دلایل و علائم آستیگمات چشم و روش های درمان آن

یکی از شایع ترین مشکلات اپتیکی چشم آستیگمات چشم است که به حالتی که قرنیه چشم از حالت کروی خود خارج شود و به شکلی نامنظم و انحنادار تبدیل شود، گفته می شود. گاهی هم این مشکل به علت انحنادار شدن و نا منظمی شکل لنز در پشت عنبیه می باشد.آستیگماتیسم به حالتی در چشم اطلاق می شود که شما اشیا دور را تار و به صورت چین و چروک دار می بینید و این حالت نه تنها اعصاب را مختل می کند، بلکه باعث سردرد و ریزش اشک از چشم نیز می شود. برای آشنایی بیشتر در این مقوله پیشنهاد می کنیم تا پایان مطلب همراه ما باشید تا با این بیماری چشمی بیشتر آشنا شوید.

بیماری آستیگمات چشم چیست؟

اگر چشم هر شخص را به عنوان یک عدسی کروی در نظر بگیریم، در حالی که این عدسی از حالت کروی به حالت بیضی شکل متمایل شود، دو کانون خطی به جای یک کانون نقطه ای پیدا می کند و تصویر به در قسمت های نا مساوی بر روی قرنیه تقسیم می شوند و روی شبکیه متمرکز نمی شوند و چه در دور و چه در نزدیک تار دیده می شوند. و هرچه درجه آستیگماتیسم چشم بیشتر باشد نه تنها تصاویر دور بلکه تصاویر نزدیک هم تار دیده می شوند. آستیگمات به علت یکنواخت نبودن انحنای قرنیه به وجود می آید و موجب تاری دید در افراد چه در دور و چه در نزدیک می شود. آستیگماتیسم می تواند از بدو تولد وجود داشته باشد و بعد با دور بینی و یا نزدیک بینی ترکیب شود. این مشکل در طول زمان بدتر و یا بهتر اصولا نمی شود و در اشخاصی که این عارضه در حد سطحی باشد می تواند با عمل تصحیحی آن را رفع کنند.

چرا آستیگماتیسم در چشم به وجود می آید؟ علت آن چیست و چرا؟

بنا بر تحقیقات به وجود آمده دلیل خاصی بر این موضوع وجود ندارد و بیشتر تحقیقات ادله بر این است که این حالت یک عارضه ارثی است و از بدو تولد در همه وجود دارد و با بالا تر رفتن سن درجه آن تغییر می کند. در عده ای این حالت به اندازه ای خفیف است که روی دید آنها تاثیری نمی گذارد و در بعضی اشخاص نیز درجه آستیگماتیسم چشم بالا تر رفته و تاری دید را موجب می شود که نیاز است بسته به نظر پزشک لنز و یا عینک تجویز شود.

آستیگماتیسم در چشم کودکان:

در نوزادان و کودکان نیز ممکن است این حالت به همان دلیل گفته شده وجود داشته باشد و تنها راه رفع آن استفاده از عینک در کودکان است. کودک باید در تمام ساعات بیداری خود عینک را به چشم داشته باشند. و نگران آستیگمات چشم در کودکان زیر سه سال نباشید چون بعد از سه سالگی قابل درمان است و اگر درمان نشود تنبلی چشم در یک طرف چشم و یا هر دو طرف را به دنبال دارد. البته ذکر این نکته قابل توجه است که در آستیگمات های زیر یک نیازی به درمان و عینک نیست و در بالاتر از یک و دو اگر درمان صورت نگیرد و عینک استفاده نشود، تنبلی چشم در کودکان را به دنبال دارد. گرچه در زیر سه سال کودک استفاده دقیقی از چشم های خود نمی کند اما والدین باید حرکات کودک را در هنگام دیدن اشیاء مانند ریز کردن چشم برای دیدن، نزدیک کردن جسم به چشم و ریزش اشک از چشم آنها در برابر نور آفتاب را در نظر داشته باشند. تنها اگر این عارضه در چشم کودک زیر سه سال با کلافه گی و بی قراری به علت نداشتن دید مناسب صورت بگیرد و بسیار شدید باشد باید در همان سنین درمان اتفاق بیفتد. استفاده از عینک به منظور اینکه در سنین بالاتر به توان آن را حذف کرد نیست و گاهی حتی در چند سال شماره چشم تغییری نمی کند. آستیگماتیسم به شماره چشم گفته می شود و معمولا تغییر ناپذیر است و در بعضی افراد امکان آن وجود دارد که شماره چشم در آنها تغییر پیدا کند و کم و زیاد شود.

راه های درمان آستیگمات چشم:

آستیگمات در چشم می تواند به دو حالت منظم و یا نامنظم باشد و اگر آستیگماتیسم چشم منظم باشد، دید را با عینک می توان کامل نمود اما در آستیگمات نامنظم که بیشتر در افرادی که مشکل قرنیه مانند قوز قرنیه، کدورت قرنیه، تبخال قرنیه، دارند دیده می شود و عمده علت آن می تواند ضربه یا ضرباتی باشد که در کودکی به چشم وارد شده باشد. برای درمان می توان از عینک، لنز های تماسی که عدسی های تصحیح کننده هستند و عمل تصحیحی بهره برد.

این عدسی های تصحیح کننده انحنای نا یکنواخت قرنیه را بر طرف می کنند و لنز های تماسی آستیگمات های عدسی و قرنیه را تصحیح می کنند. لنزهای تماسی انواع مختلفی مانند لنزهای نرم، لنزهای سخت، لنزهای نفوذپذیر نسبت به اکسیژن، لنزهای دو کانونی، لنزها با کاربرد طولانی مدت، و … دارند. و بسته به نظر پزشک شما را برای داشتن یکی از این لنزها تشویق می کند.

در جراحی به شکل دهی مجدد سطح قرنیه می پردازند و آستیگمات چشم را برطرف می کنند. دو نوع عمل برای این منظور وجود دارد که روش عمل لیزیک چشم و روش برش قرنیه برای تصحیح انکسار نور می باشد.

جراحی لیزیک چشم چیست؟

در این روش پزشک با میکروکراتوم برشی باریک و حلقوی شکل روی قرنیه ایجاد می کند و سپس لایه بریده شده را بلند می کند و با استفاده از لیزر اکسایمر، قرنیه را در زیر این لایه برای تصحیح عیوب انکساری تراش می دهد. و لایه برداشته شده را بر جای اولیه خود بر می گرداند. در این روش نیازی به بخیه زدن نیست و حرارتی ایجاد نمی کند. این عمل درد و ناراحتی بعد از جراحی را در پی ندارد و خطر به وجود آمدن لک واسکار قرنیه بسیار پایین است. در 97 درصد افراد بعد از یک روز دید کامل خود را به دست می آورند.

جراحی برش قرنیه برای تصحیح انکسار نور چیست؟

در این عمل لایه محافظتی بیرونی قرنیه را با استفاده از لیزر اکسایمر بر می دارند و بعد انحنای قرنیه را تغییر می دهند که یک تا دو دقیقه بیشتر طول نمی کشد و برای انجام آن چشم را با یک قطره بی حس می کنند و به وسیله یک بالا بر پلک را بالا نگه می دارند.

در آستیگماتیسم چشم، چه موقع باید نزد پزشک رفت؟

اگر درجه آستیگمات چشم های شما به اندازه ای است که در انجام امور روزه تان شما را دچار مشکل می کند و یا باعث نارضایتی شما از دیدتان شده است به نزد پزشک بروید و پزشک بسته به درجه آستیگمات چشم شما بهترین روش درمان را به شما ارائه می دهد. معمولا با گذشت سال ها به کندی و به تدریج درجه چشم تغییر پیدا می کند و انجام معاینات چشم در زمان های مختلف بهترین راه تشخیص این تغییرات می باشد.

یک شخص بزرگسال سالم، تا سن 50سالگی باید هر سه تا پنج سال یک بار معاینه چشم انجام دهد و بعد از 50 سال باید فواصل معاینه کمتر شود و اگر دچار آستیگماتیسم چشم هستید بسته به نظر پزشک باید هر دو سال یک بار این معاینات اتفاق بیفتد.

نحوه تشخیص بیماری توسط پزشک چگونه است؟

پزشک معالج با استفاده از ابزارهای زیر برای تشخیص این عارضه استفاده می کند.

• دستگاه قرنیه سنج: چشم پزشک در قرنیه سنجی به وسیله کراتومتر میزان و جهت گیری آستیگماتیسم را با اندازه گیری میزان نور منعکس شده به سطح قرنیه تشخیص می دهد.
• ویدئوکراتوسکوپ و کراتوسکوپ: از این وسایل برای تعیین و تشخیص مقدار انحنای سطح قرنیه استفاده می شود، در صورتی که آستیگماتیسم چشم موجود باشد.

ویتامین های مفید برای درمان این عارضه:

مصرف ویتامین های A، B و C به علاوه ورزش های مفید برای چشم می تواند درمان موثری برای آستیگماتیسم چشم باشد. در برنامه غذایی خود از کدو حلوایی، هویج و اسفناج که منابع خوبی از ویتامین A هستند را بگنجانید و برای برخورداری از ویتامین B از ماهی سالمون، گوشت پرندگان، تخم مرغ، خواص آووکادو، و … استفاده کنید و برای بهره مندی از ویتامین C می توانید از پرتقال، سبزی های تیره، توت فرنگی و … میل نمایید. همین طور منیزیم و کلسیم نیز در بهتر شدن دید چشم بسیار موثر هستند، در گوشت طیور، لوبیا، تخمه کدو، تخمه آفتابگردان و دانه سویا منیزیم و در شیر، پنیر، ماست و لوبیای چشم بلبلی کلسیم وجود دارد.

ورزش های مفید برای چشم را بشناسید:

بر اثر مطالعه زیاد و خیره شدن بیش از اندازه به مانیتور، قابل درک است که شما چقدر با فشار و تاری بر روی چشم های خود مواجه هستید. حتی اگر پزشک درمان و راه حل مناسب بری شما پیشنهاد داده است به همراه ما ورزش های زیر را هم تجربه کنید:

• استراحت دادن ماهیچه های چشم: انگشت اشاره خود را به فاصله ده سانتی متر جلو چشم خود قرار دهید و آن را تا جایی که قادر به دیدن آن نباشید بالا ببرید و دو ثانیه مکث کنید و انگشت خود را بعد از اینکه در چشمهایتان احساس فشار کردید پایین بیاورید و دفعه بعد انگشت خود را تنها تا پیشانی بالا ببرید و دوباره به جای اولش برگردانید. شما باید این تمرین را تا دو دقیقه و 4 تا 6 بار در طول روز انجام دهید.
• ماساژ دادن کره چشم: این ورزش برای اشخاصی که از آستیگمات شدید چشم رنج می برند بسیار مفید است چون باعث می شود که عدسی چشم به حالت اولیه خود برگردد. برای این کار پلک های خود را به آرامی روی هم بگذارید و با انگشت اشاره خود چشم ها را به سمت چپ و راست، بالا و پایین در جهت عقربه های ساعت و خلاف جهت عقربه های ساعت حرکت بدید. دقت داشته باشد که فشار نباید بیش از اندازه باشد و یک فشار متوسط کفایت می کند. باید این حرکت را به تعداد ده بار و به مدت یک دقیقه انجام دهید.
• تمرین در حین مطالعه کردن: از این حرکت برای زمانی که کتاب می خوانید استفاده کنید. بعد از چند دقیقه مطالعه چشم های خود را به شی دیگری بدوزید و به آن خیره شوید و دوباره به مطالعه کتاب روی آورید و این عمل را تا زمانی که چشم های شما خسته شوند ادامه دهید. البته به یاد داشته باشید که برای انجام این حرکت چشم ها به هیچ وجه نباید لنز داشته باشند.

بررسی علایم آستیگمات

آستیگمات با یک سری علایم خود را نشان می دهد که این نشانه ها شامل :

• سردرد
• خستگی یا ناراحتی چشم
• دید تار یا به هم ریخته
• دو بینی
• مشکل دید در شب

انواع آستیگمات

آستیگمات دارای انواع مختلفی است که عبارتند از :

نزدیک بین: یک یا دو هر دو نیمه چشم ها نزدیک بین می باشند.

دوربین : یک یا هر دو نیمه چشم ها دوربین می باشند.

ترکیبی: یک نیمه دوربین و نیمه دیگر نزدیک بین است.

بعد دیگر آستیگمات

در آستیگماتیسم چشم منظم، نصف کننده ها به حالت نود درجه می باشند و در نوع نامنظم نصف کننده عمود بر هم نیستند که اکثر آستیگماتیسم از نوع نامنظم بود و حالت بیضی شکل به سطح روی چشم خواهند داد.

راهکاری درمان ضعیفی چشم

اکثر افرادی که از ضعیفی چشم ها رنج می برند استفاده از ابزار های کمک بینایی کمک زیادی به درمان این مشکل خواهد کرد که عبارتند از :

• عینک های ذره بین
• عینک های تلسکوپی
• تلویزیون مدار بسته
• ذره بین های دستی
• خواندن منشور ها
• لنزهایی که نور را فیلتر می کنند.

افرادی که به رتینیت پیگمنتوزا مبتلا هستند و دید مناسبی ندارند امکان دارد واجد شرایط شبکیه Argus® II باشند که این دستگاه کمک زیادی به آن دسته از بیمارانی می کند که بینای ندارند و در برخی از بیماران باعث می شود که به صورت مستقل از پیاده رو ها و در ها عبور کنند و همچنین حروف های بزرگ را بتوانند بخوانند.

برای آن دسته از افرای که از ضعیفی چشم ها رنج می برند کمک های غیر نوری طراحی شده است که عبارتند از : ساعت های سخن گو، نرم افزار خواندن متن، ساعت و تلفن با شمارهای بزرگ، انتشارات چاپی با حروف بزرگ، دستگاه بررسی راهنماها و…

ذکر چند توصیه برای افرادی که دچار آستیگماتیسم چشم هستند:

توصیه های درج شده در ذیل را جدی بگیرید و به آن عمل کنید:

• حتما برای تهیه نمودن لنزهای آستیگماتیسم با پزشک معالج و مربوطه مشورت کنید تا بهترین و مناسب ترین لنز را به شما معرفی کند.
• ما باید سالیانه برای معاینه چشم خود اقدام کنید و از وضعیت جسمانی چشم خود مطلع شوید.
• اگر برای درمان آستیگماتیسم چشم از لنزهای تماسی استفاده می کنید، نکات استفاده و نگهداری آنها را به صورت دقیق انجام دهید و بیش از حد جاز از این لنز ها استفاده نکنید. مخصوصا در هوای آلوده سعی کنید از مصرف لنزهای تماسی خودداری کنید، زیرا این لنزها آلودگی را جذب و به چشم منتقل کرده و باعث بیماری های چشمی می شوند.
• اگر تمایل به عمل لیزیک چشم دارید حتما با پزشک خود مشورت کنید و در صورتی که می توانستید این عمل را انجام دهید، بعد از عمل توصیه های لازم را جدی بگیرید و به آن عمل کنید.
• اشخاصی که از مشکل آستیگماتیسم چشم رنج می برند، نباید به مدت طولانی به صفحه کامپیوتر و تلویزیون و یا صفحه کتاب خیره شوند و لازم است که به چشم های خود استراحت دهند و از فشار زیاد بر روی چشم های خود بپرهیزند.
• در اتاقی که نور کمی دارد و کافی نیست به مطالعه نپردازید و هرگاه در چشم های خود احساس درد و فشار کردی ده تا پانزده دقیقه به چشم های خود استراحت دهید.
  

توصیه ها و روش های درمانی ذکر شده در این مقاله را برای درمان آستیگمات چشم مفید هستند اما بهتر است قبل از هر اقدامی با پزشک خود مشورت نمایید. امیدواریم اطلاعات ذکر شده در این متن در جهت سلامت شما مفید و موثر بوده باشد. و ما توانسته باشیم گاهی هر چند کوچک در راه سلامت دوربین های بینایی صورت شما برداشته باشیم. از اینکه همراه و هم گام ما در مجله اینترنتی آرگا هستید، در پایان پیشنهاد می کنیم به منظور آشنایی بیشتر با سلامت چشم می توانید بر روی لبنک کلیک نمایید.