محققان در یک مطالعه مروری با بررسی پژوهشهایی که در زمینه شیردهی نوزادان انجام شده، نکاتی را در این باره بیان کردهاند.
شروع زودهنگام شیردهی طی اولین ساعات پس از تولد، اثرات مثبتی روی نوزاد دارد، زیرا شیر مادر حاوی آنتیبادیهایی است که سیستم ایمنی نوزاد را تقویت میکند و بهترین ماده مغذی برای نوزاد است. سازمان بهداشت جهانی به دلیل اثرات مثبت شیر مادر بر سلامت مادر و نوزاد، آن را به عنوان یک مایع بیولوژیک زنده با کیفیت بالا معرفی کرده و توصیه میکند که نوزاد تا 6 ماهگی تغذیه انحصاری با شیر مادر داشته باشد.
شیر مادر، حاوی انواع بیولوژیک است که عملکرد سیستم ایمنی بدن نوزاد را تقویت کرده و او را در برابر بسیاری از بیماریها مصون نگه میدارد. محققان در یک مطالعه مروری به بررسی کووید-19 و تغذیه شیر مادر پرداختهاند.
در این پژوهش آمده است: «تاکنون هیچ مدرکی دال بر وجود کرونا ویروس جدید در شیر مادر و یا انتقال آن از طریق تغذیه از شیر مادران مبتلا و یا مشکوک به کووید-19 وجود ندارد. بیشترین نگرانی در مورد نوزادان مادران مشکوک و مبتلا، انتقال ویروس از طریق دراپلتهای تنفسی مادر به نوزاد است.»
در مطالعهای دیگر، چن و همکارانش، شیر 9 مادر مبتلا به کووید-19 را از نظر وجود کرونا ویروس جدید، بررسی و اعلام کردند که تمام نمونههای بررسی شده از نظر کرونا ویروس جدید منفی بودند.
در بخش دیگری از این مقاله آمده است: «طبق گزارش CDC تاکنون کرونا ویروس جدید در شیر مادران مبتلا به کووید-19 یافت نشده است، اما آنتیبادیهایی علیه آن در شیر مادر گزارش شده است. بنا بر اعلام CDC شیر مادر بهترین منبع تغذیه برای نوزاد است و او را در مقابل بسیاری از بیماریها مصون نگه میدارد.
اگر مادر مبتلا به کووید-19 حال عمومی خوبی دارد و میخواهد شیردهی نوزاد را انجام دهد، قبل از شروع شیردهی، دستان خود را با آب و صابون شسته و از ماسک صورت استفاده کند و اگر علائم بیماری در مادر شدید است و نمیتواند از نوزاد خود مراقبت کند، باید شیر دوشیده خود را جهت تغذیه نوزادش آماده کند.
برای این کار بهتر است یک شیردوش اختصاصی برای خود تهیه کند، قبل از شیردوشی و قبل از تماس با پمپ شیر دوشی و بطری شیر، دستهای خود را با آب و صابون به مدت 40- 60 ثانیه بشوید و بعد از اتمام شیر دوشی، تمام قسمتهای پمپ را که با شیر مادر در تماس بوده است، کاملا شسته و در نهایت ضدعفونی کند.»
نویسندگان این مقاله پس از بیان دستورالعمل سازمان جهانی بهداشت در خصوص تغذیه نوزاد با شیر مادر در دوران پاندمی کووید-19 میگویند: «آن چه از مرور مطالعات انجام گرفته در این زمینه میتوان نتیجهگیری کرد، این است که اگر حال عمومی مادر با تشخیص قطعی کووید-19 خوب است و علائم شدید بیماری را ندارد، شیردهی از سینه مادر باید با رعایت نکات بهداشتی، اقدامات احتیاطی پیشگیری و کنترل عفونت، احتیاطات تنفسی و شستشوی دست انجام گیرد.»
در این پژوهش آمده است: «در صورتی که مادر مشکوک یا مبتلا به کووید-19، قادر به مراقبت از نوزاد خود باشد، مادر و نوزاد میتوانند هماتاق باشند و توصیه میشود نوزاد دو متر از مادر فاصله داشته باشد و کلیه مراقبتها و شیردهی از سینه باید با رعایت نکات بهداشتی (شستن دستها و زدن ماسک جراحی سه لایه) انجام گیرد.
در صورتی که جداسازی و قرار دادن نوزاد در اتاق دیگر به دلایلی امکانپذیر نباشد، نوزاد باید حداقل دو متر از مادر فاصله داشته باشد و یک پرده از سقف تا پایین بین مادر و نوزاد قرار داده شود.»
پژوهشگران در بخش پایانی این مقاله بیان کردهاند: «با توجه به این که مطالعاتی که نشان دهنده نبود ویروس در شیر مادر باشد، بسیار محدود است. جهت مدیریت شیردهی در پاندمی کووید-19 به انجام مطالعات بیشتری در این زمینه نیاز است.»
این مقاله که در شماره ویژه کووید-19 مجله دانشگاه علوم پزشکی اراک منتشر شده، توسط ژیلا حیدرپور دامنآباد و لیلا، ولی زاده از دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تبریز نوشته شده است.