ستاره‌شناسان خرده‌سیاره‌ای را پشت مریخ کشف کرده‌ا‌ند که باور دارند «دوقلوی گمشده ماه» است. دانشمندان از رصدخانه آرماگ در ایرلند شمالی دریافته‌اند که ترکیب عناصر سازنده این خرده‌سیاره بسیار شبیه قمر زمین است. گردوغبار و خرده شهاب‌سنگ‌ها به دور سیارات «تروا» خوانده می‌شوند. تروا تا 60 درجه در جلو و پشت سیاره‌ها و در نیروی جاذبه آن‌ها گرفتار می‌شود.
یافتن تروای سیارات دیگر بسیار آسان‌تر از سیاره زمین است، زیرا تروای زمین در مداری بسیار نزدیک به خورشید قرار دارد و این امر مطالعه آن‌ها را با استفاده از تلسکوپ دشوارتر می‌کند.
تروایی که سیاره سرخ را دنبال می‌کند، خرده سیاره 31وی‌اف 1998 (101429) نام دارد. به منظور تشخیص ترکیب عناصر سازنده آن، دانشمندان از یک طیف‌نگار که ابزاری برای اندازه‌گیری طول موج نور است، استفاده می‌کنند تا ببینند سطح خرده‌سیاره چگونه رنگ‌ها را منعکس می‌کند.
طیف‌نگاری همان روشی است که اخیراً دانشمندان با استفاده از آن یک خرده‌سیاره با ارزش 10 کوین‌تریلیون دلار (10 میلیون میلیارد میلیارد دلار) را بین مریخ و مشتری شناسایی کردند.
دانشمندان بازتاب‌های طیف نوری از تروای مریخ را با سایر اجرام منظومه شمسی مقایسه کردند. آن‌ها دریافتند که گرچه این طیف شبیه شهاب‌سنگ‌ها و خرده‌سیاره‌های دیگر در منظومه شمسی نیست، اما با طیف نوری قمر زمین مطابقت دارد.
دکتر گالین بوریسوف، دستیار تحقیقاتی فوق دکترا در رصدخانه آرماگ، می‌گوید: «طیف‌های نوری بسیاری از خرده‌سیاه‌ها در نظر اول تفاوت چندانی با ماه ندارد، اما وقتی از نزدیک نگاه کنید تفاوت‌های مهمی وجود دارد؛ به عنوان مثال شکل و عمق جذب‌های طیفی گسترده در طول موج‌های 1 و 2 میکرون.
با این حال، به نظر می‌رسد طیف نوری این خرده‌سیاره خاص تقریباً صددرصد شبیه مناطقی از ماه است که فراز و نشیب کوهستانی دارد.»
یک حدس این است که خرده‌سیاره مذکور از طریق قرار گرفتن در معرض تابش خورشید؛ یعنی پدیده‌ای که «هوازدگی فضایی» نامیده می‌شود، این ویژگی‌ها را به دست آورده باشد. اما احتمال دیگر این است که این خرده‌سیاره دقیقاً از ماه جدا شده است.
دکتر آپوستولوس چریستو، ستاره‌شناس که مقاله‌ای در مورد خرده‌سیاره‌ها منتشر کرده است، می‌گوید: «منظومه شمسی در بدو تولدش بسیار متفاوت از آن چیزی که امروز مشاهده می‌کنیم، بوده است. فضای بین سیارات تازه شکل گرفته پر از گردوغبارو شهاب‌سنگ‌های سرگردان بوده است و نیز برخورد بین آن‌ها امری عادی بوده است. خرده‌سیاره‌های بزرگ دائماً با ماه و سیارات دیگر برخورد می‌کردند.
هنگامی که مریخ هنوز در حال شکل‌گیری بوده است، یک ترکش از چنان برخوردی، توانسته از ماه به مدار مریخ برسد و در ابر‌های تروای مریخ گرفتار شود.»
گرچه این یک سناریوی احتمالی است، اما ممکن است این خرده‌سیاره از خود مریخ آمده باشد. از شکل طیف نوری این خرده‌سیاره، دانشمندان می‌توانند نتیجه بگیرند که این خرده‌سیاره، غنی از پیروکسن است که در لایه بیرونی اجرام آسمانی، با اندازه‌ای در حد و اندازه سیاره‌ها وجود دارد.
دکتر کریستو می‌گوید: «مریخ، مانند ماه و زمین، در بدو شکل‌گیری‌اش برخورد‌های بزرگی با اجرام دیگر داشته است که یکی از تاثیرات آن خلق حوزه غول‌پیکر بورئالس به وسعت تمام مریخ است. آن برخورد عظیم می‌توانست تروا مریخ را از خود مریخ به وجود آورده باشد.»
در سال 2017 فرضیه مشابهی برای توضیح خوشه دیگری از تروا‌ها به نام خانواده یوریکا ارائه شد. با این حال، خلاف پیروکسن که در این خرده‌سیاره یافت شده است، در ترکیب عناصر سازنده خانواده یوریکا بیشتر الیوین یافت شده است که اغلب در هسته سیاره‌ها قرار دارد تا در پوسته آن.
به تازگی، برای مطالعه سطح ماه از روش جدیدی به نام «توموگرافی کاوشگر اتمی» (atom probe tomography) استفاده شده است که بخش‌هایی از ماه را اتم به اتم مطالعه کرده است.
این فناوری به محققان امکان می‌دهد تا با مطالعه خرده‌سنگ‌هایی از ماه که بیش از 50 سال است در مخازن در اختیار دارند، یک باره به کشفیات بسیار عظیمی درباره ماه دست یابند. به گفته یکی از محققان دانشگاه شیکاگو، این فناوری چنان جدید است که بسیاری از زمین‌شناسان هنوز از آن خبر ندارند.
منبع: ایندیپندنت
