تب به معنای بالا بودن دمای بدن از حد طبیعی است، اما لزوما به معنای ابتلا به یک بیماری جدی مانند کووید-19 نیست. بسیاری از شرایط معمول مانند آنفلوآنزا یا مسمومیت غذایی نیز می‌توانند موجب تب شوند. حتی استرس، قاعدگی، یا ورزش نیز می‌توانند دمای بدن را افزایش دهند.
پس اگر احساس می‌کنید تب دارید، دچار هراس نشوید. در ادامه با دلایل تب و چگونگی درمان موثر آن بیشتر آشنا می‌شویم.
چه چیزی تب در نظر گرفته می‌شود؟
گرچه دمای طبیعی هر فرد نسبت به دیگری می‌تواند متفاوت باشد، به طور کلی دمای طبیعی بدن 37 درجه سلسیوس در نظر گرفته می‌شود. در ادامه آنچه به عنوان تب در نظر گرفته می‌شود، ارائه شده است:
همانند دمای عادی بدن، همه افراد دقیقا در یک نقطه مشابه تب خفیف یا بالا را تجربه نمی‌کنند. در نتیجه، مد نظر قرار دادن علائم دیگر اهمیت دارد و در صورت مواجهه با هر گونه نگرانی می‌توانید با پزشک خود صحبت کنید.
هنگام بررسی دمای بدن، دماسنج‌های دهانی و مقعدی نسبت به دماسنج‌های پیشانی یا گوشی دقیق‌ترین نتایج ارائه می‌کنند. برای نوازدان، دماسنج‌های مقعدی ممکن است کارآمدترین گزینه و برای کودکان بزرگ‌تر از چهار سال و بزرگسالان، دماسنج دهانی بهترین انتخاب است.
پس از غذا خورن، نوشیدن، یا ورزش کردن باید 30 دقیقه صبر کرده و سپس دمای بدن خود را کنترل کنید. در صورت مصرف دارو‌هایی که می‌توانند دمای بدن را کاهش دهند مانند آسپرین، استامینوفن یا ایبوپروفن، حداقل شش ساعت باید صبر کنید.
علائم تب
برای اینکه متوجه شوید تب دارید لزوما به کنترل دمای بدن نیاز نیست. شما می‌توانید به علائم زیر که اغلب با تب همراه هستند، توجه داشته باشید:
- سردرد
- عضله درد
- ضعف
- لرز
- تعریق
- گونه‌های برافروخته
همچنین، اگر پیشانی شما گرم یا داغ باشد می‌توانید تب را هنگام لمس این بخش احساس کنید. پشت دست به طور معمول حساس‌تر از کف دست است و می‌توانید از این قسمت برای بررسی تفاوت دما استفاده کنید.
اگر پیشانی شما داغ است و برخی دیگر از علائم مرتبط با تب را نیز تجربه می‌کنید، احتمالا تب دارید. اما اگر با تعداد کمی از این علائم مواجه هستید و گرمای اندکی را احساس می‌کنید، احتمال این که فعالیت بدنی، پوشیدن لباس‌های سنگین یا استرس و هیجان موجب افزایش اندک دمای بدن شما شده باشد، بیشتر است.
دلایل تب چه چیز‌هایی هستند؟
تب اغلب زمانی رخ می‌دهد که بدن در حال مبارزه با یک عفونت ویروسی یا باکتریایی باشد. هیپوتالاموس، ناحیه‌ای در مغز که به عنوان ترموستات بدن عمل می‌کند، با افزایش دمای بدن به عفونت واکنش نشان می‌دهد.
این یکی از روش‌های بدن به منظور نامناسب کردن محیط برای عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی است.
موارد زیر برخی از بیماری‌هایی هستند که اغلب موجب تب می‌شوند:
- آنفلوآنزا
- برونشیت
- آبله مرغان
- مسمومیت غذایی
- گلودرد میکروبی
- سرخک
بنابر علائم، شما می‌توانید دلیل بروز تب را مشخص کنید. به عنوان مثال، سرفه می‌تواند به یک عفونت تنفسی اشاره داشته باشد، یا درد هنگام دفع ادرار می‌تواند به یک عفونت دستگاه ادراری اشاره داشته باشد. توجه به این علائم می‌تواند به تعیین موقعیت عفونت کمک کند. همچنین، توجه به علائم می‌تواند به تشخیص بیماری‌های رایج مانند آنفلوآنزا، سرماخوردگی، آلرژی‌ها و حتی کووید-19 کمک کند.
برای کمک به تشخیص دلیل تب، پزشک ممکن است به علائمی مانند خس خس سینه، دشواری در تنفس، و این که تفکر شفافی دارید یا بی حال به نظر می‌رسید، توجه کند.
با توجه به شرایطی که بیماری کووید-19 ایجاد کرده و توصیه‌هایی که درباره پرهیز از خروج غیر ضروری از خانه می‌شود، ویزیت‌های ویدئویی به گزینه‌ای کارآمد مبدل شده اند. از این طریق، پزشک می‌تواند وضعیت بیمار را مشاهده کرده و ارزیابی مواردی مانند سطح هوشیاری یا رنگ پوست را انجام دهد.
پزشک طی یک ویزیت ویدئویی ممکن است پرسش‌های زیر را برای تشخیص دلیل تب مطرح کند:
- تب چه زمانی آغاز شده است؟
- علائم دیگری که دارید چه چیز‌هایی هستند؟
- آیا در خانه، محل کار یا مدرسه با فردی بیمار در تماس بوده اید؟
آیا در معرض کووید-19 بوده اید؟
- آیا به بیماری دیگری مانند دیابت یا سرطان مبتلا هستید؟
- آیا داروی دیگری مانند استروئید‌ها یا دارو‌های سرکوب کننده سیستم ایمنی را مصرف می‌کنید؟
- آیا اخیرا مسافرت رفته اید؟
- آیا طی سه هفته گذشته از کشور خارج شده اید؟
چگونه تب را کاهش دهیم؟
پیش از این که خود به خود برطرف شود، تب به طور معمول برای یک تا سه روز ادامه دارد. در حقیقت، ممکن است بهتر باشد تب را پایین نیاورید تا بدن به مبارزه با عفونت یا ویروسی که دلیل آن بوده است، ادامه دهد. اما اگر تب موجب ناراحتی شما شده است، دارو‌ها و درمان‌هایی خانگی وجود دارند که ممکن است به کاهش دمای بدن و کسب احساسی بهتر کمک کنند.
دارو‌ها
دارو‌های بدون نسخه و همچنین دارو‌های تجویزی در دسترس هستند که می‌توانند به کاهش تب کمک کنند. این دارو‌ها باید بر اساس دستورالعمل ارائه شده روی جعبه محصول یا توصیه پزشک مصرف شوند.
از جمله دارو‌های موثر در کاهش تب می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
استامینوفن. این داروی مسکن بدون نسخه با تحریک هیپوتالاموس، ناحیه‌ای در مغز که به عنوان ترموستات بدن عمل می‌کند، به کاهش دمای بدن کمک می‌کند.
ایبوپروفن. این داروی ضد التهاب غیر استروئیدی بدون نسخه با مسدود کردن آنزیمی که پروستاگلاندین ها، مواد شیمیایی که موجب تب می‌شوند، را تولید می‌کند به کاهش تب کمک می‌کند. افراد مبتلا به مشکلات کلیوی یا کبدی باید پیش از مصرف دارو‌های مسکن بدون نسخه با پزشک خود مشورت کنند، زیرا این دارو‌ها می‌توانند موجب هپاتیت سمی یا کاهش جریان خون به کلیه‌ها شوند.
آسپرین. این یک داروی ضد التهاب غیر استروئیدی بدون نسخه است که می‌تواند تب را با مسدود کردن آنزیمی که پروستاگلاندین‌ها را تولید می‌کند، کاهش دهد. هرگز به کودکان و نوجوانانی که تب دارند نباید آسپرین داده شود، زیرا این کار می‌تواند موجب یک اختلال نادر، اما بالقوه مرگبار به نام سندرم ری شود.
آنتی بیوتیک ها. اگر دلیل تب یک عفونت باکتریایی مانند گلودرد میکروبی یا سینه پهلو باشد، پزشک ممکن است برای نابودی عفونت آنتی بیوتیک تجویز کند.
دارو‌های ضد ویروس. اگر تب به واسطه یک عفونت ویروسی مانند آنفلوآنزا شکل گرفته باشد، پزشک ممکن است دارویی برای نابودی ویروس تجویز کند.
درمان‌های خانگی
درمان‌های خانگی زیر ممکن است به کاهش ناراحتی ناشی از تب کمک کنند:
مصرف مایعات به میزان زیاد. نوشیدن آب، آبمیوه یا آب گوشت اهمیت دارد، زیرا تب می‌تواند موجب کم آبی بدن شود. برای نوزدانی که کمتر یک سال سن دارند می‌توان از محلول‌های آبرسان خوراکی استفاده کرد.
حمام اسفنج یا حمام آب ولرم. این کار به کاهش دمای بدن در صورت ابتلا به تب کمک خواهد کرد. از آب سرد استفاده نکنید، زیرا موجب افزایش دمای بدن می‌شود. کودکان را بدون نظارت در وان حمام رها نکنید.
استراحت کافی. فعال بودن می‌تواند دمای بدن را افزایش دهد، از این رو، استراحت فراوان هنگام تب اهمیت دارد.
خنک بمانید. لباس‌های سبک به تن کرده و هنگام خواب یک ملافه یا پتوی سبک روی خود بکشید. پنکه سقفی یا یک پنکه قابل حمل می‌تواند به جابجایی هوا و احساس خنکی کمک کند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر تب برای بیش از هفت روز ادامه داشته است، به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین، اگر برای سه تا پنج روز ایبوپروفن یا استامینوفن مصرف کرده و همچنان تب دارید، باید پزشک خود را مطلع کنید.
تب داشتن برای بیش از یک هفته یا همراهی آن با علائم دیگر ممکن است به یک مشکل سلامت جدی مانند موارد زیر اشاره داشته باشد:
- سینه پهلو
- مننژیت
- عفونت پوست یا سیستم لنفاوی
- عفونت کلیه
- یک تومور بدخیم
برای نوزادان
اگر نوزاد شما کمتر از سه ماه سن دارد و 38 درجه یا بیشتر تب دارد، باید در پی دریافت کمک پزشک فوری باشید. همچنین، اگر نوزادی بزرگ‌تر دارید که همراه با تب علائم کم آبی بدن را نشان می‌دهد باید به پزشک مراجعه کنید. این علائم ممکن است شامل پوشک خشک برای بیش از هشت ساعت، پرهیز از نوشیدن مایعات، یا گریه بدون اشک باشند.
برای کودکان
اگر کودک شما تب دارد و هر یک از این علائم را نشان می‌دهد باید به پزشک مراجعه کنید:
- رفتار غیر عادی یا ایرادگیر حتی پس از مصرف دارو برای کاهش تب
- نشانه‌های کم آبی بدن مانند پرهیز از نوشیدن مایعات یا گریه بدون اشک
- سردرد یا سفتی گردن
- شکم درد
اگر تب کودک شما برای بیش از پنج روز پیاپی ادامه داشته است باید به پزشک مراجعه کنید.
برای بزرگسالان
اگر تب با علائم زیر همراهی می‌شود باید به پزشک مراجعه کنید:
- دشواری در تنفس
- سینه درد
- سردرد شدید
- سردرگمی
- استفراغ مکرر
- سفتی گردن یا حساسیت به نور که از علائم مننژیت هستند
- راش پوستی
