مروری بر انتظارات و مطالبات رهبر فرزانه انقلاب از نمایندگان مجلس شورای اسلامی

هفت مطالبه راهبردی از مجلس یازدهم

مجلس شورای اسلامی همواره با فراز و فرودهایی همراه بوده و مطالبه از مجلس به تناسب زمان و شرایطش منحصربه فرد است، زیرا «قوه مقننه تهیه کننده نرم افزار حرکت عظیم نظام اسلامی است»؛[1] اما مجلس یازدهم با توجه به اتفاق های سال 1398 و پیش بینی های فراروی کشور می تواند شگفتی ساز باشد. مقام معظم رهبری در زمستان این سال بارها از رمز جدید «قوی شویم» برای پیشرفت ایران اسلامی رونمایی کردند؛ زیرا باید «قوی بشویم تا جنگ نشود. باید قوی بشویم تا تهدید دشمن تمام بشود.»؛[2] به یقین «یکی از مصادیق قوی شدن همین است که یک مجلس قوی داشته باشیم.»[3]

در این نوشتار به طور اجمال فرمایشات رهبر فرزانه انقلاب اسلامی را طی 16 سال اخیر درباره مجلس شورای اسلامی مرور می کنیم تا مهم ترین مطالبات ایشان برای داشتن یک مجلس قوی فهرست شوند. البته انتظارات و مطالبات بسیاری را از رهنمودهای ایشان می توان استخراج کرد، ولی در این نوشتار بر مهم ترین آنها در قالب هفت راهبرد پرتکرار و محوری تمرکز می شود که برای مردم، مجلس و نمایندگان دوره یازدهم گره گشا خواهد بود:

1. هدایت دولت

یاری دولت و همراهی آن در گذر از وضع موجود به وضع مطلوب، بدون تلاش مجلس همگام، ولی مراقب میسر نیست، «مجلسی که با وضع قوانین لازم، با هدایت دولت ها به سمت مطلوب، بتواند کشور را در مقابل توطئه های دشمن مصونیّت ببخشد؛ یک مجلس قوی این جوری است.»[4] اما ممکن است سئوال شود که معنای هدایتگری دولت چیست؟ یعنی مجلس در امور اجرایی دخالت کند؟! حضرت آقا پاسخ داده اند، «مجلس تعیین کننده مسیر است. مسیر را معیّن می کند. دولت ها موظّفند و مجبورند طبق قانون در این مسیر و روی این ریل حرکت کنند.»[5]

معظم له در زمانی دیگر از نمایندگان دو فعالیت مهم یعنی ریل گذاری با قانون و نظارت با تحقیق و تفحص را مطالبه می کنند، «شما اولاً حرکت دولت را ریل گذاری می کنید، بعد با اختیاراتی که قانون اساسی به شما داده - که از جمله اش تحقیق و تفحّص است که در قانون اساسی تصریح شده - می توانید تضمین کنید که این حرکت انجام شود. صرف توصیه نیست. طبق قانون می توانید دنبال، تحقیق و تفحّص کنید. هیچ منافاتی هم با همکاری با دولت ندارد. اعتقاد بنده این است و همیشه عقیده ام در همه دولت ها این بوده که مجلس باید با دولت همکاری کند؛ اما این همکاری به معنای گذشت از حقوق مجلس نیست. بایستی حقّ تان را استیفاء کنید. باید تحقیق، تفحّص و مؤاخذه کنید که چرا نشد؟ چرا کم شد؟ چرا جور دیگر شد؟ این فرصت بسیار مهمّی است. این را قدر بدانید.»[6]

در این صورت می توان امیدوار بود که مشکلات کشور به خصوص اقتصادی حل شود، زیرا، «مردم مجلسی می خواهند که برای اقتصاد درون زا، به معنای واقعی کلمه وقت گذاری و ریل گذاری کند و دولت موظّف بشود بر اساس این حرکت بکند. آنچه مردم می خواهند اینهاست.»[7]

پیگیری قوانین ابلاغ شده و پایش در اجرای بهینه آنها به عهده مجلس است، «رئیس محترم مجلس چندی پیش گفتند که فلان قانون را دو سال است که فلان دستگاه اجرا نکرده. سئوال بنده این است که خب در این دو سال شما که در مجلس هستید، چه کار کردید؟ [اگر] او اجرا نکرد، شما باید دنبال بکنید... مسئله پیگیری قوانین هم به نظر ما مسئله بسیار مهمّی است که بایستی انجام شود.»[8]

سرزندگی مجلس شورای اسلامی در بهره گیری از دو راهکار تقنین و نظارت وقتی گره گشا و کارآمد است که به موقع باشد، «مجلس زنده، مجلسی است که به وقت، به هنگام و درست قانون می گذارد؛ نظارت می کند و در مسائل کشور و در مسائل منطقه حضور دارد»[9] البته این وظیفه مجلس در قانون گذاری و تحقیق و تفحص باید با قاطعیت و با رویکرد اصلاحی همراه باشد، «مجلس باید به وظائفی که نسبت به دولت دارد، سختگیرانه، منتهی خیرخواهانه عمل کند.»[10]

2. فسادگریز و فسادستیز

مجلسی کارآمد است که نمایندگانش دندان طمع به نهادها، دستگاه ها و به ویژه قوه مجریه را کشیده باشند؛ در غیر این صورت خود و به تبع، مجلس را وابسته و وامدار می کنند. از این رو بایسته است که نمایندگان، «چشم و دل حریص به مال دنیا نداشته باشند؛ چشم و دل شان سیر باشد... آن کسانی که چشم شان به این است که بتوانند نماینده بشوند، بعد تأثیر بگذارند در وضع اداره بعضی از جاها  این را بردار، آن را بگذار این را یک مطمعی قرار بدهند برای مسائل مالی! این جوری نباید باشد.»[11]

نمایندگانی که برای خود کیسه ندوخته باشند می توانند کیسه های سوراخ جامعه را ترمیم کنند و مشکلات کشور را به سامان برسانند، «در میان گرفتاری ها و مشکلات عمومی، شناخت فوریت ها و اولویت ها... مشکلات عمومی تر، محسوس تر، مرارت بارتر را باید جست و به رفع آنها همت گماشت : مسئله ی اشتغال، مسئله ارزش پول ملی، مسئله امنیت، مسئله گرانی و...»[12]

نمایندگان می توانند مظهر فسادگرایی باشند و جامعه را آلوده کنند و می توانند فسادستیز باشند و با وضع قوانین مربوط، زمینه های ناهنجاری ها را بخشکانند یا کاهش دهند. به یقین نماینده ای که اندک آلودگی داشته باشد نمی تواند خود را مصون کند و یا در برابر تقاضای مفسدان بایستاد، «باید با فساد مبارزه جدی کرد. یک پایه مبارزه، شمایید. آن روزی که بنده مسئله مبارزه با فساد را گفتم، توقعم این بود که مجلس شورای اسلامی سینه سپر کند و جلو بیاید و در این میدان حرکت کند تا ما دیگر احتیاج نداشته باشیم دنبال کنیم؛ اما متأسفانه این طور نشد... شما بکنید. البته...، با دستمال کثیف نمی شود شیشه را تمیز کرد. اگر انسان بخواهد با فساد مبارزه کند، باید در درجه اول مراقب باشد که فساد دامن خودش را نگیرد. داخل خودتان و درون مجلس مراقب باشید. دست، دامن، زبان و چشم پاک خواهد توانست در حوزه اقتدار وسیعی که شما دارید، همه چیز را پاک کند.»[13] از این رو، «مجلس شورای اسلامی باید مرکز مبارزه با فساد باشد.»[14]

3. مرکز ثقل

مجلس به دلایلی باید خود را محور و حلال مشکلات کشور بداند. از جمله اینکه برآیند انتخاب مستقیم مردم است و نمایندگانش با نیازمندی های آنان آشنا هستند و در عین حال قدرت قانون گذاری دارد. اساساً همه آحاد اجتماع، به ویژه نمایندگان باید این نکته انگیزشی را که برگرفته از آموزه های اعتقادی ماست سرلوحه تلاش های تقنینی خود قرار دهند. اینکه، «هرکدام در هر نقطه ای که قرار دارید، همان نقطه را اصل و مرکز بدانید.»[15] نکته حائز اهمیت این است که مجلس شورای اسلامی بر خلاف سایر نهادهای حکومتی، می تواند در همه عرصه ها و زوایای موردنیاز جامعه ورود کند، «یک مجلس صالح و سالم و قوی می تواند بر عملکرد همه دستگاه های کشور اثر بگذارد.»[16]

4. انقلابی و شجاعانه، ولی مدبرانه و عاقلانه

مجلسی قوی و کارآمد است که نمایندگانش، «انقلابی باشند و واقعاً به معنای واقعی کلمه، دل به انقلاب داده باشند و انقلاب را به معنای واقعی کلمه پذیرفته باشند. بعد هم شجاع باشند. آن نماینده ای که از حرف زدن علیه فلان قدرت خارجی هم می ترسد، لایق این نیست که بیاید و مردم ایران را با این عزّت و شجاعت نمایندگی کند... چون هیچ کاری با ترس و لرز و خوف و هراس پیش نخواهد رفت. باید شجاعانه، البتّه مدبّرانه و عاقلانه عمل کرد.»[17]

شاید بتوان ویژگی های یک مجلس انقلابی و شجاع اهل تدبیر و تعقل را این گونه جمع بندی کرد:

«مجلس متدیّن، متعهّد و شجاعی که فریب ترفند دشمن را نخورد؛ مجلسی که به عزّت و استقلال ملّی اهمیت بدهد و آن را پایمال نکند و در مقابل طمع ورزی و زیاده خواهی استکبار و قدرت هایی که دست شان از ایران کوتاه شده است و تلاش می کنند دوباره برگردند و زمام قدرت را در این کشور در دست بگیرند، بایستد.»[18]

5. جهادی و عدالت مدار همه جانبه

نمایندگان عمدتاً از مدیران میانی جامعه هستند که هر یک کوله باری از تجربه و سابقه فعالیت دارند که اگر این تجارب را با روحیه برگرفته از دفاع مقدس و عدالت خواهی توأم کنند، باعث تحولات جدی در حوزه های مورد نیاز جامعه خواهند شد. از این رو برای ایجاد تغییرات بنیادین و سریع ضروری است که نمایندگان، «روحیه جهادی داشته باشند؛ شب و روز نشناسند. کارآمد باشند؛ به معنی واقعی کلمه طرفدار عدالت باشند. کشور ما به عدالت احتیاج دارد،. .. هم عدالت اقتصادی، هم عدالت حقوقی، هم عدالت سیاسی؛ در همه زمینه ها عدالت باید وجود داشته باشد.»[19]

6. مقابله گر

زنده بودن و پویایی مجلس تنها در حوزه داخلی و تدبیر امور معیشتی و تقنینی نیست، بلکه حضور در عرصه سیاست خارجی و دشمن شناسی و ستیز با برنامه های گوناگون آنها در جایگاه منطقه ای و بین المللی ایران نیز مهم است. مگر می توان نسبت به فعالیت های خصمانه دشمنان ملت بی توجه بود؟

«کنگره آمریکا  این آمار جالبی است  در سال های 96 و 97، 226 طرح و لایحه علیه جمهوری اسلامی، تصویب یا ارائه کرده است. 226 طرح ضدیت و خباثت علیه جمهوری اسلامی. شرارت است دیگر. البتّه اینجا من یک گله ای هم از مجلس خودمان بکنم. مجلس شورای اسلامی خودمان چند طرح و لایحه در مقابل خباثت های آمریکا ارائه یا تصویب کرده است؟»[20]

متأسفانه مواضع برخی از نمایندگان در دوره های قبل هماهنگ با سیاست های دشمنان بوده است. اگرچه برخی از آنان به اردوگاه غرب پناه بردند و از نزدیک به آنان علیه ملت ایران مشاوره می دهند، ولی اساساً، «مجلس می تواند حافظ امنیت ملی و سدّ مستحکمی در برابر تعرّض دشمنان و طمع ورزی بیگانگان باشد. »[21]

7. عملکرد شورایی و اسلامی نه اپوزیسیونی

ساختارِ «مجلس شورای اسلامی هم شورا و هم اسلامی است. هم انتخاب مردم است، هم جهت گیری اسلامی دارد که در اصول متعدد قانون اساسی و در سوگند نمایندگی آشکار است. این الگو بی نظیر است.»[22] از این رو هم باید شورایی عمل و هم بر اساس موازین اسلامی قانون وضع کند.

متأسفانه در سال های اخیر برخی از نمایندگان، مجلس را با حزب و جناح خود یا حتی با اپوزیسیون اشتباه گرفته و خواسته یا ناخواسته باعث تضعیف نظامی شده اند که مردم برایش خون ها نثار کردند، «پارلمان جزو نظام و برای تکمیل آن است. پارلمان جای حضور مخالفان نظام نیست که عدّه ای بگویند ما از طریق وارد شدن به مجلس شورای اسلامی با قانون اساسی یا با نظام جمهوری اسلامی مبارزه می کنیم! این در همه جای دنیا کاملاً غیرمنطقی و غلط است. شما هیچ جای دنیا را نمی بینید که در پارلمان با نظام مخالفت کنند. البته با دولت ها مخالفت و استیضاح می کنند. پایین می کشند، بالا می برند؛ اما هیچ پارلمانی با ساختار نظام سیاسی مخالفت نمی کند؛ چون پارلمان جزو ساختار نظام است و معنی ندارد که مخالفت کند. البته در مجلس شورای اسلامی مثل همه پارلمان های دیگر گروه های مختلف  به قول خودشان فراکسیون های مختلف  حضور دارند که برنامه ها و مذاق های گوناگونی دارند که باید هم باشد و مجلس جای مناقشات پر شور مستدل و سیاسی و کارشناسی است. باید خیلی پر شور بحث و مناقشه کنند؛ اما با استدلال برنامه های شان را به طرف مقابل خود بقبولانند و آنها را قانع کنند.»[23]

8. مایه آرامش

«مجلس مایه آرامش برای مردم است؛ مایه تشتّت آراءِ مردم و مایه تشنّج نیست.»،[24] «مجلس جای گفت وگوی حکیمانه و خردمندانه است.»[25] نه این که، «وسط صحبتی، وسط حرفی، پرخاشگرانه صدا را بلند کنند و حرف بزنند. از روی لجاجت و ستیزه گری و مخالفت با فلان زید یا فلان جریان یا فلان گروه اظهارنظر کنند. این درست نیست. حرف زدن بر اساس لجاجت و زورآزمائی شخصی و جناحی و اینها نباید باشد.»[26] بلکه، «حفظ فضای و محبت و همکاری و همدلی، جزو اولویت های قطعی مجلس است.»[27]

بنابراین اگر مجلس به جای اینکه کانون حل امور کشور و مردم، مکان تشنج و ناآرامی باشد، نخواهد توانست امور جامعه را در پرتو آرامش حل کند، لذا مشکلات را به بدنه اجتماع تزریق می کند، «اگر در مجلس تشنّج به وجود بیاید، این تشنّج روی ملّت سرریز می شود و در مردم، ولو از لحاظ روانی تشنّج ایجاد می کند. اگر در مجلس آرامش باشد، این آرامش بر مردم سرریز پیدا می کند. این آرامش خیلی مهم است؛ «هُوَ الَّذی اَنزَلَ السَّکینَةَ فی قلوبِ المؤمِنینَ لِیزدادُوا ایمانًا معَ ایمانِهِم»[28]

جمع بندی

اگرچه نظارت نمایندگان بر خود و مجلس و همچنین ارتباط وثیق با حوزه انتخابیه از فعالیت های مهم نمایندگان یک مجلس قوی است، ولی با مطالعه عمیق در شرح وظایف نمایندگان و نیازهای روز و همچنین امعان نظر در انتظارات و مطالبات مقام معظم رهبری می توان به موضوعاتی راهبردی به شرح ذیل رسید که به نحوی همه اولویت ها را شامل می شوند:

1. راهبردهای هدایتگری دولت با دو راهکاری که در اختیار مجلس هستند، یعنی قانون گذاری و نظارت از طریق تحقیق و تفحص؛

2. چشم و دل سیر داشتن و فسادگریزی و فسادستیزی نمایندگان؛

3. مرکز ثقل حل مشکلات کشور بودن؛

4. انقلابی و شجاعانه، ولی مدبرانه و عاقلانه عمل کردن؛

5. روحیه جهادی و عدالت مداری همه جانبه؛

6. دشمن شناسی و به هنگام و به وقت با برنامه های دشمن مقابله کردن؛

7. عمل شورایی و اسلامی در کنار مکمل نظام بودن؛

8.. مایه آرامش مردم بودن؛

این موارد مهم ترین درخواست های مردم و رهبری از مجلس یازدهم هستند.

سوتیترها:

1.

پیگیری قوانین ابلاغ شده و پایش در اجرای بهینه آنها به عهده مجلس است، «رئیس محترم مجلس چندی پیش گفتند که فلان قانون را دو سال است که فلان دستگاه اجرا نکرده. سئوال بنده این است که خب در این دو سال شما که در مجلس هستید، چه کار کردید؟ [اگر] او اجرا نکرد، شما باید دنبال بکنید...مسئله پیگیری قوانین هم به نظر ما مسئله بسیار مهمّی است که بایستی انجام شود.»

2.

نمایندگان می توانند مظهر فسادگرایی باشند و جامعه را آلوده کنند و می توانند فسادستیز باشند و با وضع قوانین مربوط، زمینه های ناهنجاری ها را بخشکانند یا کاهش دهند. به یقین نماینده ای که اندک آلودگی داشته باشد نمی تواند خود را مصون کند و یا در برابر تقاضای مفسدان بایستاد.

3. اگر مجلس به جای اینکه کانون حل امور کشور و مردم، مکان تشنج و ناآرامی باشد، نخواهد توانست امور جامعه را در پرتو آرامش حل کند، لذا مشکلات را به بدنه اجتماع تزریق می کند.

پی نوشت ها: