راهنمای خرید انواع اجاق گاز خانگی؛ از اجاق های گازی و برقی تا فر دیواری و فر گاز

ابزار مناسب پخت و پز می تواند نقطه کانونی آشپزخانه شما باشد. بین فر گاز، اجاق گاز توکار و فر می توانید گزینه ها، طرح ها و قابلیت های متفاوتی را بیابید که کار را برای شما آسان تر ساخته و تجربه آشپزی خوشایندی برای شما فراهم خواهند ساخت. وسیله پخت و پز (اعم از فر گاز، اجاق گاز توکار یا فر) قلب یک آشپزخانه به شمار می آید. اینکه به سراغ گازهای برقی یا گازی بروید بسته به شرایطی دارد که بر خانه شما حاکم است. اجاق های گازی مستلزم داشتن یک منبع گاز طبیعی یا گاز پروپان در خانه هستند در حالی که اجاق های برقی در هر خانه ای کار خواهند کرد به شرطی که در آشپزخانه خود دارای پریز برق 220 ولت باشید. اگر می خواهید در آینده ای نزدیک برای خرید اجاق گاز در یکی از انواع متنوع آن اقدام کنید با ادامه مطلب همراه باشید تا شما را با تعاریف، ویژگی ها و مزایا و معایب هر یک از ابزارهای پخت و پز آشنا کنیم.

فاکتورهایی که در هنگام خرید اجاق گاز توکار، فر گاز یا فر باید مورد توجه قرار دهید:

منبع سوخت فر گاز، اجاق گاز توکار و فر

آیا در خانه منبع گاز طبیعی در اختیار دارید؟ برای تامین انرژی لازم برای یک اجاق گاز به گاز یا الکتریسیته نیاز خواهید داشت. برخی اجاق گازها به هر دو منبع انرژی نیاز دارند تا بتوانند عملکرد مطلوب و کاملی داشته باشند. این نوع اجاق گازها دارای شعله های گاز در قسمت بالا هسند که از سوخت گاز استفاده کرده و در قسمت پایین نیز فر قرار دارد که از جریان برق برای پخت غذا استفاده می کند.

ابعاد دقیق آشپزخانه

وقتی که نوع منبع انرژی موجود در خانه را تعیین کردید (گازی، برقی یا هر دو) ابعاد آشپزخانه و محلی که برای ابزار پخت و پز جدید در نظر گرفته اید را اندازه گیری کنید. در مورد دستورالعمل های نصب اجاق گاز، فر گاز یا فری که قصد خریدش را دارید تحقیق کنید تا بدانید که در نهایت چه فضایی را باید به آن اختصاص دهید.

انتخاب سبک مورد نظر

همانطور که می دانید، وسایل پخت و پز در حوزه اجاق انواع مختلفی دارند که هر یک علاوه بر نوع کاربرد، ابعاد، مزایا و معایب خاص خود را دارد.

اجاق گاز صفحه ای (Cooktop): این اجاق گازها به دور صورت توکار (فقط پنل شعله ها و دستگیره ها) یا اجاق گاز مستقل هستند که دارای سطح فوقانی صافی بوده و شعله های گاز متعددی برای سرخ کردن، آب پز کردن، جوشاندن و پختن انواع غذاها دارند.

فر (Oven): این نوع اجاق ها دارای فضایی داخلی برای سرخ کردن، گریل کردن، کباب کردن، پختن یا رطوبت زدایی از مواد غذایی هستند که بدون شعله بوده و در واقع از یک محفظه بسته تشکیل شده اند که در داخل دیوار یا کابینت قرار گرفته و معمولاٌ تکمیل کننده یک اجاق گاز معمولی است.

فر گاز (Range): فر گاز ترکیبی از اجاق گاز معمولی و فر است و پر استفاده ترین و کاربردی ترین ابزار پخت و پز در هر آشپزخانه ای به شمار می آید. فر گازها معمولاً ابعادی 50 سانتیمتر در کمی کمتر از 100 سانتیمتر داشته و انواع مختلفی بر اساس سبک ظاهری و جای دهی دارند.

اجاق گازهای معمولی و مستقل پرفروش ترین و ساده ترین وسایل پخت و پز در دسته اجاق بوده و نصب آن ها نیز از دیگر انواع راحت تر است. دکمه روشن و خاموش کردن شعله ها معمولاً در قسمت بالا یا جلوی این اجاق ها قرار دارد. فر گازها اما به راحتی در فضایی که بین کابینت ها برای آن ها در نظر گرفته شده جای می گیرند و دکمه ها در قسمت جلو گاز واقع شده اند. فرها نیز همانطور که گفته شد در درون دیوار قرار گرفته و معمولاً به تنهایی مورد استفاده قرار نمی گیرند و نقش تکمیل کننده کار فر گاز یا اجاز گازهای معمولی و توکار را دارند.

هر آنچه که باید در مورد فر گازها بدانید

اجاق (stove) و فر گاز (range) معمولاً به جای یکدیگر به کار می روند اما اجاق یک ابزار پخت و پز است که فر ندارد در حالی که فر گاز یک ابزار یک تکه بوده و ترکیبی از گاز معمولی و فر است. در واقع اجاق ها تنها از قسمت شعله و دکمه های کنترل آن تشکیل شده و برخی از انواع آن ها سیار هستند.

منابع سوختی فر گازها

فر گازهای گازی: فر گازهایی که با گاز طبیعی کار می کنند دارای شعله پخش کن هایی هستند که از خود شعله بیرون می دهند. پخت و پز با گاز این امکان را به شما می دهد که کنترل کاملی بر روی سطح و مقدار شعله و انتشار گرمای اجاق داشته باشید. یکی از نقاط ضعف اجاق های گازی این است که شعله آن ها می تواند بی ثبات بوده و لوله های انتقال گاز به شعله پخش کن دچار نشتی شوند.

فر گازهای برقی: فر گازهای برقی برای پخت و پز از کویل های برقی یا صفحات صاف شیشه ای-سرامیکی استفاده می کنند که نیروی گرم کننده آن ها از جریان برق تولید می شود. اجاق های برقی معمولی برای ماهیتابه ها و قابلمه های حاوی غذا منبع گرمایی ثابت و قابل اعتمادی تولید کرده و در این زمینه از اجاق های گازی عملکرد بهتری دارند و تمیز کردن آن ها نیز بسیار ساده تر است. با این وجود، فر گازهای برقی، برق بسیاری زیادی مصرف کرده و زمانی که برق قطع باشد امکان استفاده از آن ها وجود نخواهد داشت.

فر گازهای با قابلیت سوخت دوگانه: فر گازهایی نیز ساخته شده اند که هم با گاز و هم برق کار می کنند و بدین ترتیب هم دارای سطح تشکیل شده از شعله های گازی برای ایجاد فضایی بسیار داغ برای پخت و پز و هم اجاق های همرفتی الکتریکی هستند که گزینه مناسب تری برای پختن غذاهای حساس به شکلی مساوی هستند.

فر گازهای القایی: فر گازهای القایی در واقع پیشرفته ترین فر گازها هستند. یک فر گاز القایی صفحه ای از میدان الکترومغناطیسی برای تنها گرم کردن عذا و ماهیتانه و دیگ استفاده می کند. برخلاف اجاق گازهای گازی و برقی، این مدل ها توانایی جوش آوردن آب را دارند در حالی که سطح آن ها همچنان سرد است و در صورت تماس با آن احساس گرما و سوختگی نخواهید کرد . به دلیل این تکنولوژی منحصربفرد فعال شدن در اثر تماس، هیچ اتلاف گرمایی قبل از رسیدن گرما به غذا وجود ندارد. از آنجایی که سطح اطراف دیگ یا ماهیتابه در این اجاق گازها داغ نمی شود، تمیز کردن آن ها راحت تر و ساده تر از اجاق های برقی و گازی خواهد بود.

سبک های پرطرفدار  و معمول فر گازها

چه فر گاز از نوع گازی یا الکتریکی و چه از نوع دو سوختی یا القایی باشد، این نوع ابزار پخت و پز در سه سبک و طرح برای سازگاری با آشپزخانه های مختلف ارائه می شود:

مجزا و مستقل: فر گازهای مستقل و ایستاده دارای چهار طرف کامل و صاف هستند و دسته ها یا دکمه های کنترل کننده نیز معمولاً در قسمت بالا یا جلوی فر گاز واقع شده اند. این نوع فر گاز می تواند به صورت جداگانه در جایی از آشپزخانه قرار گرفته یا بین کابینت ها قرار گیرد و دارای یک پنل محافظ در قسمت پشت هستند که روی دیوار پشتی کشیده می شود و گاهی اوقات دارای جاهایی شبیه کشو برای گرم کردن یا نگه داشتن غذا در قسمت پایین هستند.

فر گازهای توکار: فر گازهای توکار برقی یا گازی ظاهر بسیار متنوعی دارند که گاهی اوقات بدنه چهار گوشه آن ها کامل و از پیش ساخته بوده و گاهی نیز چنین نیست. مدل های با بدنه کامل در هر جایی قابل استفاده هستند در حالی که مدل های با بدنه ناکامل به چهارچوبی برای قرار گرفتن روی آن و همچنین کابینت در هر دو طرف برای نصب درست نیاز دارند. فر گازهای توکار دارای پنل پشتی چسبیده نبوده و دکمه ها و دستگیره های کنترلی در قسمت جلو یا بالای صفحه گاز قرار دارد.

اجاق گازهای روکار: اجاق گازهای روکار برقی یا گازی شباهت زیادی به فر گازهای توکار دارند با این تفاوت که دیگر خبری از فر نیست و صفحه کنترل در قسمت بالا قرار گرفته و بقیه آن در داخل کابینت جای می گیرد به طوری که به ایجاد تغییرات در کابینت نیاز خواهد بود تا بتوان آن را به درستی در داخل کابینت جای داد.

اجاق گازهای صفحه ای

وقتی که یک اجاق گاز صفحه ای انتخاب می کنید بسیار مهم است که به تعداد شعله هایی که نیاز دارید فکر کرده باشید و همچنین مقدار گرمایی که می خواهید. هم اجاق گازهای صفحه ای و هم فر گازهای صفحه ای گزینه های بسیاری دارند به همین دلیل می توانید از میان گزینه های محبوب مورد دلخواه خود را انتخاب کنید، مثلاً اجاق گاز صفحه ای هشت شعله ای القایی، اجاق گاز صفحه ای گازی با شش شعله یا اجاق گاز دو شعله ای برقی.

هر چه عدد گرما یا وات اجاق گاز بالاتر باشد اجاق گاز شما در حالت روشن بودن داغ تر خواهد شد اما این عدد برای اجاق های گازی بین 5000 تا 15000 واحد گرمایی و برای اجاق های برقی نیز بین 1000 تا 2500 وات است در حالی که برخی نمونه های گران تر می توانند تا عدد 3500 وات نیز برسند.

بیشتر اجاق های صفحه ای توکار دارای ابعاد 75 سانتیمتر در 95 سانتیمتر هستند. هنگام انتخاب اجاق گازهای صفحه ای باید به موارد زیر نیز توجه داشت:

اجاق های صفحه ای گازی بهترین و سنتی ترین گزینه برای بسیاری از خانه ها هستند. سوخت گاز این امکان را ایجاد می کند که کنترل دقیق تر و سریع تری روی دما داشته و خیلی زود نیز گرمای لازم را ایجاد می کند.

اجاق های صفحه ای برقی از طریق جریان الکتریسیته گرما تولید می کنند و در دو قالب کویل دار و سطح صاف در دسترس قرار دارند. در حالی که نمونه کویل دار سنتی تر بوده و قیمت کمتری دارد، اجاق های دارای صفحه صاف که از شیشه یا سرامیک ساخته شده اند ساده تر تمیز شده و ظاهر نازک تر و زیباتری دارند.

اجاق های برقی القایی از طریق انرژی الکترومغناطیسی تولید گرما می کنند. این تکنولوژی جدید بسیار مناسب بوده و خیلی سریع گرما تولید می کند اما تنها با برخی ابزارهای پخت و پز خاص مانند اقلامی که از فولاد ضد زنگ یا چدنی ساخته شده اند قابل استفاده خواهند بود. یکی از بزرگ ترین فواید اجاق های صفحه ای القایی این است که سطح آن ها داغ نمی شود و بدین ترتیب گزینه های بسیار مناسبی برای خانواده هایی که دارای کودک هستند بوده و تمیز کردن آن ها نیز بسیار ساده است.

اجاق گازهای دوگانه سوز هم از گاز و هم جریان برق به عنوان منبع سوختی استفاده می کنند و گرمای سریع را با کنترل سریع در اجاق های گازی با گرمای الکتریکی مساوی در تمام سطوح برای اجاق های برقی ترکیب کرده اند.

ویژگی های گازهای صفحه ای

• مشعل های باز یا بسته: گزینه های مشعلی زیادی در مورد اجاق های صفحه ای وجود دارد. یک اجاق گاز صفحه ای از نوع گازی می تواند یا دارای مشعل های باز باشد که گرمای مستقیم ایجاد می کنند یا روپوشی روی مشعل داشته باشند که گرمای غیرمستقیم ایجاد می کند. در مورد مشعل های بسته تمیز کردن گاز بسیار ساده تر خواهد بود.
• مشعل های قدرتی و مشعل های آهسته سوز: این مشعل ها اغلب با تنظیمات خاص خود کنترل بیشتری را ایجاد می کنند که باعث می شوند برای پخت و پزهای مختلف بتوان دما را کمتر یا بیشتر کرد.
• مشعل های چند المنتی یا دو المنتی: این مشعل ها دارای چند المنت گرم کننده در یک مشعل هستند که باعث می شود برای ابزارهای پخت و پز با سایزهای مختلف سازگار باشند.
• المنت های پل دار: المنت های پل دار به یک مشعل جداگانه متصل می شوند که یک سطح پخت بسیار بزرگ را برای ابزارهای پخت و پز بلند و بسیار بزرگ مانند کلوچه پز ایجاد می کنند.
• نمایشگر سطح داغ: این قابلیت به شما اجازه می دهد بدانید که سطح گاز حتی پس از خاموش شدن مشعل ها نیز داغ است.
• تخلیه کننده دود رو به پایین عایق: این قابلیت در واقع به معنای تهویه منطقه پخت و پز از طریق جذب دود و بو است.
• خاصیت القایی: استفاده از یک المنت القایی برای پخت و پز، از طریق قابلیت الکترومغناطیسی از سطح اجاق صفحه ای به یک ابزار پخت و پز مغناطیس دار مانند تابه چدنی، انرژی لازم برای پخت و پز را تولید می کند. اگر آهنربا بتواند به کف ابزارهای پخت و پز کف صاف بچسبد می تواند با اجاق گازهای صفحه ای القایی به کار گرفته شود.

فرهای دیواری

هنگام خرید یک فر دیواری، گزینه های متعددی در اختیار شما خواهد بود: می توانید یک فر دیواری تنها نصب کنید، یا یک فر دیواری جفتی یا یک فر دیواری و یک مایکروویو. فرهای دیواری می توانند از طریق گاز یا جریان الکتریسیته گرم شده و دارای گزینه های متعددی در زمینه عایق کاری هستند مانند عایق سرامیکی یا لعابی که تمیز کردن آن ها را آسان می سازد. فرهای دیواری در ظرفیت نیز متفاوت هستند. سایز فرهای دیواری بر حسب فوت مربع تعیین شده و معمولاً بین 3 تا 5 فوت مربع هستند. اگر به ظرفیت و فضای بیشتری نیاز دارید فرهای دیواری جفتی می توانند گزینه مناسب شما باشند.

ویژگی ها و امکانات فرهای دیواری

دنبال فرهای دیواری باشید که امکانات آن ها با خواست ها و نیازهای شما متناسب باشند:

• بخارپز: داشتن قابلیت بخارپز به شما امکان می دهد غذاها را در داخل فر بخارپز کنید که بسیار ایده آل برای پخت و پز و گرم کردن بوده و نیاز به روغن زدن را در برخی از غذاها از بین می برد.
• همرفت (convection): اصلی ترین بخش فرهای دیواری همرفتی یک پنکه (فن) است که در قسمت پشت فر چرخیده و هوای داغ را در اطراف غذا پخش می کند تا آن ها را سریع تر و به طور مساوی بپزد. یک گزینه بهتر از فرهای دیواری همرفتی، فر همرفتی واقعی است که در آن یک المنت گرماساز در جلوی پنکه اضافه شده تا گرمای یکسان بهتری همراه با جریان هوای مناسب تری صورت گیرد.
• تنظیمات رطوبت زدایی: این قابلیت با خشک کردن آرام و آهسته با گرمای کم، میوه ها و سبزیجات را آماده سرو می کند بدون اینکه آسیبی به ترکیبات مغذی آن ها وارد شود.
• سیستم خودکار خاموش (Auto-Off): این قابلیت وقتی که تایمر به صدا درآید، برای جلوگیری از پختن بیش از حد، فر دیواری را خاموش می کند.
• تمیزکاری خودکار: با این قابلیت دمای درون فر دیواری به شدت افزایش پیدا می کند تا تکه های باقیمانده غذا سوخته و از بین بروند. وقتی دوره تمیز کاری خودکار تمام شد با استفاده از یک پارچه مرطوب داخل فر دیواری را کاملاً تمیز کنید.
• تمیزکاری با استفاده از بخار: این روش تمیز کردن باعث تولید بخار در داخل فر دیواری شده که جرم و مایعات چرب و باقیمانده های غذا را شل تر کرده به طوری که بتواند بعد از پایان سیکل تمیز کاری آن ها را به طور کامل پاک کرد.

قابلیت های پیشرفته اجاق گازها

علاوه بر فر گازها، اجاق های توکار و فرهای دیواری، انواع دیگری از اجاق ها وجود دارند که برای افراد بسیار حرفه ای و با قابلیت های خاص طراحی شده اند:

• کشوهای گرم کننده می توانند به عنوان یک ابزار جداگانه روی فر گازها نصب شوند. این دستگاه های جدا مناسب آشپزخانه هایی هستند که از فرهای دیواری یا فر گازهای روکار استفاده می کنند یا می توانند به عنوان یک فضای گرم کننده مجزا مورد استفاده قرار گیرند.
• هودهای فر گازی یک نمای جذاب به آشپزخانه می بخشند و همزمان دود، بو و چربی را از اجاق گاز شما دور می کنند.

5 نکته برای افزایش طول عمر اجاق گاز

• اجازه ندهید یک کثیفی یا غذا ریختگی اندک به یک کثیفی و شلختگی بزرگ تبدیل شود. هر بار بعد از پخت و پز کثیفی ها و تکه های باقیمانده غذا در تمامی نقاط اجاق گاز را تمیز کنید. لکه ها و تکه غذاهای شیرین را تا زمانی که هنوز گرم هستند پاک کنید در غیر این صورت به صفحه اجاق گاز چسبیده و باعث پف کردن در هنگام پخت و پز یا لک های دائمی روی سطح چینی و لعابی خواهند شد. این لکه ها را با آب داغ و کف مواد شوینده تمیز کرده و خشک نمایید.
• فیلترهای تهویه اجاق گاز را تمیز کرده یا تعویض نمایید. تهویه اجاق گاز باعث کاهش بوهای ماندگار شده و بوی غذا را می مکند. با تمیز کردن مرتب فیلترهای تهویه اجاق گاز باعث می شوید که سیستم تهویه یخچال همیشه به طور مناسب کار خواهد کرد. برای این کار از ابزارهای چربی زدا و آب و کف صابون استفاده کنید و فیلترهای زغالی را هر چند وقت یکبار تمیز کنید.
• اجاق گاز خود را داغ کنید نه کل آشپزخانه را. با گذشت زمان، واشر و درزگیر اطراف در اجاق که گرما را در داخل نگه می دارند ممکن است پاره شده یا شکل اصلی خود را از دست دهند که باعث می شود گرما از داخل اجاق گاز فرار کند. بررسی مداوم واشرهای در اجاق گاز به شما اطمینان خواهد داد که گاز در شرایط خوبی قرار دارد.
• کوچکترین گرفتگی در مشعل های گازی می تواند مشکل ساز شود. با تمیز کردن مرتب سوزن ها باعث خواهید شد که مشعل های گاز خیلی دقیق و مناسب کار کنند.
• با صفحه گاز شیشه ای خود خیلی با ملایمت کار کنید. برای اینکه از خراشیدگی جلوگیری کنید، اجاق گاز را بیش از حد تکان ندهید. از گذاشتن ظرف و قوطی روی گاز خودداری کنید زیرا خیلی ساده افتاده و باعث خراشیدگی و شکستگی خواهند شد.

5 نکته برای راندمان بهتر در زمینه مصرف انرژی

• از ابزارهای پخت و پز مناسب استفاده کنید که سطح زیرین آن ها کاملاٌ صاف باشد و درهای آن ها واشر داشته باشند تا غذا خیلی سریع داغ شده و پخت و پز مناسبی صورت گیرد.
• دیگ یا ماهیتابه را روی مشعل تنظیم کنید. وقتی که از اجاق های برقی صفحه ای استفاده می کنید، یک ماهیتابه 30 سانتیمتری روی یک مشعل 35 سانتیمتری باعث اتلاف 40 درصد انرژی گرمایی بیشتر خواهد شد.
• از دماهای بالا برای پختن شروع کنید و سپس برای تمام کردن پخت از دماهای کمتر استفاده کنید. در صورتی که امکان پذیر باشد اجاق گاز را خاموش کرده و از گرمای باقیمانده مشغل برای پخت و پز استفاده نمایید.
• اجاق گاز را تمیز نگه دارید. مشعل های کثیف و سیاه شده در اثر گرما و استفاده بیش از حد، گرمای بیشتری به خود جذب کرده که کارآیی مشعل را کاهش می دهند. در صورتی که مشعل تمیز باشد گرمای بیشتری را به ابزار پخت و پز منتقل می کند.
• هنگام استفاده از قابلیت تمیزکاری خودکار از گرمای باقیمانده نهایت استفاده را ببرید. استفاده از قابلیت خود تمیزکاری پس از پایان پخت و پز باعث می شود که انرژی کمتری برای گرم کردن در این قابلیت مصرف شود.

بیشتر بخوانید: راهنمای خرید یخچال فریزر ؛ هر آنچه که هنگام خرید این قلم از لوازم خانگی باید بدانید