گروه سیاسی فردا: دونالد ترامپ بعد از کلی حاشیه سازی و جنجال آفرینی اگرچه هنوز هم مدعی است که انتخابات را برده، حاضر شد که پروسه انتقال قدرت را به بایدن آغاز کند. این یعنی عصر ترامپ و فشارهای گستردهای که به ایران آورد تمام شد. درست است که روی کار آمدن بایدن و دموکراتها به معنی حل مشکلات بین ایران و آمریکا نیست و مسائل و خصومت فیمابین به سادگی تغییر دولتها قابل حل نیست، اما به جرات میتوان گفت که وضعیت تاحدی تغییر خواهد کرد و دولت بعدی حداقل در تاکتیک با ترامپ تفاوت دارد.
حال وقت آن است که نگاهی داشته باشیم به اصلیترین سیاستهای ایران در قبال ایران و علل عدم موفقیت آن را بررسی کنیم. چراکه با در نظر گرفتن همین نکات و تقویت مواضع و سیاستهایی که به ناکامی ترامپ منجر شد، خواهیم توانست در مقابل دولت بایدن نیز بهترین راه را پیش بگیریم.
علی بیگدلی، کارشناس مسائل بینالمللی در گفتگو با خبرنگار «فردا» اصلیترین سیاست ترامپ در قبال ایران تلاش برای فروپاشی سیاسی و اقتصادی نظام جمهوری اسلامی دانست و گفت: «ترامپ برای رسیدن به این هدف از فشارحداکثری و تحریمهای بسیاری استفاده کرد و فکر میکرد که این رویه بر ایران اثر زیادی گذاشته است. تا حدودی اینچنین بود یعنی ایران به خاطر تحریمهای اعمال شده به سختی افتاد، اما به خطر اینکه مردم ایران فشار وارد شده را تحمل و مقاومت کردند، ترامپ به هدف خود نرسید».
وی افزود: «ترامپ سعی میکرد که تحت تاثیر لابیهای یهودی بنیان نظام اسلامی را در ایران فروبپاشد و در این امر توفیقی حاصل نکرد».
این کارشناس مسائل اقتصادی همچنین گفت: «از سوی دیگر ترامپ برای اینکه بتواند در انتخابات 2020 یک امتیاز داشته باشد، علاقهمند شد که با ایران به نتایجی برسد، اما سطح انتظارات او برای ایران قابل پذیرش نبود. ناگفته نماند که در آینده بایدن نیز همین چیزها را از ما خواهد خواست».
بیگدلی به شرایط فعلی منطقه خاورمیانه اشاره کرد و گفت: «حضور اسرائیل در منطقه و گسترش و عادی سازی روابط او با کشورهای عرب نیز از جمله سیاستهای ترامپ بود که میتوان گفت شرایط را برای ما سخت کرد. شاید بتوان گفت که این کار او از تحریمها برای ما سنگینتر بود. برقراری روابط با امارات و بحرین و فراهم کردن مقدمات عادی سازی روابط با عربستان و سودان و ... فشار بیشتری به ایران خواهد آورد و حلقههای ارتباطی، امنیتی و سیاسی را برای ما تنگتر خواهد کرد».
این کارشناس مسائل بینالمللی تاکید کرد: «این اقدامات نظامی و تهدیدات امنیتی بیش از مجموعه تحریمهایی که علیه ایران اعمال شد برای ما اثر منفی داشت و حتی میتواند زمینههای یک حمله نظامی را فراهم کند».
وی ادامه داد: «امروز خوشحال هستیم که ترامپ قبول کرد از قدرت کنارگیری کند، اما رفتار خشونت آمیزی که او ظرف چهار سال گذشته نسبت به ایران داشته است، آثار خود را دارد. تحریمها در دوران ترامپ موجب بروز نابسامانیهای اقتصادی، نارضایتی مردم و دوگانگی و دوقطبی در جامعه ایران شد».
بیگدلی در تشریح نقش جامعه جهانی در عدم موفقیت ترامپ برای رسیدن به هدف اصلی خود یعنی فروپاشی نظام سیاسی در ایران، گفت: «یکی از اشتباهات ترامپ این بود که نتوانست یک اجماع بینالمللی علیه ایران ایجاد کند. اگرچه تحریمهای ثانویه خیلی اثرگذار بود و سبب شد که کشورهای غیرآمریکایی نیز با ما مبادله تجارتی نداشته باشند. با این حال او نتوانست به تمام اهداف خود برسد، زیرا نظرگاه ترامپ و حزب جمهوریخواه یک نظرگاه تک واحدی بود و همین خیلی به زیان او تمام شد. ترامپ نتوانست اجماعی بسازد که همه کشورها علیه ایران فشار مساوی اعمال کنند.»
وی با اشاره به تنها ماندن ترامپ در شورای امنیت سازمان ملل گفت: «ترامپ دو مرتبه در شورای امنیت با ناکامی مواجه شد و این ناکامی بیش از آنکه ناشی از قدرت ایران باشد، ناشی از رفتار ترامپ با اتحادیه اروپا بود و سبب شد که آنها رای منفی به او بدهند. این جامعه و جهان گریزی ترامپ خیلی به زیان او تمام شد و اجازه نداد که او در فروپاشی و یا حتی تضعیف دولت ایران موفقیتهایی داشته باشد».