لاریجانی بخش دیگری از اظهارات مرعشی است که گفته بود «کارگزاران با برنامه جسورانه اقتصادی در پی یک دولت فنی و کار است.»
این سخن سبب شد که رسانهها وارد فاز گمانه زنی شده و به این فکر کنند که چه کسی میتواند گزینه مناسبی برای پیشبرد یک برنامه اقتصادی به قول مرعشی، جسورانه و ایجاد یک دولت فنسالار باشد؟
«جهان صنعت» از عباس آخوندی نام برده و مینویسد: «اگر بنا به تشکیل یک دولت تکنوکرات و بااولویت اقتصادی باشد و محسن هاشمی هم قصد نامزدی نداشته باشد، اولین نامی که به ذهن میرسد عباس آخوندی است به خصوص اینکه وی در هفتههای اخیر مکررا به عنوان یکی از گزینههای اصلاحطلبان در انتخابات آتی مطرح شده و مورد توجه رسانهها قرار گرفته است. رسانههای اصلاحطلب از تواناییها و کارنامه قابل توجه او میگویند و اصولگرایان نیز از همین حالا تخریب را آغاز کردهاند.»
«اعتماد»، اما معتقد است که «احتمال حمایت آنها از چهرههایی، چون آخوندی اندک است، چراکه احتمال ردصلاحیت شدن آخوندی کم نیست و کارگزارانیها نیز تمایل دارند با گزینهای وارد میدان شوند که حتما از سد شورای نگهبان عبور کند. با این حال آخوندی احتمالا به لحاظ نگاه و رویکرد اقتصادی به بال راست اصلاحطلبان نزدیک خواهد بود.»