چین روز سه شنبه یک کاوشگر دیگر را با موفقیت بر ماه فرود آورده است. ماموریت خودکار "چانگ ای-5" با هدف نمونه برداری از سنگ و خاک ماه و انتقال آنها به زمین انجام میشود. چانگ-5 در محوطه مرتفع آتشفشانی "مُنز رومکر" در "اقیانوس توفان ها" در روی نزدیک ماه زمین نشست.
انتظار میرود این کاوشگر چند روز آینده را صرف مطالعه محیط اطراف و جمع آوری موادی از سطح کند و برای این کار به ابزارهایی شامل یک دوربین، طیف سنج، رادار، مته و بیلچه مجهز است. هدف بسته بندی دو کیلوگرم "خاک" یا "رگولیت" است تا به سفینهای در مدار منتقل و به زمین بازگردانده شود.
آخرین باری که نمونه برداری از سطح ماه انجام شد 44 سال پیش بود، زمانی که ماموریت لونا 24 اتحاد جماهیر شوروی نزدیک 200 گرم از آن را به زمین برگرداند. تلویزیون دولتی چین تصاویر لحظه فرود را برخلاف پرتاب یک هفته پیش زنده پخش نکرد. این تلویزیون فقط بعد از تایید فرود موفق، خبر آن را به صورت فوری گزارش کرد.
سازمان فضایی آمریکا، ناسا، این دستاورد را به چین تبریک گفته. دکتر توماس زربوچن دانشمند ارشد ناسا گفت امیدوار است که جامعه علمی جهان امکان تحلیل نمونههایی که قرار است به زمین ارسال شود را پیدا کند.
فضاپیمای 8.2 تنی چانگ ای-5 روز 24 نوامبر از ونچانگ در جنوب چین پرتاب شد و در پایان هفته به ماه رسید و بعد از ورود به مدار بود که واحد فرود از آن جدا شد که حالا بر ماه نشسته.
سایه یکی از پایههای واحد فرود بر ماه
آژانس فضانوردی چین گفت که واحد فرود در ساعت 15:11 به وقت گرینویچ (23:11 به وقت استاندارد چین) بر ماه نشست. این ماموریت در پی موفقیت چین در فرود آوردن دو کاوشگر دیگر - چانگای 3 و 4 - بر ماه در سالهای 2013 و 2019 انجام میشود. دو ماموریت قبلی شامل یک واحد فرود ثابت و یک ماه نورد کوچک میشد.
در مجموع نزدیک 400 کیلوگرم سنگ و خاک توسط ماموریتهای انسانی آپولو ناسا و برنامه لونا اتحاد جماهیر شوروی از ماه به زمین برگردانده شده است.
اما این نمونهها بسیار قدیمی بود، چون تاریخ تشکیل آنها به بیش از سه میلیارد سال قبل برمی گردد. در مقابل انتظار میرود موادی که در محوطه آتشفشانی "مُنز رومکر" استخراج شود 1.2 یا 1.3 میلیارد سال قدمت داشته باشد که میتواند شناخت بهتری درباره تاریخ کره شناسی ماه به دست دهد.
عکس دیگری از چانگ ای-5 از سطح ماه
این نمونهها همچنین به دانشمندان اجازه میدهد "زمان سنجی" که از آن برای اندازه گیری قدمت سطوح سیارات درونی منظومه شمسی استفاده میکنند را بهتر تنظیم کنند.
این کار با شمارش گودالها انجام میشود (هرچه گودالها بیشتر، سطح سیاره قدیمی تر)، اما دقت آن به قدمت گذاری درست شماری از نقاط در منظومه بستگی دارد. نمونههای جمع آوری شده از ماه توسط آمریکا و روسیه نقش مهمی در این فرآیند بازی کرده است و چانگ ای-5 به آن کمک خواهد کرد.
مواد جمع آوری شده از سطح با کمک بخشی از واحد فرود به سفینه مادر در مدار منتقل خواهد شد. دکتر جیمز کارپنتر هماهنگ کننده علمی اکتشافات انسانی و روبوتیک آژانس فضایی اروپا گفت: "ماموریت چانگ ای-5 خیلی پیچیده است. "
"به نظر من هدفی که آنها دنبال میکنند خیلی تحسین برانگیز است. جالب اینکه شاهد یک رویکرد سیستماتیک و گام به گام برای افزایش قابلیتهای اکتشافی چین هستیم یعنی از ابتدای ماموریت چانگای تا این آخری. "
چین قبلا ماموریتهای دیگری را بر ماه فرود آورده است - چانگ ای-4