بهداشت و سلامت لب‌ها

دکتر امیرهوشنگ احسانی؛ متخصص پوست؛ مو و زیبایی

 پوست لب‌ها خصوصیات منحصر به فردی دارد. لب‌ها با یک غشای مخاطی پوشیده شده‌اند که نسبت به پوست طبیعی، غدد متفاوت و کمتری دارد. در لب‌ها، برخلاف پوست، خارجی‌ترین لایه (یعنی لایه شاخی) بسیار نازک است و حتی ممکن است در برخی افراد اصلا وجود نداشته باشد. در نتیجه، رطوبت به سرعت از سطح لب‌ها تبخیر شده و سبب می‌شود آنها به سهولت دچار خشکی شوند. این خشکی اغلب منجر به پوسته پوسته شدن و ایجاد ترک در لب‌ها شده و سبب افزایش احتمال التهاب، عفونت و سوزش می‌شود. تماس با آفتاب، باد و سرما به طور قابل ملاحظه‌ای سرعت از دست دادن رطوبت را افزایش می‌دهد. اما لب‌ها در محیط‌های بسته نیز کاملا درامان نیستند و ممکن است دچار خشکی شوند. مصرف برخی از غذاها، ترکیبات آرایشی و کشیدن سیگار از عواملی هستند که منجر به تحریک لب‌ها می‌شوند.

حساسیت ناشی از محصولات آرایشی و بهداشتی یک واکنش غیرقابل پیش‌بینی به صورت قرمزی و خارش لب‌هاست که به دنبال مصرف این محصولات ایجاد می‌شود. این حالت ممکن است به صورت تحریک یا واکنش آلرژی باشد. آلرژی آرایشی زمانی اتفاق می‌افتد که فرد نسبت به یکی از اجزای فرآورده‌های آرایشی نظیر رنگ روژلب یا ترکیبات معطر آنها حساس شده باشد. این واکنش ممکن است ناگهان به محصولی ایجاد شود که سال‌ها مورد استفاده بوده است.
حساسیت به نور: این خاصیت زمانی اتفاق می‌افتد که ماده مالیده شده به لب‌ها پس از تماس با نور خورشید ایجاد واکنش کند. علائم آن مشابه یک آفتاب سوختگی شدید و ناگهانی شامل قرمزی، درد، سوزش یا تورم است.
التهاب لب‌ها: به التهاب دائمی یک یا هر دو لب گفته می‌شود که به صورت پوسته پوسته شدن، ترک خوردن و تورم بروز می‌ند. علت التهاب ناشی از آفتاب، کمبود ویتامین می‌باشد. یک نوع التهاب لب، التهاب گوشه لب‌هاست که نوعی عفونت قارچی محسوب می‌شود و ممکن است به دلیل استفاده از دندان‌های مصنوعی نامناسب ایجاد شود.
آسیب آفتابی: از آنجایی که لایه خارجی لب‌ها بسیار نازک است و حتی در برخی موارد اصلا وجود ندارد، به طور طبیعی در برابر آفتاب حفاظت کافی نمی‌شوند. لب‌ها (در سفیدپوستان) تقریبا بدون ملانین می‌باشند و به همین دلیل به ندرت برنزه می‌شوند؛ ولی به راحتی می‌سوزند. وقتی لب‌ها دچار آفتاب سوختگی می‌شوند، آسیب‌های پایدار نیز ممکن است ایجاد گردد. اگر لب‌ها به مدت طولانی بدون محافظ در برابر آفتاب قرار گیرند، کلاژن تغییر پیدا می‌کند و سبب چروک خوردگی لب و ایجاد خطوط ظریف در اطراف دهان می‌شود.
مطالعات نشان داده‌اند که تماس زیاد با اشعه ماوراء بنفش در 18 سال اول زندگی می‌تواند صدماتی ایجاد کند که منجر به سرطان پوست در دوران بزرگسالی شود. همچنین تماس با نور خورشید یکی از شایع‌ترین محرک‌های پیدایش تبخال است؛ به همین دلیل در مبتلایان به تب‌خال، حفاظت از لب‌ها می‌تواند احتمال پیدایش ضایعات را کاهش دهد. استفاده روزانه از یک محصول محافظ به منظور مرطوب کردن و حفظ حالت طبیعی لازم است. بنابراین استفاده از یک محصول ضدآفتاب با عیار حفاظتی مناسب برای لب‌ها ضروری است.
یک توصیه به خانم‌ها: پیش از مصرف روژلب از یک محصول محافظ لب استفاده کنید؛ این کار سبب می‌شود که رنگ به صورت یکنواخت پخش شده و ظاهر صاف‌تری ایجاد شود.