دکتر محمدکریم نعمت‌الهی؛ فوق تخصص چشم کودکان و استرابیسم
ملتحمه از یک بافت نرم و نازک و شفاف تشکیل شده و روی اسکلرا از ناحیه لمب قرنیه تا قسمت‌های داخلی پلک فوقانی و تحتانی را پوشش می‌دهد. کونژنکتیویت یکی از بیماری‌های شایع چشم است که به ویژه در فصل تابستان و زمستان دیده میشود.
علت بیماری
شامل عفونت‌های میکروبی، ویروسی، آلرژیک، قارچی و انگلی می‌باشد کونژنکتیویت میکروبی به تعداد زیادی از باکتری‌ها می‌توانند ایجاد کونژنکتیویت کنند باکتری‌های مولد کونژنکتیویت حاد شامل:
1- Neiseria gonorrhea
2- Neiseria meningitidis
دو نمونه از عفونت‌های میکروبی حاد به وسیله میکروب دپیلوکوک پنومونی و میکروب هموفیلوس را جیتپوس به وجود می‌آیند که در فصل سرما ایجاد کونژنکتیویت حاد می‌کند. اکثر کونژنکتیویت‌ها خود به خود و بدون درمان در طول یک تا دو هفته بهبودی پیدا می‌کنند؛
بجز کونژنکتیویت گونوکوکی که باعث زخم و سوراخ شدن قرنیه و کوری میشود و نوع مننژیتی که اگر درمان نشود منجر به مننژیت می‌گردد. کشت و اسمیر از ملتحمه کمک زیادی به تشخیص نوع میکروب و درمان آن می‌کند. این روش در عفونت‌های خفیف توصیه نمی‌شود ولی در تشخیص و درمان عفونت‌های مادرزادی و تشخیص عفونت‌های گونوکوکی ملتحمه از اهمیت خاصی برخوردار است.
علائم بیماری
علائم کونژنکتیویت بستگی به نوع میکروب دارد، در کونژنکتیویت حاد شامل ترشحات چرکی مخاطی، قرمزی چشم، اشکریزش، سوزش، احساس جسم خارجی و خونریزی زیر ملتحمه فوقانی است.در کونژنکتیویت گونوکوکی، علائم شدید و سریع با ترشح چرکی غلیظ، کیموزیس تورم پلک، آدنوپاتی اطراف گوش، قرمزی چشم، اشکریزش و احساس جسم خارجی ظاهر میشود.
پیشگیری
به علت مسری بودن عفونت رعایت نکات بهداشتی، جدا کردن وسایل مورد استفاده، شستشوی مرتب دست‌ها با مواد ضدعفونی، عدم دستکاری چشم و ایزوله کردن بچه‌ها در مدارس و مهدکودک‌ها برای جلوگیری از سرایت به دیگران ضروری است.
درمان
اگرچه اکثر کونژنکتیویت‌ها خود به خود بهبودی پیدا می‌کنند، اما درمان صحیح طول دوره بیماری را کاهش می‌دهد، قطره سولفااستامید 20-10 درصد یک آنتی‌بیوتیک موضعی است که بیشتر عفونت‌ها را از بین می‌برد.قطره جنتامایسین اگرچه طیف گسترده‌ای از عفونت‌ها را پوشش می‌دهد، اما به علت ایجاد حساسیت و توکسیستی و موثر نبودن بر روی سیزموکوکوس و استرپترکوک، توصیه نمی‌شود.
و تنها در موارد عفونت کونژنکتیوتی شدید که ممکن است به علت پروتئوس و پسودومونا باشد مورد استفاده قرار می‌گیرد.و اما در درمان کونژنکتیویت گونوکوکی و مننژیتی درمان آنتی‌بیوتیک موضعی حتما همراه با درمان آنتی‌بیوتیک سیستمیک توصیه میشود.
عفونت‌های ویروسی
اکثر عفونت‌های ویروسی توسط آدنوویروس‌ها و پیکورناویروس و مولوسکوم ایجاد میشود. علائم این عفونت خفیف‌تر از نوع میکروبی و شامل قرمزی، ترشحات آبی، اشکریزش، احساس جسم خارجی، خونریزی زیر ملتحمه واکنش‌های فولیکولی زیر ملتحمه پلکی در بعضی مواقع کدورت‌های متعدد در سطح قرنیه و یا در زیر اپلی‌تلیوم قرنیه است که می‌تواند جسمی ناآرام برای مدت چند هفته یا چند ماه ایجاد کند!
درمان در این نوع عفونت معمولا نگهدارنده و شامل بهداشت مژه‌ها و تمیز کردن ترشحات چشم با درمان قطره اشک مصنوعی است و اگر عفونت میکروبی اضافه شود درمان آنتی بیوتیک موضعی توصیه میشود و در درمان کراتیت مزمن یعنی گرفتاری قرنیه از قطره‌های ضعیف کورتن استفاده می‌گردد.