به گفته کارشناسان از یکسو، ظهور یکی دو، گونه جهش‌یافته کرونا نگرانی‌هایی برای سرمایه‌گذاران از نظر آثار احتمالی مخرب آن بر تقاضای نفت به وجود آورد؛ هر چند گفته میشود شواهدی دال بر خطرناک‌تر بودن نوع جدید کووید- 19در دست نیست. از سوی دیگر، تحلیلگران از چند روز گذشته و با رکوردزنی طلای سیاه که به اوج بیش از 9ماهه رسیده بود، هشدار داده بودند که قیمت نفت اضافه پرش نشان میدهد، چراکه این سطوح قیمتی یعنی حدود 52 دلار برای برنت و 49 دلار برای وست تگزاس اینترمدییت با واقعیات بازار هماهنگ نیست و بیشتر «نگاه به آینده» سفته‌بازان بازارهای آتی است. همین نگرش به اصلاح قیمت در هفته گذشته کمک کرد. با این حال، خبرهای مثبتی از تقویت تقاضا به خصوص در شرق آسیا به گوش می‌رسد و بازار فیزیکی هم قدرت گرفته است.
جهش بریتانیایی ویروس و افت طلای سیاه
نفت در هفته گذشته برای اولین بار از اکتبر کاهش یافت چراکه به علت جهش (موتاسیون) ویروس کرونا در بریتانیا و گسترش آن در برخی کشورهای اروپایی و همین‌طور زمزمه وجود آن در نقاط دیگر، تقاضای انرژی در معرض ریسک بیشتری همزمان با قرنطینه سختگیرانه‌تر قرار گرفته است.
نفت خام آمریکا (وست تگزاس اینترمدییت) و شاخص برنت در هفته گذشته 8/ 1 درصد پایین رفتند و در پایان روز کاری پنج‌شنبه به ترتیب با قیمت‌های 23/ 48 و 29/ 51 دلار در هر بشکه به کار خود پایان دادند. با این حال پنج‌شنبه شاخص‌های نفتی به علت توافق تجاری تاریخی بریتانیا با اتحادیه اروپا پس از جدا شدن این کشور از این گروه با رشد همراه شد.
محدودیت‌های آمد و شد در بریتانیا گسترده‌تر از قبل شده و همزمان چین اعلام کرده همه پروازها به مقصد یا از مبدأ انگلیس را متوقف می‌کند. همچنین در سیدنی استرالیا تعداد موارد ابتلا به کرونا در حال رشد است و در آمریکا هم، تعداد بیماران بستری شده شهر نیویورک به بالاترین سطح از ماه مه رسیده است.
جان کیلداف، تحلیلگر اگین کپیتال به بلومبرگ گفته «هر گونه عقبگرد در مبارزه با کرونا با فروش (سهام نفتی) همراه میشود؛ همان‌طور که در این هفته مشاهده کردیم.» کیلداف ادامه میدهد: «تقاضا در ابتدای ژانویه شکننده به نظر می‌رسد، مخصوصا اینکه قرنطینه بیشتری در راه باشد؛ امری که اگر جهش شمار مبتلایان پس از کریسمس به وقوع بپیوندد، به‌طور فزاینده‌ای محتمل است.»
پس از رالی هفت هفته‌ای قیمت نفت که سوختش را از هیجان ناشی از پیشرفت‌های بزرگ در تولید واکسن گرفته بود، ضعف نفت به نگرانی در مورد مدت زمان توزیع گسترده واکسن و اثر آن بر تقاضای انرژی اشاره دارد. همزمان اوپک و متحدانش قصد دارند به تدریج عرضه نفت به بازار را افزایش دهند که عامل ریسک دیگری به حساب می‌آید.
در ابتدای هفته خبری تایید نشده از قول منابعی که نخواستند نامشان فاش شود منتشر شد مبنی بر اینکه روسیه تمایل دارد از ادامه افزایش تولید 500 هزار بشکه‌ای روزانه اوپک پلاس در نشست آینده آنها که چهارم ژانویه برگزار میشود، حمایت کند. این به معنای رشد حداکثری تولید این ائتلاف است که از 23 کشور تشکیل میشود و بیش از نیمی از نفت جهان را تامین می‌کند. این گروه اوایل ماه جاری توافق کرد به جای افزودن 2 میلیون بشکه در روز به تولید خود از ابتدای 2021، برای ژانویه 500 هزار بشکه رشد در نظر بگیرد و در سه ماه پس از آن هم طی نشست‌های ماهانه میزان افزایش عرضه را که بیشتر از نیم میلیون بشکه نخواهد بود، تعیین کند. در آخرین خبر الکساندر نواک وزیر انرژی سابق روسیه و معاون فعلی نخست‌وزیر این کشور مهر تاییدی بر زمزمه حمایت مسکو از افزایش 500 هزار بشکه تولید اوپک پلاس برای فوریه زد. نواک افزود: «روسیه قیمت نفت بین 45 تا 55 دلار در هر بشکه را برای ادامه روند ریکاوری تولید این کشور که به دلیل توافق کاهش عرضه اوپک پلاس به‌طور قابل ملاحظه‌ای محدود شده بود، ایده‌آل می‌داند.» وی تاکید کرد: «اگر وضعیت عادی و پایدار باقی بماند، ما از این موضع (افزایش 500 هزار بشکه‌ای) حمایت خواهیم کرد.»
علاوه بر این، سهیل المزروعی، وزیر انرژی جنجالی امارات هم در اظهاراتی که نشان از تمایلی مشابه روسیه دارد، گفته نسبت به ریکاوری تدریجی تقاضای نفت در سال 2021 خوش‌بین است. مزروعی عنوان کرد توزیع واکسن کرونا و بهبود روابط آمریکا و چین احتمالا به تقاضا برای نفت کمک کند. با این حال، او تاکید کرده که بازیابی تقاضا تدریجی است و در یک یا دو فصل (اول سال آینده) اتفاق نخواهد افتاد. به نظر می‌رسد این کشور نگرانی از بابت جهش ویروس کرونا و اثر آن بر نفت ندارد چراکه مزروعی در این مورد می‌گوید: «من هیچ خطری از جانب نوع‌های جدید ویروس ندیده‌ام...بخش سلامت جهانی می‌تواند راه حلی برای این ویروس پیدا کند.» او همچنین گفته اوپک پلاس با موفقیت توانسته اثر کاهش تقاضا را کاهش دهد و ابراز امیدواری کرد تولیدکننده‌های بیشتری در آینده به این ائتلاف بپیوندند.
طارق ظهیر، یکی از اعضای مدیریتی Tyche Capital Advisors در مورد آینده بازار انرژی به بلومبرگ می‌گوید: «پیش‌بینی ما نشان میدهد ریسک‌های کاهشی بیشتری نسبت به افزایش قیمت در بازارهای انرژی وجود خواهد داشت.» ظهیر افزود: «پیش از این هم اصلاح‌های کاهشی برای تقاضای نفت با ورود به سال جدید دیده‌ایم و با تمایل اوپک به آغاز افزایش تولید، تقاضا ممکن است بیش از این تضعیف شود.»
نکته دیگر موثر بر بازار نفت در روزهای گذشته افزایش تنش‌ها در خاورمیانه بین آمریکا و ایران بوده است که با توییت جدید ترامپ که تهدید کرده بود اگر یک آمریکایی در این منطقه کشته شود، ایران را مسوول می‌داند بالا گرفته است. وزارت خارجه ایران این ادعاها را بی‌اساس دانسته است.
ایران در نظر دارد تولیدش را در سال 1400 به 5/ 4 میلیون بشکه در روز یعنی بیش از دو برابر میزان کنونی برساند و همچنین در لایحه بودجه تقدیمی دولت به مجلس رقم 3/ 2 میلیون بشکه در روز آمده که منشأ انتقادات بسیاری در مورد میزان عملی بودن آن بوده است.
