برای عمو مرتضی؛ صدای اصالت بچه طهرون

مرتضی احمدی، با سابقه‌ای درخشان در تئاتر، رادیو و تلویزیون استاد فرهنگ کوچه بازار تهران قدیم بود.

برترین‌ها: مرتضی احمدی 10 آبان 1303 در جنوب تهران چشم به جهان گذشت. او در شانزده سالگی ورزش باستانی و فوتبال را شروع کرد و بعد‌ها عضو تیم فوتبال راه‌آهن تهران شد. او تا سال 1325 نیز در باشگاه راه‌آهن ابتدا بازیکن و سپس مربی بود.عشق به تئاتر از همان دوران نوجوانی در قلب مرتضی احمدی جای داشت.
 
برای عمو مرتضی؛ صدای اصالت بچه طهرون
 
 او در سال 1321 همراه با عده‌ای از دوستانش «تماشاخانه ماه» را در تهران تأسیس کرد. همزمان با کار هنرپیشگی وی به عنوان تعمیرکار در شرکت راه آهن تهران استخدام شده و مشغول به کار بود.مرتضی احمدی در اوایل پاییز سال 1322 برای اولین بار در تئاتر فرهنگ پیش‌پرده خوانی کرد و از همانجا بود که رسما وارد دنیای تئاتر شد. او در سال‌های بعد به عنوان پیش‌پرده خوان شهرت و موفقیت بسیاری را کسب کرد.
 
برای عمو مرتضی؛ صدای اصالت بچه طهرون
 
مرتضی احمدی در سال 1323 به رادیو تهران وارد شد تا به اجرای برنامه‌های کمدی بپردازد. در بهار 1353 به عنوان نقش اول جلوی دوربین سریال هردمبیل نوشته پرویز خطیبی رفت. احمدی پس از کودتای 28 مرداد 1332 بازیگری را کنار گذاشت و برای 7 سال به شهر اهواز نقل مکان کرد. او پس از بازگشت از تهران مجدداً به دنیای بازیگری وارد شد و در سریال تلویزیونی تک مضراب حضور پیدا کرد.
 
او که علاقمند به فرهنگ کوچه و بازار تهران قدیم بود، پیش از انقلاب صد‌ها ترانه روحوضی به سبک ترانه‌های ضربی تهران قدیم خواند و آلبومی شامل ترانه‌های محلی تهران نیز با صدای خود منتشر کرد. در فروردین 1349 خورشیدی نیز احمدی به دعوت علی حاتمی ترانه عنوان‌بندی فیلم حسن کچل را ضربی‌خوانی کرد.
 
برای عمو مرتضی؛ صدای اصالت بچه طهرون
 
احمدی درباره همکاری اش با علی حاتمی اظهار کرده بود: «علی حاتمی بچه محل ما بود، کوچه‌ای بنام حاتمی بود که هنوز هم هست و در آنجا با عمویش زندگی می‌کردند. اسم کوچه هم برای عمویش «عزیزالله خان حاتمی» نویسنده بزرگ رادیو بود. علی در کنار عمویش به اینجا رسید. علی مرد بامرامی بود و دیالوگ‌هایش مینیاتور بود و فکر نمی‌کنم کسی پیدا شده باشد که بتواند مانند او دیالوگ بنویسد. در فیلم «حسن کچل» به کارگردانی علی حاتمی فقط در تیتراژ خواندم و بازی نکردم و در مقابل اصرار حاتمی برای بازی کردن، گفتم: «علی جان من هر کار هم بکنم به اندازه تیتراژ مورد توجه مردم قرار نمی‌گیرد» که همینطور هم شد.
 
برای عمو مرتضی؛ صدای اصالت بچه طهرون
 
«باباشمل»و «قلندر»را هم با او کار کردم و از کار‌های بعد از انقلابش هم بازی در «هزاردستان» را پیشنهاد داد که آن زمان مساله بیماری همسرم مطرح بود که مبتلا به سرطان بود که همه دار و ندارم را خرج او کرده بودم و خواه ناخواه من باید زیاد کار می‌کردم و نمی‌توانستم 2 سال مشغول یک کار باشم، «هزاردستان» 8 سال طول کشید. به او هم گفتم من دوست تو هستم. بچه محل هستیم من چیزی را از تو لاپوشانی ندارم، خیلی بدهکارم، باید کار کنم. علی هم حرف مرا قبول کرد و چیزی نگفت. ولی به عنوان 2 تا بچه محل و دو تا دوست با هم تماس داشتیم و مرگش هم برای من خیلی سخت بود. علی حاتمی با وسواس عجیبی کار می‌کرد و به همین دلیل تمام آثارش به یادگار مانده است.»
 
از ماندگارترین آثار احمدی می‌توان به کار دوبله وی در مجموعه پینوکیو اشاره کرد که در آن در نقش روباه مکار صداپیشگی کرده است. آرایشگاه زیبا، کت‌ و شلوار خواستگاری، دانی‌ومن و... از کارهای تلویزیونی مرتضی احمدی است. وی در انیمیشن شکرستان هم صداپیشگی کرده است.
 
برای عمو مرتضی؛ صدای اصالت بچه طهرون
 
او همچنین در گفت وگویی با گزارش فیلم ورودش به سینما را این‌گونه شرح داده بود: «دکتر هوشنگ کاووسی بعد از تحصیل در فرانسه به ایران آمد فیلمنامه‌ای در دستش بود و کار تئاتری مرا دیده بود. نقش اول را به سیروس جراح‌زاده داد و نقش دوم را به سرکارگر یک کارخانه بود به من داد. من روی صحنه تئاتر یاد گرفته بودم که باید به خود مسلط باشم هنگام بازی ناراحت نبودم، اما دوربین را نمی‌شناختم و می‌خواستم با همان حرکت تند تئاتری کار کنم و بعد از چند روز تمرین راه افتادم، اما همان روز فهمیدم که تئاتر برایم جذاب‌تر از سینما است.»
 
برای عمو مرتضی؛ صدای اصالت بچه طهرون
 
این بازیگر پس از شش سال وقفه دوباره فعالیت سینمایی‌اش را از سال 49 از سرگرفت و در نقش‌های ویژه‌ای به ایفای نقش پرداخت: «این نقش‌های چاخان، حقه‌باز و دلال به من پیشنهاد می‌شد و می‌شود گاهی دلم می‌خواهد خودم باشم و در یک فیلم خودم را بازی کنم. اما در کل نقش‌هایم را دوست دارم و به مردم جنوب شهر خیلی علاقه‌مند هستم آن‌ها هم آدم‌های شلوغی هستند که شور و هیجان خود را به صدای بلند ابراز می‌کنند و در حین صحبت دستشان را تکان می‌دهند و در بینشان کمتر دروغ و ناجوانمردی دیده می‌شود.»
 
برای عمو مرتضی؛ صدای اصالت بچه طهرون
 
مرتضی احمدی احیاگر بخشی از آواز بود که میان اهالی موسیقی و مردم قدیم به بیات تهران، باباشملی، کوچه‌باغی و بیات‌ری مشهور است. او برای نخستین‌بار به سبک بیات تهران در پیش‌پرده‌ها آواز خواند و در سال 1322 ترانه «گلپری جون» را اجرا کرد. دیگر آنکه مرتضی احمدی گردآوری و نگارش فرهنگ عامیانه (فولکلور) تهران را به‌خوبی انجام داد. او در این زمینه کتاب‌های «کهنه‌های همیشه نو»، «فرهنگ بر و بچه‌های تِرون» و «پرسه در احوالات تِرون و تِرونیا» را تألیف کرد.
 
برای عمو مرتضی؛ صدای اصالت بچه طهرون
 
افزون بر تألیفاتش در حوزه فرهنگ‌نویسی، او برخی از قدیمی‌ترین ترانه‌های کوچه‌بازاری تهران را به‌صورت «ضربی‌خوانی» بازخوانی کرده‌است. مرتضی احمدی صبح 30 آذر 1393 در 90 سالگی به‌دلیل مشکل ریوی و کهولت سن در منزلش در تهران درگذشت.
قیمت بک لینک و رپورتاژ
نظرات خوانندگان نظر شما در مورد این مطلب؟
اولین فردی باشید که در مورد این مطلب نظر می دهید
ارسال نظر
پیشخوان