نپذیرفتن شکست در انتخابات از سوی دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، این کشور را وارد فاز خطرناک کرده است و مانع انتقال مسالمتآمیز دولت میشود. به نوشته روزنامه نیویورکتایمز، عدم پذیرش شکست دونالد ترامپ در بحبوحه ناآرامیها، سیستم یکپارچه رایگیریها در داخل کشور را نشانه گرفته است. بیشتر از یک هفته است که جو بایدن بهعنوان رئیسجمهور منتخب اعلام پیروزی کرده اما دونالد ترامپ به بهانه جلسات اطلاعاتی، بیماری ویروس کرونا و برخی بهانههای دیگر، مسیر انتقال قدرت را مسدود کرده است. در حالی که جو بایدن باید خیلی سریع روی این بخشها نظارت خود را آغاز کند.
برخی مشاوران قدیم دونالد ترامپ این اقدامات رئیسجمهوری را ناعاقلانه و بیپروا ارزیابی میکنند. جان اف کلی، رئیس سابق کارکنان دولت دونالد ترامپ، رئیسجمهوری این کشور را دیوانه خواند. جان بولتون، مشاور سابق امنیت ملی آمریکا هم که اخیرا در کتاب خاطراتش به ترامپ تاخته است، گفت که عدم پذیرش شکست به کشور آسیب میزند. بولتون در برنامه «این هفته» از شبکه ایبیسینیوز که یکشنبه صبحها پخش میشود، گفت: «هر روزی را که وی بهدلیل اینکه دنبال یک راهحل قانونی است، به تاخیر میاندازد، کشور متضرر میشود.»
تلاش دونالد ترامپ برای باقی ماندن در قدرت در اواخر روز شنبه با درگیریهای پراکنده در اطراف کاخ سفید همراه شد. در مقابل کاخ سفید، طرفداران و مخالفان ترامپ با یکدیگر به زد و خورد پرداختند. پلیس در این زمینه 21 نفر را دستگیر کرد، یک نفر چاقو خورد و 4 افسر انتظامات نیز زخمی شدند.
ترامپ هم به جای اینکه آرامش را برقرار کند، بر این آتش میدمد. او در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: «کلاهبرداران آنتیفا مسوول این مصیبت هستند و نیروهای پلیس نیز باید به نحو احسن به اقدامات آنها واکنش نشان دهند و وظیفه خود را انجام دهند و عقبنشینی نکنند.»
البته روز یکشنبه ترامپ بهطور تلویحی شکست را پذیرفت اما ساعاتی بعد گفت من هیچ چیزی را نپذیرفتم و در نهایت نیز یکشنبه شب در توییتی نوشت: «من برنده شدم.» البته توییتر یک برچسب به این توییت دونالد ترامپ زد و گفت این اطلاعات گمراهکننده و مخالف با اعلام نتیجه رسمی است. ترامپ اما همچنان در مورد شمارش آرا دروغ میگوید و بدون ارائه هیچ مدرکی میگوید که بایدن در یک انتخابات سراسر متقلبانه پیروز انتخابات شده است. ترامپ پیروزی بایدن را غیرواقعی و حاصل دسیسه شبکههای خبری که آنها را رسانههای دروغپرداز میخواند، میداند. در مواجهه با 65 روز آخر ریاست جمهوری، دونالد ترامپ مایل نیست از غریزه اصلیاش که باقی ماندن در قدرت است، خود را جدا ببیند و حاضر نیست شکستش را بپذیرد و عزم شدیدی دارد تا منافع شخصیاش را حفظ کند.
این تحولات در شرایطی رخ میدهد که هیولای کرونا در حال بلعیدن آمریکا است. بنابر آخرین اخبار منتشر شده، تعداد مبتلایان در آمریکا از 11 میلیون نفر عبور کرد و تعداد کشتهها نیز به بیش از 250 هزار تن رسید. دکتر آنتونی فاوچی، متخصص ملی بیماریهای عفونی هشدار داده است که اگر آمریکا مسائل بهداشتی را در این زمینه رعایت نکند، حتی با وجود یک واکسن مطمئن تا بهار سال آینده تعداد 200 هزار نفر دیگر نیز قربانی ویروس کرونا خواهند شد. او افزود: «قرار نیست که مدام سفت بگیریم و بعد رها کنیم و به یک حالت عادی مانند گذشته برگردیم.»
این بخش از سخنان فاوچی در واقع پاسخی به ادعای دونالد ترامپ است که گفته است واکسن بهزودی در اختیار مردم قرار میگیرد و بهتدریج در هفتهها و ماههای آتی همهچیز عادی خواهد شد. این در حالی است که خود فاوچی هنوز همکاریهای خود را با تیم بایدن آغاز نکرده است اما به این نکته اشاره کرد که رئیسجمهور فعلی آمریکا نیز تمایل ندارد در جلسات مربوط به ویروس کرونا حضور پیدا کند و در این زمینه همکاری داشته باشد.
اما بهنظر میرسد که هر کس امیدوار است ترامپ قدرت را بهطور صلحآمیز ترک کند، شناختی از او ندارد. او حقایق را تکذیب خواهد کرد و هیچ اعتقادی به علم ندارد و عاشق تئوریهای فاقد ادله با عنوان تئوریهای توطئه است. هرکس که به او وفادار نباشد، بیرحمانه از منصبش اخراج میشود. این حقیقت هفته گذشته در پنتاگون مشاهده شد و چندین ژنرال نیز از سمت خود پس از برکناری مارک اسپر از کار خود کناره گرفتند. ژنرال مارک میلی، فرمانده نیروهای ستاد مشترک در یک سخنرانی روز چهارشنبه گفت: ما برای خدمت به یک ملکه، شاه یا یک دیکتاتور قسم نخوردهایم. ما برای پایبندی به قانون اساسی سوگند خوردهایم.»
برخی از مشاوران دولت آمریکا میگویند ترامپ برای باقی ماندن در قدرت بهدنبال یک طرح جایگزین بوده و این متفاوت از طرح وی از طریق دادگاهها است. مشاوران ارشد ترامپ در محافل خصوصی اذعان کردهاند که بهنظر آنها شکایتهای ترامپ در چندین ایالت برای به چالش کشیدن آرا شانسی برای موفقیت ندارند. حال بهنظر میرسد با توجه به اینکه شکایات حقوقی ترامپ بینتیجه مانده یا در آستانه شکست هستند، وی پلن بی(B) را کلید زده و قصد دارد با مناقشهبرانگیز کردن رقابت در برخی ایالتها، انتخاب الکترالها را به مجالس ایالتی که جمهوریخواهان در آنها دست بالا را دارند بکشاند و از این طریق در مجمع گزینندگان، الکترالها بیتوجه به تعهد به رای اکثریت مردم ایالتشان، به ترامپ رای دهند و کالجهای الکترال ترامپ را به حدنصاب 270 برسانند. به گزارش اقتصادنیوز، برخی از کارشناسان انتخاباتی این طرح را به لحاظ عملی ناممکن میدانند و نیویورکتایمز آن را «فروپاشی جمهوریت برخاسته از دموکراسی» توصیف کرده است. برخی دیگر نیز مانند فرید زکریا احتمال تحقق آن را بر مبنای اصول قانون اساسی غیرممکن نمیدانند و بهنظر میرسد تاکید ترامپ بر قانون اساسی در روزهای اخیر، بیشتر با هدف سوءاستفاده از خلأهای موجود در آن باشد تا از روی احترام به مُرّ قانون.
ترامپ در حالی که ناامیدانه تلاش میکند تا در قدرت بماند که بایدن، در نقطه مقابلش سکوت کامل اختیار کرده است. او صبح یکشنبه را در کلیسا به سر برد و سپس با مشاوران انتقال قدرتش پشت درهای بسته دیدار کرد. ران کلین که رئیس کارکنان کاخ سفید جو بایدن خواهد بود، در برنامه «در مواجهه با رسانهها» در شبکه انبیسی گفت که نیازی نیست رئیسجمهوری از امتیازات توییتر برخوردار باشد. دونالد ترامپ در توییتر بارها انتخاب جو بایدن را زیر سوال برده و گفته است که او رئیسجمهور منتخب نیست. کلین میگوید اما مردم آمریکا او را انتخاب کردهاند.
در این هیاهو بایدن بیشتر روی برنامههای اقتصادی متمرکز شده است. به گزارش رویترز، روز دوشنبه در حالی که جو بایدن، رئیسجمهور منتخب گفت که خود را برای احیای اقتصادی آمریکا در دوران پاندمی آماده میکند، دونالد ترامپ، رئیسجمهور مستقر، قسم خورد که با ایجاد چالشهای طولانیمدت از طریق دادگاهها، نتیجه انتخابات را عوض خواهد کرد. با افزایش تعداد مبتلایان بیماری عفونی ویروس کرونا در آمریکا، بایدن پس از کسب اطلاعات یک سخنرانی در داخل خانهاش در دلهور درباره احیای اقتصادی در دوران پاندمی که منجر به بیکاری میلیونها نفر شد، خواهد داشت. تعداد مبتلایان و کشتههای این بیماری، آمریکا را در راس سایر کشورهای مبتلا قرار داده است. قرار است این هفته مشاوران علمی بایدن با او دیدار داشته باشند و درباره واکسن کووید-19 صحبت کنند. بایدن قصد دارد تا این واکسن بهطور وسیعی در اختیار مردم آمریکا قرار گیرد.
ترامپ نیز در جبهه دیگر این میدان، اظهارات ضد و نقیضی داشته است. در حالی که او ابتدا به صورت تلویحی شکست را پذیرفت، بعدا در توییتی گفت هیچ چیزی را نپذیرفته است و بایدن را متهم به تقلب در انتخابات کرد. او در یک توییت دیگر هم نوشت که پروندههای بزرگی از رعایت نشدن قانون در انتخابات 2020 آمریکا وجود دارد، اما هیچ اشارهای به مستندات آن نکرد. کارشناسان حقوقی میگویند ترامپ برای پیروزی از طریق دادگاهها از بخت بسیار کمی برخوردار است و مقامات انتخابات از هر دو حزب میگویند که هیچ بیقانونی و تخلف بزرگی دیده نشده است. در این زمینه تیم ترامپ یک ضربه بزرگ در پنسیلوانیا خورد و شکایت حقوقی تیم ترامپ از این ایالت به جایی نرسید. بایدن با اختلاف 60 هزار رای انتخابات در این ایالت را از آن خود کرد.
در حالی که بیش از یک هفته از انتخاب جو بایدن بهعنوان فرد پیروز انتخابات میگذرد، بخش خدمات عمومی دولت پیروزی وی را به رسمیت نشناخته و حاضر نیست که اطلاعات را به اعضای دولت بعدی منتقل کند. تیم بایدن میگوید عدم همکاری دولت ترامپ با آنها میتواند به مبارزه بایدن با ویروس کرونا و توزیع واکسن آن ضربه اساسی وارد کند.
با گذر آمریکا از 11 میلیون مبتلا حالا میشیگان و واشنگتن قوانین سختگیرانه جدیدی را برای کنترل این بیماری لحاظ کردهاند. این دو ایالت سرویس دادن در داخل رستورانها را ممنوع کردهاند تا شاید بتوانند مانع تجمع مردم در مناطق مسقف شوند.
مایکل اوسترهلم، مشاور بیماری کووید-19 جو بایدن میگوید: «ما در دوره بسیار خطرناکی هستیم. ما در حال مشاهده افزایش تعداد مبتلایان هستیم. حالا آینده ما در دستان خودمان است.» بایدن قول داده است که بازگشت سلامت به آمریکاییها را اولویت اصلی برنامه دولت خود قرار دهد.
شرکت فایزر هفته گذشته اعلام کرد که واکسن این شرکت با تاثیر 90 درصدی تمامی مراحل آزمایشی خود را با موفقیت گذرانده و حالا منتظر است تا توزیع سراسری آن آغاز شود. این شرکت یکی از شرکتهای پیشرو در زمینه تولید واکسن است که با همکاری شرکت آلمانی بایون تک توانستهاند، زودتر از سایر کمپانیها واکسن خود را به مرحله تولید برسانند.