آیا در تمام طول روز احساس خواب آلودگی می کنید؟ همیشه در حال خمیازه کشیدن هستید؟ گیج و بی حوصله اید؟ خوب شاید واقعاً به اندازه ی کافی نمی خوابید! استراحت کافی یکی از ضروریات زندگیست. حتی یک شب خواب ناقص، واکنش هایتان را کند کرده و عملکرد ذهنیتان را با اختلال مواجه می سازد. محرومیت از خواب کافی بر روی سیستم ایمنی بدن تاثیر منفی گذاشته و به عنوان یکی از عوامل ایجاد بسیاری از بیماری های جدی و خطرناک به شمار می رود. اگر می خواهید به راحتی میزان خواب مورد نیاز بدن خود را محاسبه نمایید، مطالب ذیل را مطالعه فرمایید.
مراحل
1- ساعت معینی را برای بیدار شدن از خواب مشخص نمایید و زنگ ساعت را روی آن تنظیم کنید. می توانید مدتی قبل از ساعت مورد نظر بیدار شده و به تدریج از جای خود بلند شوید.
2- از مصرف الکل، کافئین، سیگار، و سایر داروهایی که سبب ایجاد بی خوابی می شوند پرهیز نمایید. اگر داروی خاصی مصرف می کنید برای قطع آن حتماً با پزشک خود مشورت نمایید.
3- هر شب هر زمان که احساس خستگی و خواب آلودگی به شما دست داد، به رختخواب بروید. اگر احساس کردید که به سرعت خوابتان نمی برد، بلند شوید و کتاب بخوانید و یا کاری که نیاز به فعالیت فیزیکی کم و فعالیت چشمی بالا دارد را انجام دهید تا چشمانتان کم کم خسته شوند. در ابتدا این امکان وجود دارد که صبح ها زودتر از زمان مقرر بیدار شوید، اما بدن شما ظرف چند روز خودش را با شرایط جدید وقف می دهد.
4- سعی کنید در طول روز نخوابید. البته یک چرت کوچک در حد 10 تا 15 دقیقه بلامانع است. همانطور که می دانید چرخه ی یک خواب کامل و عمیق 90 دقیقه به طول می انجامد، بنابراین هر چقدر در طول روز استراحت نکنید، شب ها بهتر به خواب می روید.
5- مراحل فوق را برای دو هفته بصورت مکرر انجام دهید. پس از دو هفته بدن به شرایط جدید عادت می کند و شما به صورت خودکار صبح ها به عنوان مثال ساعت 7 بیدار می شود. هرچقدر که بدن شما به خواب بیشتری نیاز داشته باشد، ناخودآگاه مجبور می شوید که شب ها زودتر برای خوابیدن آماده شوید.
6- برای جبران میزان خواب، زمان به خواب رفتن را تعدیل کنید.
سایر متدها
1- از مصرف موادی که باعث ایجاد بیخوابی میشوند و پیشتر در گزینه 2 روش بالا به آنها اشاره کردیم، خودداری نمایید.
2- شب موقعی بخوابید که تا صبح چیزی در حدود 7 تا 9 ساعت وقت برای خوابیدن داشته باشید. اگر از شنبه تا پنج شنبه کار می کنید، تمرین خود را از جمعه شب شروع کنید.
3- این کار را ادامه دهید و شب های بعد هم تقریباً همان ساعتی که جمعه شب به رختخواب رفتید، بخوابید تا بتوانید 7-9 ساعت استراحت داشته باشید.
4- پنج شنبه هفته ی بعد از ساعت زنگ دار برای بیدار شدن استفاده نکنید و به خودتان اجازه دهید هرچقدر که می خواهید بخوابید. با این کار به راحتی متوجه می شوید که به چه میزان خواب نیاز دارید. اگر به اندازه ی کافی خوابیده باشید، جمعه صبح پس از همان 7-9 ساعت از خواب بیدار می شوید و کاملاً سرحال هستید؛ اما اگر میزان خوابتان کافی نباشد ممکن است طبق عادت همیشگی دقیقاً راس همان ساعت از خواب بلند شوید، اما احساس خستگی می کنید. بهتر است که زنگ ساعت را قطع کنید تا اگر بطور موقتی از خواب بیدار شدید، مجدداً به خواب بروید.
5- این کار را 2 تا 3 هفته بطور مداوم تکرار کنید . اگر احساس کردید که صبح روز جمعه به سختی از خواب بیدار می شوید، بدانید که نیاز به خواب بیشتری دارید. اما اگر سر موقع همیشگی از خواب بیدار شدید و در طول روز هم شاداب و سرحال بودید، می توانید مطمئن باشید که به اندازه ی کافی استراحت می کنید.
6- باید توجه داشت که دهها هزار متغیر مختلف وجود دارند که می توانند برروی میزان خواب شما تاثیر بگذارند و تنها در طول یک بازه ی زمانی طولانی است که می توانید تشخص صحیحی از میزان خواب مورد نیاز بدن خود داشته باشید.
نکات
- اگر بصورت مکرر از تنباکو، و یا الکل استفاده می کنید، طبیعی است که وقتی مصرف آنها را قطع می نمایید، مشکلاتی در زمینه ی خوابیدن برایتان بوجود می آید. بنابراین باید خیلی قبل از اینکه تصمیم به محاسبه ی میزان خواب مورد نیاز بدن خود بگیرید، مصرف این مواد را قطع کنید تا بدنتان به شرایط جدید عادت کند.
- سن افراد در میزان خواب آنها تاثیر می گذارد. البته فاکتورهای زیادی هستند که در این امر دخیل می باشند، اما دانشمندان بر این باورند که هرچقدر سن افراد بالاتر می رود (تا 60 سالگی) به میزان خواب کمتری نیاز پیدا می کنند. در این میان نوزادان به 16 ساعت خواب، نوجوانان 9 ساعت و بزرگسالان 6-8 ساعت خواب نیاز داند.
- اگر زیاد بی خوابی کشیده باشید، شب های بعد به میزان خواب بیشتری نیاز پیدا می کنید.
- میزان خواب خانم ها در زمان بارداری افزایش پیدا می کند.
- پژوهشگران هنوز توجیه موثقی دال بر میزان قطعی خواب هر انسان پیدا نکرده اند؛ برخی همان عدد قدیمی 8 ساعت را پیشنهاد می دهند و عده ای دیگر هم می گویند این رقم متفاوت است و ممکن است برخی به 3 ساعت خواب در طول شبانه روز و عده ای دیگر بیش از 12 ساعت خواب نیاز داشته باشند.
- اگر در خوابیدن مشکل دارید، خرناس می کشید، و در خواب بیش از اندازه تحرک دارید، این امکان وجود دارد که مبتلا به یکی از اختلالات خوابیدن باشید. در این صورت باید به پزشک مراجعه نمایید.
- به خاطر داشته باشید که چرخه ی یک خواب کامل حداقل 90 دقیقه است. پس میزان خواب خود را به بازه های 90 دقیقه ای تقسیم کنید تا وسط این 90 دقیقه از خواب بیدار نشوید. در اینصورت همیشه سرحال هستید و احساس گیجی و خواب آلودگی نمی کنید.
هشدارها
- زیاد خوابیدن هم مثل کم خوابی مضر است.
- کم خوابی تاثیرات منفی مصرف الکل در بدن را افزایش می دهد، بنابراین فرد خسته ای که الکل هم مصرف می کند خیلی بیشتر در معرض آسیب های جسمانی قرار می گیرد.
- در تصادفات بین شهری “خواب آلودگی” بالاترین آمار علل تصادفات رانندگی را به خود اختصاص می دهد.
- موقع خواب تلویزیون نگاه نکنید. تماشای تلویزیون عملکرد مغز را افزایش داده و سبب می شود که فرد دیرتر به خواب رود.
- بدون تجویز پزشک داروهای خواب آور استفاده نکنید. مصرف و یا قطع مصرف برخی از داروها مشکلات فراوانی از جمله بیخوابی را در پی دارند.
