ستون فقرات انسان شامل اجزای مختلفی چون مهره‌ها، دیسک‌ها، تاندون‌ها، رباط‌ها و عضلات متعدد می‌باشد. این بخش‌ها کاملا به یکدیگر وابسته هستند و ساختاری بسیار پیچیده دارند. از این رو، هر مشکلی که برای کوچک‌ترین بخش ستون فقرات ایجاد شود، سایر قسمت‌ها را نیز درگیر کرده و اختلالات حرکتی بسیاری را برای انسان ایجاد خواهد کرد. در این بخش در مورد مهره‌های ستون فقرات صحبت کرده و اطلاعاتی درباره دیسک کمر و گردن در اختیارتان قرار می‌دهیم.
شکستگی مهره‌های کمر
ستون فقرات انسان شامل 26 مهره می‌باشد که 5 عدد آن مهره‌های کمری محسوب می‌شوند. مهره‌های کمری در بخش انتهایی ستون فقرات و در بالای مهره‌های بهم چسبیده خاجی و در زیر مهره‌های پشتی قرار دارند. مهره‌های کمر فشار و وزن زیادی را تحمل می‌کنند. از این رو، ظاهری متفاوت از دیگر مهره‌های ستون فقرات داشته و بزرگ‌تر هستند.
مهره‌های ستون فقرات نیز مانند دیگر استخوان‌های بدن دچار آسیب و شکستگی می‌شوند. این شکستگی به دلایل مختلفی چون پوکی استخوان، ضربه شدید، سقوط از بلندی و ... رخ می‌دهد و آسیب‌های بسیاری را به این ناحیه از بدن وارد می‌کند. شکستگی مهره‌های کمر بر اساس آسیبی که به استخوان‌ها و نخاع وارد می‌کند به انواع مختلفی تقسیم می‌شود که به طور کلی در سه دسته خمیدگی، چرخشی و دررفتگی، جای می‌گیرند. نوع شکستگی خمیدگی در اثر خم شدن مهره‌ها اتفاق می‌افتد و اغلب در افرادی رخ می‌دهد که استخوان‌های آن‌ها به دلیل کهولت یا بیماری، ضعیف شده است. شکستگی چرخشی و دررفتگی نیز در اثر چرخش غیر معمول ستون فقرات ایجاد می‌شوند که اغلب آسیب‌دیدگی بافت نرم و نخاع را به دنبال دارند.
درمان شکستگی مهره های کمر
درمان شکستگی مهره‌های کمر بستگی به نوع و میزان آسیبی که وارد کرده است، دارد. شکستگی‌های خمیدگی معمولا با بستن کمربندهای طبی و انجام فعالیت‌های ورزشی و توان‌بخشی قابل درمان هستند. در این نوع شکستگی اگر آسیبی به کانال نخاعی و اعصاب رسیده باشد، از روش جراحی لامینکتومی باز کردن کانال نخاعی برای درمان استفاده می‌شود. در نوع دررفتگی، اگر شکستگی در مهره‌ها اتفاق افتاده باشد، پزشک از جا انداختن مهره‌ها با استفاده از کمربند طبی یا گچ استفاده می‌کند. در صورتی که شکستگی به دیسک آسیب وارد کرده باشد، از روش جراحی استفاده می‌شود. شکستگی‌های چرخشی در صورتی که باعث آسیب به مهره‌ها شوند، بدون عمل جراحی درمان می‌یابند، اما اگر به نخاع آسیب وارد کرده باشند، نیاز به عمل جراحی دارند. در عمل جراحی شکستگی مهره‌های کمر، ابتدا استخوان به حالت اولیه خود برگردانده شده و در مرحله بعد فشار وارد شده بر اعصاب و نخاع کاهش می‌یابد. آن‌گاه پزشک اقدام به درمان حرکتی بیمار می‌نماید.
دیسک گردن
بیرون‌زدگی دیسک، یکی از شایع‌ترین اختلالات مربوط به ستون فقرات است که ممکن است در بخش‌های مختلف آن اتفاق بیفتد. در این حالت، ماده نرم و ژله‌ای دیسک از پوسته سخت خود خارج شده و فشارهایی را بر روی اعصاب اطراف دیسک وارد می‌کند. این فشار باعث ایجاد درد در ناحیه آسیب‌دیده میگردد که گاهی اوقات در دیگر قسمت‌ها نیز انتشار می‌یابد. اگر دیسک گردنی باشد، درد در دست و بازوها انتشار پیدا می‌کند. از جمله دلایل ایجاد دیسک گردن می‌توان به خشک شدن و تضعیف دیواره دیسک در اثر افزایش سن، وارد شدن ضربه و آسیب به گردن، اختلالات ژنتیکی، نوع شغل و فعالیت‌های ورزشی سنگین، بلند کردن نادرست اجسام، فشار به ستون فقرات و ... اشاره کرد.
فردی که دیسک گردن دارد، دچار درد و خشکی در ناحیه گردن می‌شود. اگر دیسک مربوط به بخش انتهایی گردن باشد، درد از شانه به سمت بازو و انگشتان انتشار پیدا می‌کند. در این حالت، عطسه، سرفه یا چرخش گردن موجب درد شده و مشکلاتی را برای فرد ایجاد می‌کند. در برخی موارد نیز شانه، بازوها و انگشتان فرد بی‌حس شده یا حالت سوزن سوزن شدن پیدا می‌کند. اگر دیسک باعث ایجاد فشار بر روی نخاع شود، فرد در دفع ادرار و مدفوع نیز اختلال پیدا خواهد کرد. در صورتی که دیسک باعث ایجاد فشار بر روی نخاع و اعصاب شود، پزشک عمل جراحی را برای درمان دیسک پیشنهاد می‌دهد. دیسککتومی قدامی و خلفی گردن و تعویض دیسک، از جمله روش‌های جراحی دیسک گردن است که با توجه به اختلال ایجاد شده و میزان آسیب‌دیدگی بر روی بیمار انجام می‌شود.
پارگی دیسک کمر
دیسک کمر نیز مانند دیسک گردن به دلیل خارج شدن ماده ژله‌ای از پوسته اطراف آن، ایجاد می‌شود و این اتفاق در یکی از مهره‌های کمر رخ می‌دهد. در این حالت فرد در ناحیه پا احساس درد، گزگز یا بی‌حسی دارد و دچار اسپاسم یا گرفتگی عضلانی می‌شود. تیر کشیدن پشت باسن، ران و ساق پا، فلج شدن پاها و بی‌اختیاری ادرار یا مدفوع، از دیگر علائم پارگی دیسک کمر است که با توجه به میزان آسیب واردشده، در شخص بیمار دیده می‌شود.
درمان دیسک کمر با توجه به علت ایجاد آن، انجام می‌شود. در اغلب موارد دیسک به راحتی و با استراحت، مصرف داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی، انجام ورزش‌های ملایم، گرمادرمانی و سرما درمانی، ماساژ و رژیم غذایی سالم، بهبود می‌یابد و نیاز به درمان خاصی ندارد. اما اگر روش‌های بالا جواب ندهد و فرد هم‌چنان احساس درد داشته باشد یا دیسک باعث آسیب به نخاع یا اعصاب شده باشد، پزشک از روش‌های تهاجمی و جراحی برای درمان استفاده می‌نماید.
در این مقاله در مورد ستون مهره‌ها و آسیب‌های وارد شده بر آن صحبت کردیم و اطلاعاتی در مورد دیسک گردن و کمر در اختیارتان قرار دادیم. دیسک یکی از شایع‌ترین اختلالات ستون فقرات است که سالانه بسیاری از افراد در سراسر دنیا را درگیر می‌کند. این اختلال در اغلب موارد با کمی استراحت و راه‌های ساده‌ای چون انجام حرکات ورزشی، ماساژ، فیزیوتراپی و ... بهبود می‌یابد. اما در برخی موارد آسیب‌هایی را اعصاب وارد کرده و مشکلات بسیاری را برای انسان ایجاد می‌کند که در آن صورت باید سریعا مورد پیگیری و درمان قرار گیرد. عمل جراحی آخرین راهکار درمانی دیسک گردن و کمر است که در موارد ضروری و در صورت جواب ندادن روش‌های غیرتهاجمی، به بیمار پیشنهاد می‌شود.
