محمدباقر قالیباف هم که از زمان تقدیم این لایحه، موضع انتقادی خود را نسبت به آن آشکارا بیان کرد، روز گذشته نیز به انتقاد صریح از شیوه بودجهریزی کشور پرداخت. او این موضوع را دیروز هم در نطق پیش از دستور خود در مجلس و هم در نشست هیاتهای عالی نظارت استانی ششمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی اعلام کرد. قالیباف در ابتدای جلسه علنی دیروز گفت: هرچند بنای مجلس از روز اول تلاش برای تعامل با دولت محترم در مسیر رفع ایرادات لایحه بودجه بوده است، ولی مسوولان اجرایی باید توجه کنند که با ارائه اطلاعات ناقص نمیتوان گرهی از مشکلات مردم باز کرد، دولت در اظهارات رسانهای تاکید میکند که معیشت مردم در اولویت است ولی متاسفانه در عمل لایحه بودجه با محوریت تقویت معیشت مردم نوشته نشده است.
رئیس مجلس با بیان اینکه بهرغم میل باطنی برای روشن شدن افکار عمومی درخصوص لایحه بودجه لازم میدانم به چند نکته اشاره کنم، گفت: لایحه بودجه 1400 علاوهبر ایجاد بیانضباطی مالی در کشور، بخشی از عواید، امکانات و منابع کشور را از سر سفره مردم برمیدارد و به جیب سودجویان میریزد، اعتبارات دستگاههای اجرایی دولت رشد بیسابقهای داشته چنانکه اعتبار برخی دستگاهها بیش از صددرصد رشد داشتهاند. او ادامه داد: نمیشود در جنگ اقتصادی انتظار داشت مردم در خط مقدم مقابله با دشمن بایستند و سختی بکشند اما برخی افراد در ساحل امن و آسایش، روز به روز مرفهتر شوند.
رئیس مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: یکی از موضوعات مهم در این توزیع تبعیض آمیز بحث نرخ ارز در بودجه 1400 است، نرخ ارز با دستور مسوولان تعیین نمیشود، نرخ ارز با عملکرد آنها و مجموعه سیاستهای پولی و مالی تعیین میشود. بگذارید نرخ ارز در فضایی شفاف، قانونمند و طبق سازوکارهای اقتصادی تعیین شود، مردم دقت داشته باشند که مجلس تا کنون هیچ نرخ ارزی را تکلیف و تحمیل نکرده است، باید با تصمیمات اقتصادی خود نرخ ارز را به ثبات برسانیم، سیاست ارزی مطلوب، واقعی بودن و تکنرخی بودن ارز است، ولی باید همزمان جلوی رانت ارز 4200 هم گرفته شود. قالیباف با بیان اینکه نرخ ارز همان است که دولت توانسته در بازار مدیریت کند، ما هیچ کفی برای آن نخواهیم گذاشت و هیچ سقفی هم برای فروش نفت تعیین نمیکنیم، گفت: دولت قیمت ارز را هرقدر میتواند پایین بیاورد و همچنین هر مقدار که میتواند نفت بفروشد، ما در تنظیم بودجه مانع این کار نخواهیم شد، ما اجازه نمیدهیم منابع کشور، صرف هزینههای بیهوده شود، نرخ ارز به مدیریت دولت بستگی دارد و این نرخ روی هیچ کاغذی و پشت هیچ تریبونی تعیین نمیشود. به هر میزان که دولت تلاش کند، نرخ واقعی ارز پایین بیاید، همان نرخ معیار مجلس خواهد بود.
رئیس مجلس در حالی از تعیین نشدن نرخ ارز در بودجه 1400 سخن میگوید که سخنگوی کمیسیون تلفیق بارها اعلام کرد که معیار نرخ ارز در این لایحه دلار 17 هزار و 500 تومانی است و این کمیسیون با حذف نرخ 4200 تومانی از لایحه و از محل تسعیر نرخ ارز، درآمد 276 هزار میلیارد تومانی به پیشبینی درآمدهای دولت در سال آینده افزوده است.
پیشنهاد بودجه سه دوازدهمی
در سوی دیگر، دولتیها هم همچنان منتقد مجلسیها در نحوه بررسی لایحه بودجه 1400 در کمیسیون تلفیق هستند. علی ربیعی سخنگوی دولت در نشست خبری دیروز خود گفت: ما شنیدهایم که گفتند آنقدر تغییر میدهند که شورای نگهبان رد کند و ناگزیر بودجه سهدوازدهم اجرا شود؛ اینها هم شنیدههاست که قطعا صحت ندارد و امیدواریم به هیچ عنوان صحت نداشته باشد.
او با بیان اینکه دولت همه تلاش خود را برای تدوین لایحه بودجهای واقعی و کارشناسی به کار بست و با وقوف کامل به آثار تورم و فشار اقتصادی به مردم و دهکهای پایینی و نیز نیاز به افزایش سطح تولید و اشتغال جدید و با نگاهی به تلاش برای عقب راندن تحریم و کسب حقوق از دست رفته ملت ایران و ضرورت حضور اقتصاد ایران در بازارهای جهانی لایحه بودجه را تدوین کرده است، گفت: اظهارات کلی، مبهم، سلبی و شعاری مشکلی از بودجه و از مردم حل نمیکند. بودجه از اختیارات دولت و رئیسجمهور است و نباید لایحه بودجه به طرح مجلس تغییر داده شود. اگر به زمینههای اجرایی توجه نشود دولت در اجرا با مشکل مواجه میشود.
سخنگوی دولت افزود: در هیچ دورهای در بررسی لایحه بودجه با این حجم از ادبیات غیراقتصادی و غیرکارشناسی مواجه نبودهایم. او با اشاره به اتهامات وارد شده به دولت از جمله اتهام فروپاشی نظام تا پنهان کردن ارز به دلیل انتخاب بایدن یا ایجاد زمین سوخته برای دولت آینده، تصریح کرد: متاسفانه توجه نمیکنند که اظهاراتی از این دست موجب بیاعتمادی به حاکمیت و نظام میشود. این حجم و این نوع از اظهارات با هیچ دورهای در زمان ارائه بودجه به مجلس قابل مقایسه نیست و کسری بیاعتمادیهای ناشی از این اظهارات را در سرمایه اجتماعی نمیتوان جبران کرد.
ربیعی تاکید کرد: امروز هم آنچه در تبلیغات پیرامون لایحه بودجه میشنویم به همین سیاق است و بدون اینکه از تغییری مثبت برای اقتصاد کشور در بودجه شنیده شود با یکسری الفاظ اتهامی و شعارها روبهرو هستیم. برخی میگویند این بودجه مغشوش و نامتوازن است و از روی بودجه سالهای قبل کپی شده و دولت برای تهیه آن تنها نیم ساعت زمان گذاشته است. آیا این درست است؟ یعنی دولت نیم ساعت وقت گذاشته است؟!
به گفته سخنگوی دولت، بودجه جای شعار نیست، بودجه جای عدد و رقم و حرف کارشناسی است و متناسب با واقعیتها، محدودیتها و ظرفیتهای کشور است. در جایی عنوان شده که بودجه بدون دخل و خرج مشخص نوشته شده است. تعجب میکنم که حتی به مفاد احکام بودجه هم توجه نکردهاند و صرفا به اعداد جداول بسنده شده است. وقتی به صراحت در متن بند «و» تبصره 2 مصادیق مصرف 90 هزار میلیارد تومان بابت مواردی چون متناسبسازی حقوق بازنشستگان و مستمری بگیران، رد بدهی دولت به تامین اجتماعی، پاداش پایان خدمت، رتبهبندی معلمان و... از چهار محل حق امتیاز، واگذاری سهام، واگذاری طرح تملک و واگذاری اموال و داراییهای غیر منقول ذکر شده است؛ چگونه میتوان پنهانکاری کرد یا گفت موضوعات مهم در بودجه نادیده گرفته شده است؟
ربیعی افزود: اگر پنهان کاری است چرا کمیسیون تلفیق در قالب بند «و» تبصره 1 الحاقی بابت تسویه بدهیهای اشخاص حقیقی و حقوقی مبلغ 90 هزار میلیارد تومان از محل تحویل نفت خام حکم مشابه نوشته است؟ یا در قالب الحاقی تبصره (2) مبلغ 30 هزار میلیارد تومان حکم مشابه برای تسویه مطالبات را تصویب کرده است؟ بارها تاکید کردهایم که برآورد 3/ 2 میلیون بشکه نفت خام و میعانات گازی در روز، به منزله اعلام شکست سیاست فشار حداکثری بر ایران و بازگشت اروپا و آمریکا به تعهدات برجامی خود است که عجیب است آن را تسلیم شدن در برابر نظام سلطه خواندهاند.
سخنگوی دولت ادامه داد: دولت بارها تاکید کرده باید به بازار نفت بازگردد و سهم خود را در اوپک حفظ کند. این در حالی است که با افزایش نرخ تسعیر خودشان 30 هزار میلیارد تومان به وابستگی بودجه و نفت افزودهاند. آیا این وابستگی به نظام سلطه نیست؟