گروه سیاسی فردا: روی کار آمدن بایدن در آمریکا و انتخابهایش در چینش کابینه برخی را در ایران امیدوار کرده بود که میتوان یک بار دیگر پای میز مذاکره نشست و از مسیر احیای برجام، به فکر حل مشکلات داخلی بود. شاهد آنکه از اظهارات محمد جواد ظریف وزیر خارجه کشورمان این طور استنباط میشد که مذاکره در چارچوب برجام و برای فراهم کردن مقدمات برگشت آمریکا به این توافق بینالمللی ممکن است. سخنان دیروز مقام معظم رهبری، اما تکلیف همه را روشن کرد. تاکید ایشان بر اینکه مسیر مذاکره قبلا آزموده شده و برای حل مشکلات اقتصادی و داخلی باید بنا را بر این گذاشت که هیچ گشایش خارجی در کار نیست؛ به این معنی بود که ایران برای بازگشت آمریکا به برجام حاضر به مذاکره نخواهد بود.
تاثیر این رویکرد رهبری در سخنان امروز حسن روحانی نیز قابل توجه بود. او تاکید کرد که ایران درصورتی به قبل از 20 ژانویه برمیگردد که آمریکا برگشته باشد و در صورتی به تعهدات خود عمل میکند که آمریکا نیز به تعهدات خود عمل کند. به عبارت سادهتر آنکه ایران نه تنها شرط و شروط آمریکا و شرکای اروپاییش مبنی بر مذاکره درباره موضوعات موشکی و منطقهای را نمیپذیرد بلکه خودش برای بازگشت آمریکا شرط دارد. پذیرش شرط ایران از سوی طرف آمریکایی نیز به اعتقاد کارشناسان دور از انتظار نیست. به عنوان مثال جعفر قنادباشی در گفتگو با خبرنگار «فردا» با اشاره به اینکه «آمریکاییها هیچ راهی غیر از بازگشت به برجام ندارند» گفت: «آمریکاییها اگرچه تلاش میکنند دوباره همه گزینهها را روی میز گذاشته و تهدیداتی را مطرح کنند، اما راهی ندارند. اتهامات سنگینی مثل اینکه ما به سمت تولید بمب هستهای میرویم طرح کرده و میخواهند جنجال درست کرده و ما را از جنگ بترسانند، اما همه راهها به روی آنان کاملا بسته است».
وی افزود: «آنها واقعا نمیتوانند راه حل نظامی را به کار بگیرند، چون بسیار برایشان هزینهبر است. همه راههای دیگر را هم رفتهاند و تنها راه آنان این است که تحریمها را ادامه دهند. ما نیز نشان دادهایم که این تحریمها موجب تحقق خواست آنان که به ستودن آمدن مردم و در پی آن تغییر رفتار نظام ما یا براندازی آن است، نخواهد شد و این هم افق روشنی برای آنان نیست لذا آمریکاییها برعکس آنچه که وانمود میکنند هیچ گزینهای غیر از برگشت به برجام ندارند».
این کارشناس مسائل بینالمللی ادامه داد: «البته آقای بایدن و وزیرخارجه او و سایر گزینههایی که در کابینه برگزیده و صهیونیست هستند، راهی غیر از خصم علیه ما در پیش نخواهند گرفت، اما در این مسیر راهی ندارند و ناگزیر هستند که نهایتا آتشبس را بپذیرند».
وی با اشاره به سخنان دیروز مقام معظم رهبری گفت: «همه حرف رهبری این است که ما نباید هیچ اعتنایی به مواضع آمریکاییها داشته باشیم. چه به سمت بازگشت به برجام بیاند و چه به راه خود ادامه دهند. مهمترین مساله ما مشکلات اقتصادی است که جز با کوشش داخلی حل نمیشود. ایشان در واقع گفتند که تنها راه برای حل مسائل، غلبه به تحریم است. سخنان رهبری هرگونه بهانهای برای حرکت نکردن در راه تولید داخلی را گرفت».
قنادباشی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه با توجه به سخنان رهبری و اظهارات اخیر رئیس جمهور، شرط ایران برای بازگشت آمریکا به برجام چیست؟ گفت: «شرط ما قبلا هم گفته شده است. آمریکا اگر میخواهد به برجام برگردد باید به تعهدات خود برگردد. این امر فقط با حرف محقق نمیشود و باید به تعهدات خودشان که همان برچیدن همه تحریمها است عمل کنند.»
وی در پاسخ به این پرسش که با توجه به رویکرد اروپا مبنی بر ضرورت مذاکره بر سر موضوعات غیر هستهای، مسیر احیای برجام چطور پیش خواهد رفت؟ گفت: «ما بارها اعلام کردهایم که درباره توان دفاعی خود بحث نمیکنیم و این خط قرمز ما است. درباره حضور منطقهای نیز مقام معظم رهبری همین دیروز تکلیف را روشن کرده و گفتند که شما اول خودتان از مداخله دست بردارید و بعد به دیگران درس بدهید. این یعنی ما در این باره هم مذاکره نمیکنیم.»
این کارشناس مسائل بینالمللی ادامه داد: «اروپاییها و آمریکاییها خیلی خواستهها را دارند، اما ما خطوط قرمز خود را داریم. آنها بارها درباره کنار گذاشتن اسلام در حقوق قضایی ما، مسائل موشکی و منطقهای ما خواستههای خود را مطرح کردهاند، اما این مواضع آنان نوعی آب در هاون کوبیدن است. این تلاشها بیثمر است، اما آنها تحت تاثیر محافل صهیونیستی این مواضع را دنبال کرده و حتی منافع ملی خود را زیر سوال میبرند. به خصوص اینکه موقعیت اروپا در ایران خیلی تخریب شده است. اروپایی زمانی در ابتدای برجام آبرو داشت و همه فکر میکردند که اروپا و آمریکا متفاوت هستند. اما الان دیگر به خاطر انجام ندادن تعهدات خود در برجامی نمیتوانند از اهرم افکار عمومی در سطح منطقه و بینالمللی و حتی در داخل ایران برای اعمال فشار علیه ما استفاده کنند. ضمن اینکه کسانی که اعتقاد به اروپا داشتند نیز وجه خود را از دست دادهاند».