دکتر بصیری
دکتر بصیری رئیس مرکز تحقیقات کلیه و مجاری ادراری، شیوع سنگ‌های ادراری را در مردان، افراد بی‌سواد و جامعه شهری بیشتر از دیگران دانست و با مهم شمردن سابقه فامیلی در بروز این سنگ‌ها، گفت: هر چه میزان کلسیم آب کمتر باشد، احتمال ایجاد سنگ نیز کمتر است.
به گزارش ایسنا، دکتر بصیری در نشست اعلام نتایج بررسی اپیدمیولوژیک و ارائه پروتکل‌های پیشگیری از سنگ‌های ادراری در کشور، در توضیح نحوه انجام این طرح تحقیقاتی گفت: از آنجا که برخی معتقدند بروز سنگ‌های ادراری با گردش فصل، درجه هوا، میزان بخار هوا ومیزان تعریق افراد ارتباط دارد، در این پروژه از هر فصل سال یک هفته به عنوان نمونه فصل انتخاب و سعی شد که این یک هفته از دومین ماه فصل در نظر گرفته شود.
وی با بیان این که چنین مطالعه‌ای در هیچ کجای دنیا تا به حال انجام نشده است، گفت: در مورد سنگ‌های ادراری یک مطالعه در ژاپن و تنها در مورد بیمارانی که بستری بودند صورت گرفته، بنابراین در ایران تمام افرادی که به دلیل سنگ کلیه به مراکز رادیولوژی مراجعه می‌کردند، مورد بررسی قرار گرفتند.
دکتر بصیری با اشاره به این که در کل دنیا از هر هزار نفر بین 5/0 تا دو نفر به انواع سنگ‌های ادراری مبتلا می‌شوند، افزود: در این تحقیق ملی سعی شد میزان شیوع و بروز سنگ‌های ادراری در ایران بررسی شود.
وی ادامه داد: بیشترین سن بروز سنگ‌های ادراری در حدود 41 تا 42 سالگی است. 58 درصد بیماران مبتلا به سنگ را مردان و 42 درصد را زنان تشکیل می‌دهند و این با توزیع جمعیتی تناسب ندارد. بنابراین احتمال ایجاد سنگ‌های ادراری در مردان حدود 7 تا 8 درصد بیشتر از زنان است. بجز استان‌های مازندران، ایلام و زنجان دیگر استان‌ها از این قاعده پیروی می‌کنند.
دکتر بصیری در مورد احتمال ایجاد و بروز سنگ در ساکنان شهرها نسبت به ساکنان روستاها گفت: 27 درصد ساکنان روستاها و 73 درصد ساکنان شهرها به سنگ‌های ادراری مبتلا هستند، بنابراین احتمال بروز سنگ در ساکنان شهرها بیشتر است. در مقایسه ایجاد و بروز سنگ در افراد سیگاری و غیرسیگاری نیز تفاوتی وجود ندارد.
رئیس مرکز تحقیقات کلیه و مجاری ادراری افزود: در مطالعات انجام‌شده مشخص شد افراد شاغل در محیط‌های بسته و با فعالیت کم نسبت به افراد فعال در فضای باز، بیشترین سنگ‌های ادراری را تولید می‌کنند؛ بنابراین کم‌تحرکی یکی از عوامل موثر در سنگ‌سازی است. به طور کلی در هر دو جامعه شهری و روستایی احتمال ایجاد سنگ در افرادی که کم‌تحرک هستند و در فضای بسته فعالیت می‌کنند، بیشتر است.
دکتر بصیری، درد پهلو، سوزش ادرار، تکرر ادرار، ادرار خونی و تب و لرز را از شایع‌ترین علایم سنگ‌های ادراری دانست و با اشاره به نتایج به دست‌آمده از بررسی احتمال ایجاد سنگ‌های ادراری در فصول مختلف گفت: سنگ‌سازی در فصل پاییز 1/3 در هزار ، در زمستان 4/2 در هزار، در بهار 8/1 در هزار و در تابستان 5/1 در هزار است؛ بنابراین در کشور ما بالاترین میزان بروز سنگ در فصل پاییز است که با آمارهای جهانی تطابق دارد. می‌توان گفت در فصل تابستان هسته اولیه سنگ تشکیل و در فصل پاییز بروز می‌کند. در کشور ما و در کل سال، میزان ایجاد بروز سنگ‌های ادراری 4/2 در هزار است. بنابراین کشور ما در رده بالای سنگ‌سازی در جهان قرار دارد.
به گفته وی، منطقه 11 کشور شامل استان‌های کردستان، کرمانشاه، لرستان و همدان بیشترین شیوع سنگ‌سازی را دارند. منطقه 9 شامل استان‌های چهار محال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و شهرستان‌های استان خوزستان در مکان بعدی شیوع سنگ‌های ادراری قرار دارند و حاشیه غرب ایران به طرف جنوب غرب بیشترین مناطق سنگ‌ساز کشور هستند.
وی با اشاره به بررسی روش‌هایی که مردم برای جلوگیری از بروز سنگ در پیش می‌گیرند، افزود: 39 درصد افراد از طریق کاهش مصرف لبنیات سعی در پیشگیری از بروز سنگ‌ها دارند. این در حالی است که امروزه کاهش مصرف لبنیات به منظور جلوگیری از بروز سنگ‌های ادراری توصیه نمی‌شود؛ چرا که افراد در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار می‌گیرند. همچنین 70 درصد افراد با افزایش مصرف آب سعی در جلوگیری از بروز سنگ‌ها دارند که این روش منطقی و صحیح است. وی در مورد کیفیت آب مصرفی و نقش آن در بروز سنگ‌های ادراری گفت: سختی آب بر اساس میزان غلظت کربنات کلسیم در آن تعریف می‌شود. با مراجعه به اطلاعات کشوری مشخص شد که در هیچ کدام از مناطق ایران آب سبک وجود ندارد. میزان توزیع آب با سختی کم 8/3 و با سختی زیاد 5/88 است؛ بنابراین ایران در منطقه آب سخت دنیا قرار دارد.
دکتر بصیری افزود: در مناطق مختلف کشور میان آب سخت و بسیار سخت، تفاوتی از نظر میزان سنگ‌سازی وجود ندارد. مطالعات انجام‌شده در کشورهایی که از آب‌های مختلف برخوردارند نشان داده که میان آب سبک و سنگین تفاوتی از نظر بروز سنگ وجود ندارد؛ بنابراین تشویق مردم به استفاده از نوع خاصی از آب، به منظور پیشگیری از سنگ‌های ادراری، منطقی نیست.
