بارش سالانه شهابهای چارکی (رُبعی یا کوادرانتی) امشب بریتانیا را نورباران میکند. شهابهای چارکی ژانویه هر سال ظاهر میشوند و سازمان فضایی آمریکا (ناسا) آنها را «یکی از بهترین بارشهای شهابسنگ در طول سال» توصیف کردهاست.
امسال بارش این شهابها به اوج خود میرسند، و اخترشناسان رصدخانه سلطنتی گرینویچ در لندن تخمین میزنند که هر ساعت حدود شصت تا از آنها در آسمان ظاهر شوند. بهترین زمان تماشای این شهابباران در بریتانیا بین نیمه شب و ساعت شش بامداد است، و بهتر است که برای تماشای آنها از دوربین یا تلسکوپ استفاده نشود، چون این وسایل بیشتر مناسب رصد اجرام ساکناند.
رصدخانه سلطنتی گفت: «برای داشتن بهترین شرایط، جای امنی دور از چراغهای خیابان و دیگر منابع آلودگی نوری پیدا کنید. برای داشتن بهترین بخت ردیابی شهابها، به فضایی باز و تاریک بروید و با پرهیز از نگاه کردن به منابع نور از قبیل تلفن همراه، به چشمانتان وقت بدهید با تاریکی خو بگیرند.
«وقتی آماده شدید، صبور باشید و از منظره لذت ببرید. این بارش تا صبح ادامه خواهد داشت.»
بارش شهاب زمانی رخ میدهد که قطعاتی موسوم به شهابواره با سرعت حدود 69 کیلومتر بر ثانیه وارد جو زمین میشوند، میسوزند و دنبالهای از نور به جا میگذارند. چارکیها شهرت خاصی دارند که به دلیل شهابهای روشنتر از معمول و موسوم به «گلوله آتش» است.
اخترشناسان به این شهابها علاقه فراوانی نشان میدهند، زیرا نوری رنگارنگ دارند و مدت بیشتری از دنباله شهابهای عادی به جا میمانند. نام این شهابها از صورت فلکی منسوخی به نام رُبعی یا «کوادرانس مورالیس» گرفته شده. بارش شهاب چنان به نظر میرسد که انگار از نزدیکی صورت فلکی «گاوران» یا «عوّا» و در کنار صورت فلکی «دب اکبر» میآیند.
برخلاف بیشتر بارشهای شهابی که منشاءشان دنبالهدارهاست، باور میرود که چارکیها از سیارکی به نام «2003 ئیاچ1» سرچشمه میگیرند که حدود پنج سال و نیم طول میکشد تا دور خورشید بگردد. هرچند بیشتر بارشهای شهابی اوجی به مدت دو هفته دارند، چارکیها هر شب فقط شش ساعت در دوره اوج خود قابل مشاهدهاند.
به گفته ناسا، «دلیل کوتاه بودن دوره اوج این بارش، باریک بودن جریان ذرات است، و نیز این که کره زمین با زاویه قائمه دنباله را قطع میکند.»
منبع: ایندیپندنت