خبرگزاری تسنیم: جو بایدن، رئیس جمهور منتخب آمریکا عصر دوشنبه رفتار دولت دونالد ترامپ با تیم انتقالی خود را غیرمسئولانه خواند و خواستار همکاری و شفافیت بیشتر پنتاگون با این تیم شد.
بایدن گفت: ما با مانعتراشی رهبران سیاسی در وزارت دفاع و دفتر مدیریت و بودجه مواجه شدهایم. در حال حاضر، ما اطلاعات مورد نیاز خود را در حوزه مهم امنیت ملی به دست نمیآوریم. تیم من به یک تصویر واضح از وضعیت استقرار نیرو و دید کامل در بودجه دفاعی نیاز دارد.
امید ترامپ به تغییر شرایط
عدم همکاری دولت ترامپ با تیم انتقالی بایدن موضوعی است که از زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری تا به الان کم و بیش وجود داشته است. اعضای الکترال کالج در نیمه ماه دسامبر آرای خود را رسما اعلام کردند، اما حتی با این وجود، ترامپ تمایلی برای همکاری تمام و کمال دولتش با تیم بایدن ندارد. قرار است در ششم ژانویه، کنگره آمریکا نتایج انتخابات آمریکا را بررسی کرد و بر آن مهر تایید بزند. نوع عملکرد دولت ترامپ نشان میدهد که او همچنان اندک کورسویی برای تغییر شرایط و گشایش دارد.
کنگره 6 ژانویه چکار میکند؟
کنگره آمریکا تقریبا یک هفته بعد نتایج انتخابات آمریکا را بررسی میکند. اگر حداقل یک عضو سنا و یک عضو مجلس نمایندگان آمریکا نسبت به نتایج انتخابات در ایالتی خاص اعتراض کنند، کنگره به مدت دو ساعت جلسه بحث و بررسی برگزار میکند و سپس رایگیری برای تایید یا رد نتایج آن ایالت برگزار میشود. هر گزینه رای حداکثری بیاورد، آن خروجی رسمی کنگره درباره نتایج آن ایالت خواهد بود.
در شرایط فعلی انتظار نمیرود که تعداد قابل توجهی از سناتورها به نتایج انتخابات اعتراض کنند. در حال حاضر، حتی امید تیم ترامپ به این است که حداقل یک سناتور یا بیشتر معترض نتایج در روز ششم باشد. اما چنین اتفاقی در مجلس نمایندگان محتملتر است، اما تعداد معترضان مشخص نیست. نکته آنجاست که به موازات اعتراض در مجلس نمایندگان، در مجلس سنا نیز باید اعتراضی رخ دهد. هر چند که در رایگیری نهایی بعید است که نتایج انتخابات در کنگره رد شود.
فراخوان ترامپ برای تظاهرات «طوفانی» مردم در 6 ژانویه
اما چشم امید ترامپ بیشتر به برگزاری راهپیمایی است که قرار است در روز ششم برگزار شود. ترامپ از طرفداران خود خواسته و فراخوان داده است تا در آن روز اردوکشی خیابانی کنند. رئیس جمهور آمریکا از مردم خواسته است که در آن روز «طوفانی» باشند. ترامپ امیدوار است که با بسیج هواداران خود غائله انتخابات را تا جایی که میتواند ادامه دهد. مراسم تحلیف رئیس جمهور منتخب قرار است بیستم ژانویه، یعنی دو هفته بعد از مراسم کنگره برگزار شود.
در نظرسنجی که موسسه گالوپ انجام داده، دونالد ترامپ «تحسین شدهترین» شخصیت مرد در آمریکا در 2020 است. این در حالی است که چنین سمتی به مدت 12 سال در اختیار اوباما بوده است. ترامپ با اطلاع از وضعیت خود در جامعه دوپاره آمریکا، امید دارد که هوادارانش در ششم ژانویه خیابانها را پر کنند. نظرسنجی گالوپ نشان میدهد که ترامپ ضمن باخت در انتخابات، همچنان طرفداران پر و پا قرص خود را دارد.
اردوکشی خیابانی در ششم ژانویه
در همین حال دموکراتها و برخی از بزرگان سیستم حاکم در آمریکا، نسبت به برگزاری راهپیمایی اعتراضی ششم ژانویه، و تهدیدات امنیتی آن به شدت نگران هستند. بیم آن وجود دارد که این اعتراضات محدود به روز ششم ژانویه نشده و جرقهای برای اعتراضات بلندمدتتر باشد. رسانههای جریان اصلی و طرفدار دموکراتها تلاش دارند تا این موج اعتراضی را مهار کرده و به آن ضریب ندهند.
سوال اینجاست که ترامپ با برگزاری تظاهرات و احتمال بروز ناامنی به دنبال چیست؟ ترامپ ضمن توصیه به کنگره برای عدم تایید نتایج انتخابات و درخواست از دادگاه عالی برای ورود به مسئله، تلاش میکند که پای مردم و هواداران خود را به ماجرا و خیابان باز کند. اما اینکه چرا او تا به الان این کار را نکرد، تاملبرانگیز است. رئیس جمهور آمریکا احتمالا آنچه در نظر داشت این بود که تا این مقطع، به ویژه تا ششم ژانویه به کنگره و دادگاه عالی فرصت بدهد تا با او در زیر سوال بردن نتایج انتخابات همراه شوند؛ اما با قطع امید از فرآیند حقوقی و رسمی، ترامپ به نظر میرسد که میخواهد از آخرین گلوله خود در خشاب استفاده کند و از فریاد یا زور مردم استفاده کند.
آیا ترامپ به دنبال حکومت نظامی است؟
حال اینکه آیا راهپیمایی مردمی به ویژه در واشنگتن به خشونت منجر خواهد شد یا نه، سوالی است که برای پاسخ به آن باید حدود یک هفته صبر کرد. مایکل فلین، مشاور امنیت ملی سابق دولت ترامپ که حدود سه هفته در سمت خود دوام آورد، اخیرا در مصاحبهای پیشنهاد کرده است که دولت ترامپ با استفاده از نیروهای نظامی، انتخابات در برخی ایالتهای مورد مناقشه را مجدد برگزار کند. ظاهرا چنین موضوعی در جلسهای با حضور ترامپ هم مطرح شده است؛ هر چند که گفته میشود مشاوران با چنین ایدهای مخالفت کردهاند. اما ترامپ بارها اثبات کرده است که چندان به نظر مشاوران وقعی نمینهد و کاری را برخلاف توصیههای کارشناسی انجام میدهد. اینکه این بار او بخواهد در اثنای اعتراضات و آشوب محتمل، وضعیتی شبیه به حکومت نظامی را حکمفرما کند و به گزینه پیشنهادی فلین عمل کند یا نه، مشخص نیست. شاید جواب این سوال را خود ترامپ و حلقه محدودی از افراد نزدیک به رئیس جمهور آمریکا بدانند.
درباره سناریوهای فوق نمیتوان با قطعیت اظهار نظر کرد، اما اینها احتمالاتی هستند که هر چند احتمال برخی از آنها کم باشد، اما نمیتوان آنها را نادیده انگاشت؛ به ویژه زمانی که طرف حساب فردی مانند دونالد ترامپ باشد که در این چند سال به مردی دیوانه و غیرقابل پیشبینی معروف شده است. طبیعتا او تا آنجایی که بتواند از طرفیتهای خود استفاده خواهد کرد تا بر شرایط تاثیر گذارد یا اینکه خود را به عنوان رئیس جمهوری به تصویر بکشد که با تبانی، تقلب، فساد به کنار زده شده است. ترامپ سعی میکند که در مقطع فعلی خود را از باخت نجات دهد، اما اگر نتواند در این دور، شرایط را برگرداند، برای آینده سیاسی و احتمالا دور بعدی انتخابات آماده خواهد شد.
حتی با رفتن ترامپ، بعید است که ترامپیسم از بین برود. در مقطعی که آمریکا دچار تشتت، افتراق و شکافهای جدی است، انتظار میرود که شخص ترامپ، منش و روش او طی سالهای آینده نیز در این کشور تاثیرگذار باشد.