سرویس جنگ نرم مشرق - اندیشکده آمریکایی استراتفور در گزارشی نوشت: احتمال آن نمی‌رود که تا قبل از انتخابات آمریکا، اسرائیل راهبرد کنونی خود مبنی بر حملات متناوب و فرصت‌طلبانه ضد نیروهای ایرانی در سوریه، عراق، و لبنان را چندان تغییر دهد، زیرا برنامه هسته‌ای تهران هنوز هیچگونه علائمی دال بر ساخت قریب‌الوقوع سلاح هسته‌ای را از خود نشان نداده است. افزایش حملات ضد ایران طی هفته‌های آتی همچنین ممکن است دورنمای انتخاب رئیس‌جمهور دونالد ترامپ متحد نزدیک اسرائیل را به خطر بیندازد. ترامپ در تلاش است تا از شهرت خود به‌عنوان میانجی صلح در منطقه بهره گرفته و شانس انتخاب مجدد خود را در ماه نوامبر افزایش دهد.
مخاطبان گرامی، محتوا و ادعاهای مطرح‌شده در این گزارش، صرفاً جهت تحلیل و بررسی رویکردها و دیدگاه‌های اندیشکده‌های غربی منتشر شده است و ادعاها و القائات احتمالی این مطالب هرگز مورد تأیید مشرق نیست.
این اندیشکده با طرح ادعاهایی می‌نویسد: علاوه بر این، «جنگ سایه» کنونی اسرائیل با ایران که در میادین جنگ نیابتی و همچنین به صورت مخفیانه در داخل ایران در جریان است، شاید همچنان اسرائیل را قادر سازد تا از قابلیت‌های منطقه‌ای ایران بکاهد بدون آنکه خطر وقوع منازعه منطقه‌ای را افزایش دهد. با این حال، احتمال پیروزی بایدن در انتخابات ماه نوامبر می‌تواند مسیر را برای اتخاذ رویکرد کمتر جنگ‌طلبانه آمریکا در قبال ایران هموار سازد و متعاقباً محاسبات مذکور را دستخوش تغییر کند.
- برنامه هسته‌ای ایران در حال پیشرفت است، اما نه آنقدر سریع که اسرائیل را نگران کند. بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفته‌اند که ایران اورانیوم را صرفاً تا سطح 5/4 درصد غنی‌سازی می‌کند. با اینکه ذخایر اورانیوم غنی‌سازی شده افزایش یافته‌اند، اما سطح غنی‌سازی کمتر از 20 درصد است. غنی‌سازی 20 درصدی در سال 2012 موجب شد تا اسرائیل گزینه حمله مستقیم به ایران را بطور جدی مدنظر قرار دهد. معلوم نیست ایران تا چه حد سریع می‌تواند یک سلاح هسته‌ای بسازد، اما چنین چیزی مستلزم غنی‌سازی 90 درصدی اورانیوم است، اقدامی که توسط بازرسان بین‌المللی (و احتمالاً سازمان‌های اطلاعاتی غربی و اسرائیل) کشف خواهد شد.
- اسرائیل نمی‌خواهد به راهبرد انتخاباتی ترامپ مبنی بر بهره‌گیری از توافقات عادی‌سازی، نظیر توافقات جدید اسرائیل با امارات و بحرین با میانجی‌گری آمریکا، و معرفی خود به‌عنوان یک میانجی صلح نزد رأی‌دهندگان آمریکاییِ خسته از جنگ لطمه بزند. ترامپ همچنین در قالب این راهبرد سیاسی از تعداد نیروهای آمریکایی مستقر در عراق و افغانستان کاسته است.
- اسرائیل در قالب پیکار کنونی خود علیه ایران به انجام حملات آشکار و پنهان ضد اهداف ایرانی در منطقه ادامه داده است. هواپیماهای جنگی اسرائیل روز 10 سپتامبر به یک تأسیسات موشکی که ظاهراً متعلق به ایران بود در خارج از شهر حلب سوریه حمله کردند. همچنین، این باور وجود دارد که عوامل اسرائیل در حمله خرابکارانه ضد سایت غنی‌سازی اورانیوم نطنز دست داشته‌اند. حمله مذکور موجب آسیب و صدمه یک کارگاه مونتاژ سانتریفیوژ شد و برنامه هسته‌ای ایران را به عقب انداخت.
در ادامه این گزارش آمده است: اظهارات بایدن درباره ایران حکایت از آن دارند که دولت وی از شدت و حدت راهبرد تهاجمی ترامپ ضد ایران خواهد کاست. این امر احتمال کاهش تحریم‌ها، ازسرگیری کمک‌های بشردوستانه، و آغاز مذاکرات بر سر یک توافق هسته‌ای جدید را مطرح خواهد نمود که گزینه آخر برای اسرائیل بیشترین اهمیت را داراست. بایدن در منصب رئیس‌جمهور ممکن است تحریم‌های سختگیرانه وضع‌شده توسط ترامپ، از جمله جدیدترین تحریم‌های مصوب روز 21 سپتامبر، را بی‌درنگ معکوس سازد تا بدین طریق مذاکرات با تهران را ازسرگیرد. همچنین احتمال کمتری دارد که دولت بایدن حملات اسرائیل در سطح منطقه که ممکن است موجب به خطر افتادن مذاکرات شوند را تحمل کند، به ویژه در کشورهای حساسی نظیر عراق که در آنجا آمریکا در راستای کسب نفوذ مستقیماً مشغول رقابت با ایران است.
- بایدن روز 13 سپتامبر در سرمقاله‌ای در وب‌سایت سی‌ان‌ان نوشت که اگر رئیس‌جمهور شود، برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) منعقده در سال 2015 را نقطه شروع ازسرگیری مذاکرات با ایران در نظر خواهد گرفت و در طول همه‌گیری بیماری کووید-19، تحریم‌ها در خصوص کمک بشردوستانه به ایران را خواهد کاست.
- دولت ترامپ روز 21 سپتامبر بیش از دوازده فرد و نهاد وابسته به صنایع تسلیحاتی ایران را تحریم کرد و بدین ترتیب نشان داد که قصد دارد به‌صورت یکجانبه به اعمال ممنوعیت تسلیحاتی سازمان ملل ادامه دهد. برعکس، کارزار انتخاباتی بایدن بیان داشته که از این رویه یکجانبه در خصوص اعمال فشار در رابطه با رفتارهای منطقه‌ای ایران فاصله خواهد گرفت و در عوض با شرکای بین‌المللی که مخالف راهبرد تحریمی فشار حداکثری ترامپ هستند، تعامل خواهد کرد.
- دولت ترامپ از اقدامات نظامی اسرائیل ضد ایران، از جمله حتی حملات بحث‌برانگیز اسرائیل به عراق در ماه جولای 2019، انتقاد نکرده است. در صورت پیروزی ترامپ، اینکه کاخ سفید آزادی عمل دیپلماتیک و نظامی مشابهی در خصوص حملات اسرائیل اعطا کند، به‌هیچ‌وجه تضمین‌شده نیست.
اقدام نظامی اسرائیل
در بخش دیگری از این گزارش آمده است: بنی گانتس وزیر دفاع اسرائیل با پیشنهاد حمله مستقیم به ایران در سال 2012 مخالفت کرد که دلیلش تا حدودی مخالفت دولت باراک اوباما با چنین اقدامی بود. طبق قوانین اسرائیل، انجام اقدام نظامی مستلزم موافقت وزرای ارشد کابینه امنیتی است. به همین خاطر، بنی گانتس از نفوذ چشمگیری در خصوص حمله مستقیم به برنامه هسته‌ای ایران برخوردار بود.
سیاست‌های پیشین حکایت از آن دارند که اسرائیل تلاش خواهد کرد به هرگونه پیشرفت دیپلماتیک احتمالی میان دولت بایدن و ایران خدشه وارد کند. این امر می‌تواند یک راهبرد جنگ‌طلبانه‌تر مبتنی بر حملات هوایی و لابی‌گری فشرده در آمریکا و همچنین تشدید یک پیکار مخفیانه با هدف ازسرگیری ترورها یا حمله به زیرساخت‌های حیاتی در ایران را شامل شود.
- اسرائیل ممکن است بر ضرباهنگ کلی حملات ضد نیروهای ایرانی بیفزاید و همچنین به سراغ اهدافی برود (به ویژه در سوریه و لبنان) که قبلاً به خاطر ترس از بالا گرفتن منازعه از حمله به آنها اجتناب کرده بود. اسرائیل همچنین بطور بالقوه ممکن است حملات هوایی خود را به میادین نبرد جدید نظیر دریای سرخ یا یمن گسترش دهد و بر میزان فعالیت‌ها در میادین نبرد کنونی شامل لبنان، سوریه، و عراق بیفزاید.
- اسرائیل ممکن است پیکار مخفیانه خود در داخل ایران و در میادین نبرد نیابتی را تشدید کند. این امر می‌تواند تکرار ترور دانشمندان ایرانی در سال‌های 2012 و 2013 و/یا گسترش عملیات‌های پنهانی در دیگر میادین نبرد نیابتی نظیر یمن را شامل شود. حوثی‌های همسو با ایران همچنان از موضع مستحکمی در یمن برخوردارند.
- علیرغم تغییر شرایط سیاسی و دموگرافیکی که موجب تضعیف رابطه اسرائیل با حزب دموکرات آمریکا شده است، اسرائیل همچنان از حمایت فراحزبی در کنگره برخوردار است و بنابراین لابی‌گری‌های اسرائیل می‌توانند موجب کندی مذاکرات شوند یا موانع مقننه‌ای بر سر راه یک توافق هسته‌ای جدید با ایران به وجود بیاورند. در سال 2015، لابی‌گری اسرائیل در واشنگتن به شکل‌گیری یک ائتلاف فراحزبی ضد برجام منجر شد، برجامی که با میانجی‌گری دولت باراک اوباما منعقد شده بود. در نتیجه، سنا هیچگاه توافق هسته‌ای را به‌عنوان یک معاهده رسمی تصویب نکرد و همین امر بعداً به ترامپ امکان داد تا بدون نظارت کنگره به صورت یکجانبه از برجام خارج شود.
این راهبرد جنگ‌طلبانه‌تر اسرائیل علاوه بر تضعیف نیروهای ایرانی در منطقه می‌تواند به اقدامات تلافی‌جویانه از طرف ایران دامن بزند و بدین طریق به هرگونه نزدیکی میان واشنگتن و تهران لطمه بزند. اقدام نظامی اسرائیل ضد ایران می‌تواند حس وطن‌پرستی ایرانی‌ها را به جوش آورده و موجب افزایش حمایت از اصولگرایان در انتخابات آتی ریاست جمهوری ایران در ماه ژوئیه 2020 شود. این اصولگرایان در نبود هرگونه تغییر اساسی در سیاست آمریکا در قبال ایران، احتمال کمتری دارد که بر سر یک توافق جدید با آمریکا مذاکره کنند. در نتیجه، فاصله دیپلماتیک تا آغاز جدی مذاکرات احتمالاً بیشتر خواهد شد.
این اندیشکده در پایان ضمن ابراز تردید نوشت: با این حال، نمی‌توان به قطع یقین گفت که چنین اقداماتی موجب تحریک ایران خواهند شد و این خطر وجود دارد که اقدامات مذکور به رابطه اسرائیل با دولت بایدن لطمه بزنند. دولت احتمالی بایدن در تلاش جهت مذاکره و کاستن از خصومت‌ها ممکن است به تشدید اقدام نظامی اسرائیل ضد ایران به دیده منفی بنگرد و اسرائیل را با واکنش منفی از طرف متحدان کلیدی آمریکایی‌اش مواجه سازد.