تحریریه زندگی آنلاین : درک و فهم حقیقتی که در پس رفتار کودک نهفته است
این مسئله بسیار اهمیت دارد و اغلب نادیده گرفته میشود. اینکه بدانید و بفهمید کارهایی که کودکان انجام میدهند و ممکن است که به آنها برچسب بد بزنید، همانهایی هستند که کودکان برای انجامشان بیشترین تلاش خود را کردهاند. وظیفه ما است که در مقام والدین آنها را درک کنیم و بدانیم چرا آن کار را انجام میدهند. وقتی که توانستیم به ریشههای واقعی و علل حقیقی آنها برسیم، میتوانیم آن را برطرف کنیم و احساسات آنها را التیام بخشیم. در چنین شرایطی کودکان رفتار قبلی خود را تصحیح میکنند و دیگر آن را تکرار نخواهند کرد.
بیشتربخوانید:
به جای اینکه نشان بدهید کاری که کودک انجام داده غلط است، به او نشان بدهید که چگونه آن کار را درست انجام بدهد
به جای اینکه بگویید «نکن» و «دست نزن»، سعی کنید به او بگویید «از کلمههای خوب استفاده کن» یا «خوب بپرس». وقتی به کودک میگویید «این کار را نکن» یا «نگو»، در واقع به او اطلاعات درستی نمیدهید و او نمیتواند تشخیص بدهد که به جای کاری که انجام داده، چه کاری باید انجام میداده. بدون این آگاهی و اطلاع، ممکن است فقط در آن لحظه آن کار را ترک کند، ولی مدتی بعد با گزینه غلط دیگری همان کار را انجام دهد، مثلا کودک دیگری را هل بدهد و یا به او زورگویی کند، چرا که برایش شفاف نشده رفتار درست کدام است.
تمرکزتان روی کنترل رفتار خودتان باشد، نه کودکتان
قبول داریم که در برخی شرایط و موقعیتها، خویشتنداری، کنترل رفتار و از آن مهمتر خونسرد ماندن، بسیار دشوار است، اما به خاطر داشته باشید که والدین الگوی رفتاری کودکان هستند. رفتارها و کارهایی که میخواهید کودکانتان مرتکب نشوند را نباید در شما مشاهده کنند. به یاد داشته باشید فریاد زدن شما باعث فریاد زدن او میشود، پرت کردن شما به او پرت کردن را یاد میدهد و ... . ما نباید هر کاری که دلمان میخواهد در برابر کودکانمان انجام دهیم و توقع داشته باشیم که یاد نگیرند و آن کارها را انجام ندهند.
مهربان و محکم باشید. دلسوزیتان را با احترام نشان دهید
گاهی وقتی میبینید که کودک هدفش انجام کار خوب است، ولی همچنان مرتکب رفتار غلط میشود، احساس ناامیدی به شما دست میدهد. به عنوان والدین کودک، به جای جرو بحث و دعوا کردن بهتر است ابتدا خونسردی خود را حفظ کنید و به یاد بیاورید که رفتار و برخورد شما چه اهمیتی دارد، ولی همچنان که به او مهر میورزید، محکم و ثابت قدم باشید و تغییر نظر ندهید، چرا که میخواهید به او رفتار درست را نشان بدهید، نه اینکه از سر مهر و محبتی که به او دارید، برنامه خود را تغییر دهید.
بیشتر بخوانید:
در انتظارات و توقعات خود، ثابت قدم باشید
والدین اغلب از یک رفتار خاص چشمپوشی میکنند و حرکتی را نادیده میگیرند به این امید که این دوره میگذرد و کودک آن رفتار را ترک میکند، اما حدس بزنید چه میشود؟ آن رفتار برطرف نمیشود. اگر کودک سایر کودکان را گاز میگیرد، باید دستش را بگیرید و به او بگویید که این رفتار نادرست است و هرگز قابل قبول نخواهد بود. اگر باز هم ادامه داد، باید او را از آن موقعیت و مکان خارج کنید و از بودن در کنار سایر کودکان و دوستانش محرومش کنید. گاهی اوقات کودکان میخواهند از طریق بحث کردن و لجبازی کردن با شما حد و مرزها را بسنجند و شما باید حواستان به اوضاع باشد.
هر زمان که ممکن بود به او حق انتخاب بدهید
بعد از آنکه احساس دلسوزی و همدردی خود را به او نشان دادید، میتوانید یک قدم دیگر بردارید و به او اجازه انتخاب در برخی موارد را بدهید. حق انتخاب به کودک شما حس قدرتمندی میدهد و اینکه میتواند کنترل اوضاع را در دست بگیرد. از انتخابهای بسیار ساده شروع کنید مثلا «کاری که کردی خوب نبود، دلت میخواهد برای جبران رفتارت، دوستت را بغل کنی یا اینکه به او بگویی متاسف و ناراحتی ؟» یا «دلت میخواهد معذرت خواهی کنی و دوباره با او بازی کنی؟» دقت داشته باشید که باید با دقت موقعیتها را بسنجید و انتخاب کنید، زیرا وقتی که به او یک موقعیت میدهید و کودک از بین شرایطی که پیش پایش گذاشتهاید، یکی را انتخاب میکند، باید با او صادق باشید و رویهتان تغییر نکند.
بیشتر بخوانید:
توجهتان به رفتارهایی باشد که دوست دارید نه رفتارهایی که مطلوبتان نیست
کودکان اغلب کارهایی را انجام میدهند تا توجه شما را جلب کنند، بنابراین گاهی اوقات با توجه زیاد به رفتاری که مطلوبتان نیست از رفتار و عملکرد صحیح فاصله میگیرید. لازم است وقتهایی هم خودتان را به نشنیدن بزنید تا کودک متوجه شود با روشی دیگر باید ارتباط برقرار کند.
به اشتباهات کودکتان به عنوان شرایط و موقعیتهایی برای آموزش به او نگاه کنید
یک کودک معمولا کاری را انجام میدهد که فکر میکند با آن میتواند به آخر برسد. وقتی که به کار اشتباه و بد او به عنوان فرصتی برای آموزش اینکه نباید آن کار را انجام دهد، نگاه میکنید، اما همچنان او را تحقیر نمیکنید و به او حس قدرتمندی برای برطرف کردن اشتباهش میدهید، در واقع به او کمک میکنید که در آینده حتی بدون حضور شما هم راه درست را انتخاب کند، چرا که رفتار درست را در او نهادینه کرده اید و صرفا به موعظه و پند و اندرز اکتفا نکردهاید.
صحنه و موقعیت را تغییر دهید و اجازه ندهید که رفتار نادرستش تکرار شود
پیشگیری بسیار بهتر و موثرتر از درمان است. این عبارت را به خاطر داشته باشید. به این دلیل که اگر یک رفتار غلط را چندین بار تکرار کرد، توجه داشته باشید که در قدم اول باید چه کار میکردید تا آن کار را ترک کند. اینکه به او بگویید احمق یا لجباز است، کار ساده و راحتی است، اما اگر ریشهیابی کنید و با گفتن دو سه کلمه بار را از دوش خود بر ندارید و از خودتان بپرسید، چرا باز هم آن کار را تکرار کرده دیگر او را احمق کله شق نمیبینید، بلکه در پس آن رفتار غلط او کودک شیرینی را میبینید که خیلی چیزها را نمیداند و نیاز به راهنمایی دارد.
به او رشوه ندهید
شاید به نظر برسد وقتی که به او شیرینی یا شکلات دادهاید که رفتار غلطش را تصحیح کرده، رفتار و واکنشتان منطقی و درست است، اما این کار شما یک پیام غلط به او میدهد. چیزی که کودک شما میشنود این است «خیلی هم لازم نیست خوب باشی، چرا که هر بار کار بدت را ترک کردی، در عوض یک جایزه میگیری» بهترین هدیه به کودکان وقتی است که برای آنها کنار میگذارید. زمان با کیفیتی که راهگشای رسیدن به یک رابطه خوب و تربیت یک کودک خوشرفتار است.