دکتر یعقوب سالک‌زمانی؛ متخصص طب فیزیکی و توانبخشی
عضلات از بافت‌های اساسی برای فعالیت‌های ورزشی می‌باشند؛ به طوری که حتی کوچک‌ترین آسیب آنها می‌تواند عملکرد ورزشکاران را به طور چشمگیری کاهش دهد. این آسیب‌ها می‌توانند به صورت حاد و یا مزمن باشند. با هر انقباض عضلانی مقداری تنشین در داخل عضله ایجاد می‌گردد که میزان آن با میزان کشش عضله ارتباط دارد.
در واقع آسیب‌های حاد عضلانی، مانند پارگی، موقعی ایجاد می‌شود که همزمان با انقباض عضلانی، کشش نیز در عضله به وجود آید. محل اتصال عضله به تاندون شایع‌ترین محلی است که آسیب‌ها در آن اتفاق می افتد. میزان شدت آسیب بر حسب میزان پارگی عضله به سه درجه تقسیم می‌گردد. علاوه بر آسیب‌های حاد، ورزشکاران ممکن است از دردهای مزمن عضلانی نیز شکایت داشته باشند که در چنین مواردی غیر از آسیب خود عضله، منشاء درد ممکن است ناشی از بافت‌های همبند اطراف عضله و یا حتی بافت‌های اسکار باشد.
از دردهای مزمن عضلانی می‌توان به طور عمده به دو مورد مهم، یعنی سندرم کمپارتمنت مزمن و آسیب‌های ناشی از فعالیت اکسانتریک اشاره کرد. گروه‌های عضلانی مختلف در داخل یک غلاف به صورت یک کمپارتمنت قرار می‌گیرند. طی فعالیت‌های شدید ورزشی به علت حجیم شدن عضلات و همچنین افزایش سیرکولاسیون داخل کمپارتمنت، فشار داخل آن افزایش می‌یابد که می‌تواند منجر به ایسکمی و درد شود. شکل دیگر دردهای مزمن عضلانی به صورت میکروتروماهاست و موقعی ایجاد می‌گردد که انقباضات اکسانتریک تکراری در عضلاتی که آمادگی چندانی ندارند ایجاد شود که در چنین مواردی آسیب‌های میکروسکوپی در الیاف عضلانی ایجاد می‌گردد.
شکستگی‌های استرسی (stress fracture) از تشخیص‌های افتراقی مهم در درد ساق پای ورزشکاران (shin splints) است و می‌تواند در اثر انقباض‌های قوی و تکراری عضلات در اطراف استخوان باشد که سبب اعمال فشارهای خم‌کننده با شدت کم ولی تکراری بر روی استخوان می‌گردد. با گذشت زمان، این عضلات قوی‌تر می‌شوند، ولی استخوان نمی‌تواند این افزایش قدرت عضلانی را تحمل کند و با تکرار استرس و فشارهایی که بر استخوان وارد می‌شود، در آن شکستگی ایجاد می‌گردد.
در واقع، به دنبال استرس‌ها و فشارهای مکرر بر روی استخوان و یا به دنبال اختلال متابولیسم استخوان میکروتروما در استخوان ایجاد می‌شود که در نهایت منجر به شکستگی می‌گردد. این شکستگی ابتدا به صورت یک درد مبهم بعد از ورزش بروز می‌کند، ولی در مراحل بعدی و پیشرفته‌تر حتی در پیاده‌روی معمولی نیز درد ایجاد می‌شود. این نوع آسیب‌ها در ورزشکاران فعال، به خصوص افرادی که در ورزش‌های استقامتی مانند دو مسافت فعالیت می‌کنند، بیشتر دیده می‌شود. با پیشگیری مناسب، درمان و توانبخشی بموقع می‌توان چنین آسیب‌هایی را کنترل نمود تا ورزشکاران هر چه سریع‌تر به میادین ورزشی بازگردند.
