گرما، عرق، بوی بد

مترجم: فاطمه مهدی‌پور

فصل گرما در راه است. عرق کردن و به دنبال آن بوی بد بدن یکی از دردسرهایی است که همه ما با آن مواجه هستیم. در مطلبی که می‌خوانید، ابتدا توضیحاتی درخصوص پدیده تعریق، انواع آن و سپس راه‌حل‌هایی برای رفع بوی بدن ارائه می‌شود. تعریق یا عرق کردن، پدیده کاملا طبیعی بدن انسان می‌باشد و برخلاف آنچه تصور می‌شود، بخشی از سیستم خنک‌کننده بدن است که باعث می‌شود بدن در دمای مناسبی قرار گیرد.

عرقی که از غدد مولد عرق ترشح می‌شود و تمام اعضای بدن را فرا می‌گیرد، معمولا بی‌بوست و صرفا از آب و نمک تشکیل می‌شود. در مقابل، عرقی که بو دارد و باعث ناراحتی می‌شود، مربوط به اعضای خاصی از بدن است که از چربی و پروتئین‌ها تشکیل می‌گردد.

این اعضای خاص و بسیار حساس شامل پاها، زیربغل، اعضای تناسلی، کپل‌ها‌، مقعد و پستان‌ها هستند که میزان قابل توجهی باکتری دارند. این باکتری‌ها از مواد مغذی تغذیه کرده و هنگام از بین رفتن، بوی بدی ساطع می‌کنند. 

انواع تعریق

تعریق فیزیولوژیکی: این نوع تعریق به ویژه مربوط به فعالیت‌های فیزیکی مثل ورزش، پیاده‌روی و به طور کلی فعالیت‌های جسمی و حاوی مقدار زیادی آب و نمک است. این عرق به هر اندازه‌ای که ترشح شود، معمولا بوی بدی ندارد.

تعریق عصبی
این نوع تعریق، همانگونه که از نامش پیداست، زمانی ترشح می‌شود که بدن دچار فشار روحی، عصبانیت، اضطراب و... باشد. میزان ترشح این نوع عرق زیاد نیست، اما بوی بد دارد؛ زیرا ترکیب آن چرب است و لیپیدها و پروتئین‌ها امکان تکثیر باکتری‌ها را فراهم می‌سازند.

عواملی که بوی بدن را تشدید می‌کند
به طور کلی بوی بد بدن به دلیل بی‌توجهی و عدم رعایت بهداشت جسمی، به ویژه در نقاط حساس بدن که پیش از این به آنها اشاره شد، ایجاد می‌شود؛ با این حال ممکن است این بو ناشی از اختلالاتی باشد که در سلامتی انسان رخ می‌دهد؛ از قبیل: عفونت، دیابت  بیماری‌های طولانی مدت و مزمن مصرف مواد مخدر و توتون برخی غذاها و نوشیدنی‌های گرم که حاوی کافئین هستند عصبانیت، فشارهای روحی، اضطراب  یبوست  داروهای ضدروان‌پریشی
با این حال، عرق کردن کارکردهایی نیز دارد که برای بدن انسان لازم است.

مثلا درجه حرارت بدن را ثابت نگه می‌دارد، موجب دفع مقدار قابل توجهی از اسیدها، اوره و املاح معدنی بدن می‌شود و همچنین از پوست دفاع و مراقبت می‌کند. در واقع عرق با «سبوم» یک پوشش «هیدرولیپیدی» می‌سازد و از خاصیت اسیدی PH پوستی حفاظت می‌کند. اما با تمام اینها روشن است که در فصل گرما، عرق کردن، به خصوص اگر با بوی بد همراه باشد (که حاصل از بین رفتن اسیدهای موجود در سبوم است)، تبدیل به یک مشکل واقعی می‌شود.

چگونه می‌توان با بوی بد عرق مبارزه کرد؟
مقابله با بوی بد یک مسأله بهداشتی است که با ایجاد تغییر در رفتار و عادت‌ها آغاز می‌شود. برای این کار ابتدا لازم است:

به طور مرتب دست‌های‌تان را با صابون مناسبی که با پوست‌تان سازگار است، بشویید.  لباس‌های تمیزی بپوشید و از پارچه‌هایی استفاده کنید که عرق بیشتری جذب می‌کنند.  لباس‌های‌تان را از جنس نخی، ابریشمی و الیاف طبیعی انتخاب کنید.  ازپوشیدن لباس‌هایی با الیاف پلی استر و  مصنوعی بپرهیزید.  لباس‌های گشاد بپوشید. 

در تابستان که زیاد عرق می‌کنید، دست کم روزی دو بار دوش بگیرید.  از دئودورانت‌ها استفاده کنید که بیشتر آنها در از بین بردن بوی بدن موثرند. دئودورانت‌ها عملکردی دوگانه دارند؛ یعنی هم بوی بد را از بین می‌برند و هم تعریق را کنترل می‌کنند. 

زیر بغل‌ها رابه طور مرتب اصلاح کنید؛ زیرا موهای زائد رطوبت را جذب و به تکثیر باکتری کمک می‌کنند.  فشارهای روحی و نگرانی‌ها موجب افزایش تعریق می‌شوند. تمدد اعصاب نتیجه مطلوبی خواهد داشت.  پس از هر جلسه ورزش، برای جبران مقدار آبی که در حین تمرینات ازدست داده‌اید، آب زیادی بنوشید.  تغذیه مناسب نیز نقش مهمی در مبارزه با بوی بد دارد. توجه داشته باشید که مواد غذایی از قبیل نمک، نوشیدنی‌های گازدار، غذاهای تند، سیر، پیاز و... بوی بدی را که از عرق ساطع می‌شود، تشدید می‌کنند.

اما گاهی این نکات برای حل مشکل کافی نیست. در این صورت چه باید کرد
گیاهانی از جمله پنج انگشت، مریم گلی و نوعی نارون کوهی خاصیت ضدتعریق دارند. گیاه مریم گلی، در افرادی که در ناحیه پاها و دست‌ها زیاد عرق می‌کنند، بسیار موثر است. برای این کار، 10 برگ از مریم گلی و چند پر استوخودوس را در آب بجوشانید و هر شب پاها یا دست‌های‌تان را ده دقیقه در این محلول قرار دهید.

اگر از عرق بیش از حد زیربغل‌ها رنج می‌برید، خاک رس پودر شده می‌تواند به شما کمک کند. برای این کار سه مشت خاک رس را در وان حمام حل کنید و بدن‌تان را با این آب شستشو دهید.