خبرگزاری فارس: برنامه تلویزیونی جهان‌آرا شنبه شب (29 آذرماه) با حضور رستم قاسمی وزیر اسبق نفت و رئیس اسبق اوپک و با موضوع «بررسی راهکار‌های خنثی‌سازی تحریم‌ها» از شبکه افق سیما پخش شد.
قاسمی در ابتدای این برنامه در پاسخ به سوالی در خصوص سابقه تحریم‌ها علیه ایران در دوره‌های مختلف روسای جمهور آمریکا اظهار داشت: تحریم در اعصار گذشته هم وجود داشته و آن موقع تحریم‌ها بیشتر کالا به کالا بود، چون مبادلات کالا به کالا بود.
معمار و معلم تحریم‌ها اروپایی‌ها هستند
وی با بیان اینکه قبل از جنگ جهانی اول، اروپایی‌ها تحریم را شروع کردند و معمار و معلم تحریم‌ها اتفاقاً اروپایی‌ها هستند، تصریح کرد: اولین تحریمی که بر ایران اعمال شد، در زمان دکتر مصدق است که نفت ایران تحریم شد و در آن موقع اروپایی‌ها و بخصوص انگلیسی‌ها و آمریکایی‌ها که این تحریم‌ها را علیه ما اعمال کردند، از آن موقع تاریخ تحریم‌ها علیه ایران وجود داشته و باید به تاریخ‌های بعد از انقلاب بپردازیم تا ببینیم اولین تحریمی که شروع شد، در دولت اول آقای کلینتون بود که به تحریم‌های «داماتو» موسوم شد و این تحریم‌ها به طور مرتب ادامه داشت.
قاسمی با بیان اینکه بیشترین تحریم‌ها در دولت اول آقای اوباما تحت عنوان تحریم‌های فلج کننده شکل گرفت، تصریح کرد: شروع تحریم‌ها اساساً در دولت‌های دموکرات آمریکا بوده و تحریم‌های فلج کننده را در دوره اول اوباما شروع کردند و همچنان ادامه دارد. پس تحریم‌ها خیلی ربط به این دولت و آن دولت آمریکا ندارد و نباید خیلی دلخوش باشیم که چه اتفاق‌هایی می‌افتد.
بایدن بنیانگذار تحریم‌های فلج کننده است
وی افزود: اتفاقاً بایدن به عنوان معاون رئیس‌جمهور آمریکا بنیانگذار تحریم‌های فلج کننده است؛ لذا ما تحریم‌های فلج کننده را در دوره اوباما داشتیم.
وزیر اسبق نفت با اشاره به دوران قبل از دولت یازدهم خاطرنشان کرد: اوباما وقتی تحریم‌های جدی را علیه ایران شروع کرد، اسمش را تحریم‌های فلج کننده گذاشت و بعد‌ها معلوم شد که مراکز مطالعات اقتصادی آمریکا به ایشان گزارش داده بودند که اگر نفت و بانک مرکزی ایران تحریم شود، اساساً هم درآمد ایران تحریم شده و نمی‌تواند به آن دست پیدا کند و هم اصلاً گردش مالی در ایران اتفاق نمی‌افتد، بنابراین اسم آن را تحریم‌های فلج کننده گذاشت.
قاسمی ادامه داد: خیلی جالب است که همین آقای اوباما رئیس‌جمهور آمریکا در دولت دومش در شروع مذاکرات هسته‌ای به کنگره آمریکا رفت و در آنجا جمله‌ای گفت که به نظر من تاریخی هست. اوباما در کنگره گفت که «تحریم‌ها دیگر بر ایران اثر نکرد».
وی با اشاره به بیانات اخیر رهبر انقلاب که فرموده بودند اگر بشود ما به دنبال رفع تحریم‌ها هستیم حتی یک ساعت، اما نمی‌شود، چون تاریخ نشان می‌دهد که نمی‌شود، چون آمریکایی‌ها به دنبال تحریم ایران هستند، گفت: برای تحریم‌ها تاکتیکی خیلی موقت تحت عنوان دور زدن تحریم‌ها وجود دارد. این کار اساسی و بنیادین نیست، ولی لازم است و کار بنیادی و اساسی بی اثر کردن تحریم هاست.
وزیر اسبق نفت تاکید کرد: بی اثر کردن تحریم‌ها یعنی عدم وابستگی به بسیاری از آنچه که زندگی مردم ما را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
قاسمی با بیان اینکه در دوره تحریم‌های فلج کننده ما با مشکلاتی مواجه شدیم، چون تازه تحریم‌ها شروع شده بود و هم تجربه اش را نداشتیم و هم فکر نمی‌کردیم که یک روز آمریکایی‌ها زندگی مردم ایران را تحت تاثیر قرار دهند، اظهار داشت: وقتی این تحریم‌ها در سال 90 شروع شد، نگرانی‌هایی به خصوص در صنعت نفت کشور وجود داشت.
وی با اشاره به وابستگی‌های صنعت نفت در پیش از دوران تحریم‌های فلج‌کننده، بیان داشت: فروردین ماه سال 90 حضرت آقا به عسلویه تشریف آوردند، چون پارس جنوبی یک ابر طرح جهانی است و در ایران جزو بزرگترین طرح‌های کشور است. آنجا بحث‌های تحریمی صورت گرفت که برای عبور از تحریم‌ها و کم اثر کردن آن‌ها چه اقداماتی باید صورت گیرد و صنعت نفت کشور با چه موانعی از تحریم‌ها مواجه خواهد شد. نگرانی در کشور خیلی وجود داشت و همان موقع خیلی از دوستان وزارت نفت هم که در آن جلسه بودند، اعلام کردند که درست است که ما بتوانیم پالایشگاه و صنایع پایین دستی نفت را بسازیم، اما کمتر شرکت ایرانی بود که در صنایع بالادستی نفت حضور داشته باشد.
قاسمی افزود: شرکت‌های خارجی حاضر در صنعت نفت هم تقاضای دوستانه برای رفتن از ایران داشتند و به هر حال در طی زمان کوتاهی همه شرکت‌های خارجی ایران را ترک کردند و همه منتظر بودند که ببینند چه اتفاقی در صنعت نفت کشور رخ می‌دهد.
وزیر اسبق نفت ادامه داد: ما در شروع تحریم‌ها اساساً بنزین وارد می‌کردیم و خیلی جالب است که ما به عنوان یک کشور بزرگ تولید کننده نفت دارای ذخایر نفت، در دولت دهم حدود 25 میلیون لیتر بنزین وارد می‌کردیم. تحریم‌ها که شروع شد اساساً هیچ‌کس به ما بنزین نداد و مسئولین کشور با نگرانی زیادی مواجه شدند، چون نداشتن بنزین در جایگاه‌ها خیلی متفاوت‌تر از این است که حتی ما مرغ در کشور نداشته باشیم.
وی با بیان اینکه این نگرانی در کشور وجود داشت و خود ما هم نگران بودیم، چون ذخایر بنزین ما گاهاً به 3 روز رسیده بود، گفت: آن موقع دوستان وزارت اطلاعات و حضرت آقا گزارش دادند که وضع ذخایر بنزین از قرمز هم عبور کرده و ما خودمان هم نگران بودیم که مشکلی برای یک پالایشگاه پیش بیاید.
قاسمی با بیان اینکه چند اتفاقی جدی برای حل این مشکل در آن دوران ایجاد شد که یکی جایگزین کردن سبد گاز به جای بنزین بود، اظهار داشت: در واقع تغییر سبد مصرفی بنزین در کشور را به وجود آوردیم و 2500 جایگاه سی ان جی شروع شد و تا زمانی که من در وزارت نفت بودم، 2200 جایگاه آن به بهره برداری رسید و این یعنی حدود 25 میلیون مترمکعب گاز جایگزین 25 میلیون لیتر بنزین شد. البته دوستان صنعت نفت در آن شرایط افتخاری آفریدند و قرارگاهی درست کردند و شبانه‌روزی کار کردند تا این اتفاق بیفتد که ما 25 میلیون مترمکعب گاز جایگزین 25 میلیون لیتر بنزین بکنیم که اولاً گاز سوخت پاک بود و ثانیاً از لحاظ قیمت قابل مقایسه نبود.
وی افزود: اقدام دیگر برای حل مشکل بنزین که ما امروز به باشگاه صادرات بنزین در دنیا تبدیل شده ایم، تسریع در توسعه پالایشگاه ها، هم به لحاظ کیفی و هم به لحاظ کمی بود. ما بعضی وقت‌ها ساعت 7 یا 8 شب به پالایشگاه اراک می‌رفتیم و صبح برمی‌گشتیم که شیفت شب را ببینیم و سرعت کار را مشاهده کنیم. پالایشگاه اراکی که در آن مقطع پنج میلیون لیتر با اکتان حدود 87 تولید می‌کرد، پایان سال 91 به 16 میلیون لیتر بنزین یورو 4 تبدیل شد. در آن زمان پالایشگاه‌های دیگر کشور مثل پالایشگاه تهران و لاوان و آبادان و تبریز همگی هم به لحاظ کمیت و هم به لحاظ کیفیت سرعت بخشیده شده بودند.
قاسمی با بیان اینکه اقدام مهم دیگری که بار‌ها گفته شده، طرح‌توسعه ستاره خلیج‌فارس است، تصریح کرد: وقتی در قرارگاه خاتم بودم، بحث شروع ستاره خلیج فارس مطرح شد و چند ماه قبل از اینکه وارد وزارت شوم، یک روز به وزارت نفت رفتیم و ظرف حدود دو ساعت توافقنامه‌ای برای شروع پالایشگاه ستاره خلیج فارس با وزارت نفت بستیم که آن موقع پیمانکار قرارگاه خاتم بود و کار را شروع کردیم. در دوره‌ای که خودم به وزارت نفت رفتم، آن را سرعت دادیم و با تقریباً در حدود 65 تا 70 درصد پیشرفت به دولت یازدهم تحویل دادیم.
بالاترین توسعه در صنعت نفت در صد سال گذشته
وی با تاکید بر اینکه بالاترین توسعه در صنعت نفت در تاریخ صد سال گذشته نفت در سال‌های 90 و 91 و در اوج تحریم‌ها بوده است، تصریح کرد: در سال 90 فقط در شرکت ملی نفت کشور 20 میلیارد دلار سرمایه گذاری کردیم که عمدتاً در پارس جنوبی بود و در سال 91، 21 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کردیم که دقیقاً در اوج تحریم‌ها بود.
وزیر اسبق نفت با بیان اینکه این‌ها اقداماتی هست که در دوره سخت تحریم‌ها انجام شد، گفت: در بدترین دوره تحریم‌ها که هم تحریم آمریکا و هم تحریم سازمان ملل و هم تحریم اروپا بودیم، 17 فاز پارس جنوبی را با هم شروع کردیم و با سرعت بسیار قابل قبولی آن را با پیشرفت‌های بسیار زیاد ظرف دو سال تحویل دولت یازدهم دادیم و این‌ها تجربه‌هایی برای عبور و بی اثر کردن تحریم است.
وی افزود: در آن مقطع ما بسیاری از کالا‌ها را از خارج کشور وارد می‌کردیم و حتی برخی از کالا‌ها که ما پول پرداخت کرده بودیم، به ما ندادند. آن موقع جلسات متعددی با جامعه سازندگی تاسیسات نفت داشتیم و برای نمونه سازی با این‌ها توافق کردیم که برنامه را در اختیار داشته باشیم تا بتوانیم کالا‌های وزارت نفت را طی یک برنامه متوسط و یا کوتاه مدت ایرانیزه کنیم و اتفاقاً در بعضی از زمینه‌ها اتفاق افتاد و نمونه‌های بسیاری در این مورد داریم.
قاسمی در پاسخ به چرایی توقف این توسعه در صنعت نفت، خاطرنشان کرد: یکی انتظار نتایج برجام که خیلی دوام نیاورد و اتفاق برجام خیلی عمر طولانی نداشت. دوستان انتظار داشتند که تحریم‌ها لغو شود، چون در دوره‌ای که تحریم نباشد، همیشه کار وجود دارد، ولی ریسک‌ها و پذیرش مسئولیت‌هایی که در دوره تحریم‌ها هست در دوره غیر تحریم قطعاً وجود ندارد و عبور از تحریم‌ها و دور زدن تحریم‌ها بسیار پر ریسک و پر خطر بود.
وی تاکید کرد: کسی که در صندلی تصمیم می‌نشیند، باید این را قبول کند که در سخت‌ترین شرایط هم بتواند تصمیم بگیرد و نمی‌شود در شرایط سخت کار کرد و نگران ریسک آن بود.
وزیر اسبق نفت با اشاره به سفر خود به برزیل در دوران وزارت با هدف تهاتر نفت با گوشت مرغ برزیلی اظهار داشت: آن موقع به برزیل سفر کردم و با آقای لولا دیداری داشتم و بعد از بحث‌های اقتصادی که صورت گرفت، ایشان سوال کرد که بالاخره موضوع هسته‌ای را می‌خواهید چه کار کنید؟ بعد از مقداری بحث ایشان داستانی برای من تعریف کرد و گفت موضوع هسته‌ای بهانه‌ای بیش برای آمریکایی‌ها نیست.
وی افزود: آقای لولا مثالی زد و گفت که آمریکایی‌ها وقتی می‌خواستند به عراق حمله کنند، مجوزی که از سازمان ملل دریافت کردند این بود که در عراق تونل‌هایی ساخته شده که در آن‌ها سلاح شیمیایی تولید می‌شود و ما برای از بین بردن این سلاح کشتار جمعی، می‌خواهیم به عراق حمله کنیم. ایشان می‌گفت که در آن مقطع یک برزیلی مسئول این کار در سازمان ملل بود و من از ایشان سوال کردم که آیا واقعاً چنین چیزی وجود دارد؟ ایشان گفت که اطلاعات ما اطلاعات آمریکایی‌ها هست و طبق این اطلاعات چنین چیزی وجود دارد. در سفری در سازمان ملل به آقای بوش پسر گفتم که شما می‌خواهید به عراق حمله کنید آیا مطمئن هستید که چنین چیزی اتفاق افتاده است؟ می‌گفت آقای بوش آنچنان با اطمینان به من گفت که چنین چیزی وجود دارد که من فکر کردم یک بار خودش به عراق رفته و آن سلاح‌های شیمیایی را دیده و برگشته است.
آمریکایی‌ها می‌گویند ایران باید یک دولت مثل پاکستان شود
وی ضمن تاکید بر اینکه این تحریم‌ها همیشه می‌تواند ادامه داشته باشد و 40 سال است با آن مواجه هستیم، تصریح کرد: ملاقاتی با آقای سلطان قابوس داشتم و آن موقع بحث فروش گاز به عنوان مطرح بود. بعد ایشان موضوع هسته‌ای را مطرح کردند و گفت که «آقای قاسمی! می‌دانید آمریکایی‌ها از شما چه می‌خواهند؟ آمریکایی‌ها می‌گویند ایران باید یک دولت بشود و پاکستان هم یک جمهوری اسلامی هست و ایران هم یک دولت مثل پاکستان شود، ولی شما دنبال آرمان و انقلاب هستید و این خیلی خوشایند آمریکایی‌ها نیست و اگر بخواهید از تحریم آمریکا بر حذر باشید باید دست از آرمانی فکر کردن بردارید و به دولتی تبدیل شوید که به نوعی تابع آمریکا هستند».
قاسمی ادامه داد: طبق مثال‌هایی که گفتم، معلوم نیست که تحریم‌ها در این دولت یا دولت‌های بعدی لغو می‌شود و بنابراین فرمایشات رهبر انقلاب که فرمودند در خصوص بی اثر کردن تحریم‌ها باید اقدام کنیم، اصلی‌ترین راه مقابله با تحریم است.
وی افزود: در سال 90 و 91 بالاترین فروش نفت کشور در صد سال بوده و بیش از 158 میلیارد دلار نفت فروختیم و حتی بعد از برجام هم به این عدد نرسیدیم.
وزیر اسبق نفت با اشاره به توان دولت سابق در بالا نگه داشتن قیمت جهانی نفت، اظهار داشت: وقتی نفت ما را تحریم کردند، بسیاری از کشور‌ها از واردات نفت ما خودداری کردند و در مقطعی صادراتمان کم شد، اما بعد از آن کم نشد، بلکه افزایش هم پیدا کرد.
وی افزود: کره جنوبی نفت ما را قطع کرده بود و من در سفری به کره‌جنوبی ملاقاتی با رییس جمهور این کشور داشتم و به ایشان گفتم که شما خرید نفت از ما را قطع کرده اید، در حالی که سالی حدود 15 میلیارد دلار به ما کالای کره‌ای می‌دهید و اگر نفت ما را قطع کردید، انتظار داشته باشید که ما هم کالای کره‌ای را در ایران ممنوع کنیم و قرار است که اگر بعد از سفر من توافق این اتفاق نیفتد، حتماً مصوبه هیئت وزیران ایران صادر خواهد شد. به هر حال بحث‌های مفصلی کردیم و ایشان بعد از مدتی نفت ایران را بردند.
قاسمی با تاکید بر اینکه دیپلماسی اقتصادی به خصوص در بحث انرژی موثر بود اظهار داشت: در دوره‌ای که رئیس اوپک بودم، توافق من با اعضای اوپک این بود که اگر نفت زیر 100 دلار شد، جلسه فوق‌العاده اوپک برگزار شود که این اتفاق افتاد و یک بار به زیر 100 دلار رسید و جلسه برگزار کردیم.
وی افزود: در دوره‌ای که رئیس اوپک بودم، به کشور‌های مختلف و حتی به کشور‌هایی که غیر اوپک بودم سفر کردم و موضوعات نفت و قیمت نفت را با آن‌ها مذاکره می‌کردم تا همه با هم در مورد قیمت نفت به یک توافق برسیم. جالب است بدانید که شاید در چند دهه گذشته این اتفاق نیفتاده باشد که همه اعضای اوپک تماماً با دستور کار اوپک موافقت کرده باشند و به عنوان کلاه سفید‌ها از در‌های اپک به بیرون بیایند و این اتفاق در دوران ریاست من بر اوپک افتاد.
وزیر نفت دولت دهم در پاسخ به سوالی در خصوص انتصابش به عنوان مشاور معاون اول رئیس جمهور دولت یازدهم، اظهار داشت: من بعد از دولت به سپاه برگشتم و در رفاقت دیرینه‌ای که با شهید سلیمانی داشتم، این مدت هفت و هشت ساله را با ایشان کار کردم و این اتفاق بنا به توصیه ایشان و کمکی بود که در آن مقطع می‌توانستم به دولت بکنم، چون ما خودمان را سرباز نظام می‌دانیم و دولت‌ها خیلی برای ما مهم نیستند و مردم و نظام برای ما مهم هستند.
وی در پاسخ به پرسشی پیرامون اظهارات وزیر فعلی نفت مبنی بر همکاری صددرصدی رستم قاسمی با وزارت نفت، اظهار داشت: در دوره تحریم‌های قبل ما یک تجربه را در اختیار داشتیم که باید به نفع کشور استفاده می‌کردیم. در دوره آقای احمدی نژاد، ما با چند تحریم مواجه بودیم در حالی که امروز فقط با تحریم‌های آمریکا مواجه هستیم و هرچند ممکن است دوز تحریم‌های آمریکا بیشتر شده باشد، ولی در آن مقطع هم تحریم آمریکا و هم تحریم اروپا و هم تحریم سازمان ملل بودیم.
وزیر اسبق نفت افزود: ما در آن زمان وقتی توافقی با یک کشور می‌کردیم و نوبت به عمل کردن به آن توافق می‌رسید، یا بهانه و یا به هر دلیلی تحریم‌های سازمان ملل را پیش می‌کشیدند که شما، چون تحریم سازمان ملل هستید، این محدودیت‌ها برای کشور ما وجود دارد. به هر حال ما تجربه‌هایی در آن مقطع داشتیم و این را دریغ نکردیم و الان برای فروش نفت در خدمت دوستان هستیم و کمک می‌کنیم.
مهمترین بحث در تحریم‌ها ریسک‌پذیری هست
قاسمی با تاکید بر اینکه تحریم‌ها هم در این دوره و هم در دوره قبل مشکلات خودش را دارد، ولی مهمترین نکته‌ای که در تحریم‌ها وجود دارد، بحث ریسک پذیری هست، گفت: شما کاری انجام می‌دهید که مخالف روال جاری کشور هست و می‌خواهید ریسک‌هایی را بپذیرید که ممکن است خطراتی داشته باشد و پذیرش این ریسک مسئولیت را افزایش می‌دهد. ما در آن مقطع به دلیل پذیرش این مسئولیت‌ها و ریسک‌ها فروش نسبتاً خوبی داشتیم.
وی با بیان اینکه اساساً کار نکردن آسان‌تر از کار کردن است، چون برای کار نکردن پاسخگویی لازم نیست، ولی باید برای کار کردن جواب بدهیم، تصریح کرد: من بار‌ها به این اشاره کردم که ما برای کشور دادگاه تحت عنوان دادگاه کارکنان دولت داریم، ولی دادگاهی برای کارنکنان دولت نداریم.
وزیر اسبق نفت افزود: جنگ اقتصادی از جنگ نظامی سخت‌تر است، چون جنگ نظامی شما جانتان را می‌دهید که خیلی سخت نیست، آن هم اگر در راه خدا باشد؛ اما در جنگ اقتصادی باید آبرویت را بدهی و این برای کشور و مردم لازم هست که کسانی که مسئولیتی را بر عهده می‌گیرند، این مسئولیت را بر عهده بگیرند که هر اقدامی که لازم هست برای نجات کشور انجام دهند.
قاسمی با بیان اینکه رفع تحریم‌ها حتماً خوب است، ولی این دست ما نیست و این اتفاق نمی‌افتد، چون ما تجربه هم کرده‌ایم، تصریح کرد: ما مذاکره کردیم و امتیازاتی دادیم و کشور را هم معطل نگه داشتیم، اما اتفاقی نیفتاد و بعید هم به نظر می‌رسد که نتیجه هر مذاکره‌ای با نگاه دولت آمریکا رفع تحریم باشد.
وی افزود: حاکمیت پذیرفت که با آمریکا و 1+5 مذاکره کنیم و به نتیجه اش برجام شد و اتفاقاً بعد از برجام باز تحریم‌های دیگری اتفاق افتاد و تا قبل از خروج آمریکا از برجام، دستاورد خیلی جدی نداشتیم؛ علیرغم اینکه فروش نفت افزایش پیدا کرد و اتفاقات دیگری هم افتاد، اما تحریم‌ها رفع نشد در حالی که اساساً برجام برای رفع تحریم‌ها بود.
وزیر اسبق نفت با بیان اینکه ما مذاکره و امضا کردیم و برجام را توافق کردیم، ولی رفع تحریم‌ها اتفاق نیفتاد و امروز هم قطعاً این اتفاق نخواهد افتاد، گفت: گرچه تلاش برای این کار بلااشکال است، اما آنچه که ما باید اقدام کنیم تا در زندگی و سفره مردم هم تاثیر داشته باشد، بی اثر کردن یا حداقل کم اثر کردن تحریم‌ها هست که این کار حتماً شدنی است.
قاسمی در پاسخ به پرسشی در خصوص تلاش برای تاثیر خنثی سازی تحریم‌ها بر معیشت مردم، اظهار داشت: برای حل مشکل معیشت و زندگی مردم تحریم قطعاً تاثیر دارد و کسی نمی‌تواند بگوید که تحریم بی‌تأثیر یا کم اثر است، اما کم اثر کردن آن حتماً شدنی هست.
باید وابستگی سفره مردم به منابع ارزی را کم کنیم
وی با تاکید بر اینکه ما باید کاری کنیم که وابستگی سفره مردم به منابع ارزی را کمتر کنیم یا اصلاً وجود نداشته باشد گفت: وقتی تخم مرغ گران می‌شود، شاید خیلی‌ها بپرسند که تحریم چه ربطی به تخم مرغ و مرغ دارد؟ وقتی ما نهاده‌های دامی را وارد می‌کنیم، وقتی قیمت ارز افزایش پیدا کند طبیعتاً قیمت مرغ و تخم مرغ افزایش پیدا می‌کند، پس باید اقداماتی انجام دهیم که نیازهایمان را به ارز کم کنیم.
می‌توان 20میلیارد دلار از واردات ضروری کشور را داخلی‌سازی کرد
وزیر اسبق نفت افزود: ما امروز حدود 35 میلیارد دلار نیاز‌های ارزی ضروری داریم که باید واردات داشته باشیم که این یا مواد اولیه و یا کالای واسطه‌ای هست که جزو نیاز‌های ضروری کشور است. من مطمئن هستم که اگر یک قرارگاه یا نگاه جدی برای بی اثر کردن تحریم‌ها به خصوص برای واردات و کم کردن نیاز‌های ارزی کشور صورت بگیرد، ظرف یک زمان منطقی می‌توان 20 میلیارد دلار این واردات ضروری کشور را داخلی سازی کرد.
قاسمی ادامه داد: وقتی شما نیاز‌های ارزی کشور را کم کنید، قیمت ارز می‌تواند ثبات بیشتری پیدا کند و همچنین وقتی 20 میلیارد دلار از واردات را داخلی سازی کنید، به این معنا است که شما 20 میلیارد دلار شغل در کشور درست کرده اید و ما برای بهبود کیفیت زندگی مردم، توجه به ظرفیت داخلی توجه کنیم.
وزیر اسبق نفت با بیان اینکه کشور ترکیه با اینکه ظرفیت‌های ژئوپلیتیک ما را ندارد، صادرات چند برابر ما را دارد اظهار داشت: گردشگری در ترکیه جزو ردیف‌های ده یا دوازده درآمدی ترکیه محسوب می‌شود و قطعات یدکی «بنز» و «بی ام و» و اسکانیا اولین صادرات ترکیه است. ما حتما می‌توانیم این را انجام دهیم، چون استعداد و منابع انسانی و ظرفیت این را داریم.
وی با بیان این که وقتی کشور همسایه می‌تواند قطعات بنز و بی‌ام‌و بسازد ما نمی‌توانیم قطعات پراید بسازیم؟ تصریح کرد: حتماً می‌توانیم بسازیم و این شدنی است و ما امروز برخی از قطعات پراید را وارد می‌کنیم.
زیرساخت‌های صنعتی ایران هرگز در ترکیه وجود ندارد
قاسمی افزود: زیرساخت‌هایی که در کشور ما به لحاظ حداقل سخت افزاری وجود دارد و آن قدر شهرک‌های عظیم صنعتی و کارخانه‌های مهم و پیشرفته با تجهیزات و ماشین آلات خیلی مدرن در این کشور وجود دارد که در اروپا قطعاً وجود ندارد. این سطح زیرساخت‌های صنعتی که در ایران وجود دارد هرگز در ترکیه وجود ندارد. پس ما ابزارش را داریم و از آهن‌ها مهمتر، آدم‌ها هستند که ما در کشور جزو باهوش‌ترین آدم‌ها هستیم و استعداد‌های فراوانی، چون دانشگاه‌ها و دانشجویان و دانشمندان خوب داریم.
قاسمی با بیان اینکه چرا مشکلات اقتصادی ما به اینجا رسیده که بالا و پایین شدن قیمت ارز و تحریم‌ها این قدر در زندگی مردم تاثیر گذار باشد، اظهار داشت: حتماً می‌توانیم با نگاه به درون بخش عمده‌ای از این مشکلات را برطرف کنیم.
باید روش‌های مدیریت کشور و حکمرانی را تغییر دهیم
وزیر اسبق نفت در پاسخ به این سوال که اگر ما ظرفیت و زیرساخت‌های لازم را داریم، چرا ترکیه می‌تواند تولید قطعات پیشرفته کند، ولی ما در تولید قطعه پراید مشکل داریم، اظهار داشت: اگر به صورت کلی جواب بدهم، باید بگویم که این مشکل ساختار اقتصادی کشور ما است. ما را در دنیا جزو کشور‌های خشک و نیمه خشک محسوب می‌کنند، ولی ما یک کشور چهار فصل هستیم و باید روش‌های مان را تغییر دهیم باید روش‌های مدیریت کشور و حکمرانی را تغییر دهیم.
وی افزود: همین الان در کشور ما نمونه‌های کشاورزی با آب مصرف کم و بازدهی بیشتر وجود دارد که می‌تواند توسعه پیدا کند و وقتی توسعه پیدا کند، ما زمین کم نداریم و با روش‌های مدیریت آب می‌توانیم کمبود آب را هم جبران کنیم و می‌توانیم بسیاری از نیاز‌های کشاورزی را که امروز وارد می‌کنیم، با روش‌های جدید به دست بیاوریم.
قاسمی با بیان اینکه در حوزه صنعت در سخت‌ترین شرایط به پیشرفت‌های بسیاری دست پیدا کرده‌ایم، خاطرنشان کرد: در دوره تحریم‌ها کالا‌هایی را که بعضاً یکی دوتا کشور در دنیا می‌ساخت، ما ساختیم در حالی که در بالادستی نفت خیلی از این قطعات را از خارج وارد می‌کردیم، در حالیکه زمانی بود که وقتی به وزارت نفت می‌رفتیم، جدولی جلوی ما بود که گازرسانی ما تا چه مدتی با مشکل مواجه می‌شود و کالای درون چاهی چقدر در انبار وجود دارد، ولی همه این‌ها در سال‌های 90 تا 92 داخلی شد.
وزیر نفت با اشاره به اینکه بسیاری از کالا‌های صنعت نفت داخلی شد، اظهار داشت: ساخت بویلر حتی برای پالایشگاه اراک سفارش داده شده بود که از کره وارد کنیم، ولی بعداً در داخل کشور ساخته شد. یا شرکت مپنا کار‌های بسیار بزرگی در حوزه داخلی سازی صنایع انرژی به خصوص در نیروگاه‌ها انجام داده است.
وی با تاکید بر اینکه این‌ها نمونه‌هایی است که در کشور انجام شده و اگر منتظر رفع تحریم‌ها نمانیم انجام شدنی هستند، اظهار داشت: تحریم‌ها گر رفع شود استفاده می‌کنیم، ولی منتظر رفع تحریم‌ها نباید باشیم.
شروع همزمان 17 فاز پارس جنوبی در اوج تحریم‌ها
قاسمی در پاسخ به پرسشی پیرامون فعال بودن 17 فاز پارس جنوبی در دوران اوج تحریم ها، خاطرنشان کرد: شاخص‌ترین کار‌های بزرگ در حوزه نفت فاز‌های پارس جنوبی بود و در دولت دهم که اتفاقاً شروع تحریم‌های سخت بود، ما برای پاسخگویی به تحریم‌ها و مقابله با آن‌ها 17 فاز پارس جنوبی شروع شد.
وزیر اسبق نفت ادامه داد: معمولاً قبل از رفع تحریم‌ها همیشه در دوره‌ای که توتال و شل و شرکت‌های خارجی در پارس جنوبی بودند، 2 یا 4 فاز تمام می‌شد و فاز‌های بعدی شروع می‌شد؛ اما این خیلی مهم است که درست در دوره سخت تحریم ها، 17 فاز پارس جنوبی با هم شروع شد.
وی افزود: در واقع ابر طرح عظیمی شروع شد و بالغ بر 120 هزار نفر در فاز‌های پارس جنوبی مشغول به کار بودند.
قاسمی در خصوص چرایی شروع به کار همزمان 17 فاز پارس جنوبی اظهار داشت: ما در آن مقطع به دنبال این بودیم که به دنیا و بخصوص آمریکایی‌ها بفهمانیم که نه تنها با وجود تحریم‌ها صنعت ما با مشکل مواجه می‌شود بلکه طرح‌های عظیمی مثل پارس جنوبی را با سرعت بیشتر پیش می‌بریم.
وی افزود: در دوره تحریم‌ها هم حجم فاز‌ها افزایش یافت و 17 فاز در حال اجرا بود و هم همزمان با تحریم‌ها پیشرفت‌های ماهانه کمتر از توتال و شل نبود و ما نیازمندی‌های زیادی هم در کشور داشتیم و تقریباً همه صنایع کشور بسیج شده بودند که بتوانند از پارس جنوبی پشتیبانی کنند که همزمان کار می‌کردند.
وزیر اسبق نفت با بیان اینکه فاز‌های پارس جنوبی فقط پالایشگاه سازی نبود و کار‌های بالا دستی در دریا خیلی مهم بود، گفت: خیلی جالب است که روزی که تحریم‌ها شروع شد، در بالادست صنعت نفت حتی یک ریگ حفاری هم متعلق به ایرانی‌ها نداشتیم و همه خارجی بودند و همه هم رفتند. این اتفاق باید می‌افتاد که حفاری در دریا تعطیل می‌شد.
قاسمی ادامه داد: در مرداد ماه 92 که ما دولت را تحویل دادیم فقط در پارس جنوبی حدود 20 دستگاه ریگ حفاری که عمدتاً متعلق به ایرانی‌ها هست کار می‌کرد و تا قبل از این حتی یک دستگاه متعلق به ایرانی‌ها نداشتیم و در دوره تحریم‌ها صاحب چنین دستاوردی شدیم.
مذاکره خوب است، اما با اقتدار نه با التماس
وی با بیان اینکه مذاکره خوب است و همیشه بد نیست، اما مذاکره با اقتدار و نه با التماس گفت: ما اگر روزی بخواهیم مذاکره کنیم، اول باید شرایط کشور و زندگی مردم را بهبود ببخشیم و رفاه اجتماعی تغییر کند و آن موقع مذاکره‌ای هم اگر اتفاق بیفتد، با قدرت پشت میز مذاکره می‌نشینیم.
وزیر اسبق نفت افزود: مذاکره در زمانی که وضعمان خوب نیست، یعنی تسلیم شدن.
قاسمی در پاسخ به پرسشی پیرامون حضورش در لیست تحریم‌های آمریکا و مسافرت به کشور‌های مختلف اظهار داشت: ما سالهاست در لیست تحریم‌ها هستیم و به کشور‌های مختلفی هم سفر کرده ایم و همین الان هم کار‌های مقابله با تحریم انجام می‌دهیم و هیچگاه با مشکلی مواجه نشده‌ایم. اساساً وقتی اسم کسی داخل لیست تحریم می‌رود، باید نگران باشد و ما اصلاً نگرانی نداریم. آمریکایی‌ها فکر می‌کنند که اگر ما را در لیست تحریم بگذارند، ما با مشکل مواجه می‌شویم، ولی اولاً سفر‌های من انجام می‌شود و به بسیاری از کشور‌ها می‌رویم و چیزی هم برای از دست دادن نداریم و در خارج از کشور نه منابع و نه حسابی داریم و نه فرزندانمان در خارج از کشور هستند؛ بنابراین ما که مشکلی را در مورد بودن در لیست تحریم احساس نکرده‌ایم.
در شرایط جنگ باید جنگی کار کرد
وزیر اسبق نفت با تاکید بر اینکه ما ابزار‌های خنثی سازی تحریم‌ها را داریم، اما یک انسجام در کشور لازم است و اولین شرط آن یک وفاق ملی در کشور است، گفت: همه قبول کنیم که فعلاً راه عبور ما این است و از خود تحریمی‌ها پرهیز کنیم و کسانی که در مسئولیت‌های کشور قرار گرفته اند، باید بپذیرند که عبور از تحریم یا بی اثر کردن تحریم حتماً مشکلات و ریسک‌های خودش را دارد و نیازمند تصمیماتی است که ممکن است بعد‌ها در مورد آن باید پاسخ بدهند؛ ولی باید پذیرفت که در شرایط جنگ باید جنگی کار کرد و در شرایط جنگ اقتصادی باید تصمیمات مخصوص خود را گرفت.
وی افزود: به یکی از مقامات مهم دولت فعلی گفتم حضرت آقا وقتی فرماندهی اقتصادی را فرمودند، قرارگاه اقتصادی یعنی وقتی استاندار و وزیر به مقامات بالا زنگ میزند، همان جا جواب بگیرد که فلان کار انجام بشود یا نشود.
