خبرگزاری مهر: توصیه‌ها و تذکرات متعدد رهبر انقلاب به دولت برای انجام اصلاحات ساختاری در بودجه سنواتی کشور طی سه سال گذشته، با وعده‌هایی از سوی دولت همراه شد که هیچکدام از این وعده‌ها در بودجه سنواتی سال 99 و لایحه بودجه 1400 عملیاتی نشد. بخصوص اینکه لایحه بودجه 1400 که از سوی دولت اخیراً تقدیم مجلس شد با وابستگی 41 درصدی به درامد‌های نفتی، فاصله زیادی با شعار اصلاحات ساختاری بودجه و سیاست‌های اقتصاد مقاومتی دارد.
بی توجهی دولت به کاهش وابستگی بودجه به نفت موجب شده رهبر انقلاب در اقدامی تازه، برای برداشت دولت از سهم صندوق توسعه ملی شروطی را تعیین کنند.
شروطی که رهبر انقلاب برای دولت تعیین کرده است
رئیس کمیته اصلاح ساختار بودجه در مجلس دقایقی قبل در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نامه‌ای را منتشر کرد که نشان می‌دهد رهبر انقلاب برای برداشت دولت از سهم صندوق توسعه ملی شروطی را تعیین کرده است.
محسن زنگنه در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نامه رئیس دفتر مقام معظم رهبری خطاب به رئیس جمهور را منتشر کرد و نوشت:
«رهبر معظم انقلاب، برداشت مازاد بر 20 درصد از صندوق توسعه را فقط تا سقف 1 میلیون بشکه در روز مجاز دانستند. نیز هر گونه برداشت از صندوق را برای مصارف اجازه ندادند.
این یعنی کاهش 50 ه. م. ت (هزارمیلیاردتومان) از منابع و حذف بند ه تبصره 4.
پیشنهاد می‌کنم دولت اصلاحات را انجام و مجدد لایحه را ارسال کند.»
وابستگی 41 درصدی بودجه 1400 به درآمد‌های نفتی
علیرغم آنکه کاهش اتکای بودجه سنواتی به درآمد‌های نفتی یکی از محور‌های مهم اصلاح ساختار بودجه است، اما دولت در لایحه بودجه 1400 در 4 بخش درآمد‌هایی وابسته به فروش نفت پیش بینی کرده است:
1- 153 هزار میلیارد تومان درآمد از محل فروش نفت پیش بینی شده که نسبت به امسال 4 برابر است.
2- اوراق پیش فروش نفت نیز از جمله ابتکارات لایحه است و درآمد از این محل، 70 هزار میلیارد تومان پیش بینی شده است. این حجم پیش فروش، دولت بعد را با بدهی هنگفتی مواجه می‌کند.
علاوه بر این، در لایحه پیش بینی شده هر میزان از فروش نفت محقق نشد، کسری آن از طریق پیش فروش اوراق جبران شود.
3- دولت در لایحه بودجه پیش بینی کرده که 75 هزار و 500 میلیارد تومان از سهم صندوق توسعه ملی از فروش نفت را به عنوان قرض برداشت کند. یعنی سهم 38 درصدی صندوق توسعه ملی از درآمد‌های نفتی به 20 درصد کاهش یابد و 18 درصد مابقی به دولت قرض داده شود.
با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از منابع ارزی صندوق توسعه ملی در دسترس نیست، به اذعان کارشناسان، استفاده از منابع صندوق به معنای استقراض از بانک مرکزی بوده و و عملاً باید از محل پایه پولی تأمین شود. موضوعی که خود را در تورم سال‌های اخیر نشان داده است.
4- مبلغ 2.845 میلیارد یورو نیز برای پرداخت برخی هزینه‌ها در صورت اجازه رهبری از صندوق توسعه ملی برداشت می‌شود.
مجموع ارقام مندرج در 4 مورد مذکور، وابستگی مستقیم و غیر مستقیم بودجه 1400 به درآمد‌های نفتی را به 41 درصد می‌رساند؛ بنابراین برخلاف ادعای مسئولان دولت و بویژه رئیس جمهور، نه تنها وابستگی بودجه 1400 به درآمد‌های نفتی بسیار بالاست بلکه بودجه کسری 320 هزار میلیارد تومانی دارد. این کسری در خوشبینانه‌ترین حالت، 175 هزارمیلیارد تومان است و جز با چاپ پول قابل جبران نیست.
براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، این حجم از انتشار پول حجم نقدینگی را 1،200 هزار میلیارد تومان افزایش می‌دهد و منجر به تورم بسیار شدیدی خواهد شد؛ که به معنای تشدید فشار معیشتی بر مردم است.
کارشناسان متفق القول هستند که مجلس باید کلیات بودجه را رد کند تا دولت اصلاحات لازم را در لایحه انجام دهد.
