گروه سیاست سایت فردا – روزنامههای امروز به موضوعاتی در حوزههای سیاسی، اقتصادی و ... پرداختهاند که مهمترین موارد آن به شرح زیر است:
«اعتماد» گفتوگویی دارد با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه. اهم اظهارات وی در این مصاحبه به شرح زیر است:
*روزی معلوم میشود که من همه واقعیات را به مقامات گفتهام. رفتم و با شکل خوبی این واقعیات را - آنجا که اجازه داشتم- در خارج پیش بردم.
*هزینه جنگیدن از هزینه دیپلماسی بسیار بیشتر است.
* حتما منتقد بسیاری از سیاستهای حقوق بشری هستم. اما اطمینان دارم، کشورهایی که از قتل قاشقچی (روزنامهنگار سعودی) حمایت کردند، کشورهایی که از رابطه خود با عربستان سعودی حتی یک ذره به خاطر این جنایت کم نکردند، کشورهایی که از رژیم صهیونیستی در سرکوب مردم فلسطین حمایت میکنند، دلشان برای مردم ایران نسوخته است.
* (به نظر من) باید تصویر نهایی روابط با آمریکا را مشخص کنیم.... ما نیاز داریم که تصویر جدی از کلیتی در آینده با امریکا داشته باشیم و پس از آن در موضوعاتی که تصمیم گرفتیم و نه درباره همه موضوعات مذاکره کنیم.
*در تدوین سیاستهای ایران در منطقه نقش کمتری داشتم، اما مجری همه این سیاستها بودم.... برخی سیاستها -نه سیاستهای منطقهای- را من اصلا قبول نداشتم. ممکن است برخی سیاستها برای کارشکنی در کار خود من دنبال شده بود، اما وقتی که در مقابل جهان قرار میگیرم، نماینده مجموعه حاکمیت ایران هستم لذا باید از چیزهایی دفاع کنم که خودم هم به آنها باور ندارم و منتقد برخی از آنها هستم. اما میدانم کسانی که منتقد آن سیاستها هستند، خیر مردم ایران را نمیخواهند.
*ما به حزبالله نه دستور میدهیم و نه میتوانیم این کار را بکنیم.
* کاری که ما میکنیم، خریدن مزدور نیست و این تفاوتی است که بین ما و سایرین وجود دارد. ممکن است دوستان ما در شرایطی که امکانات مالی جمهوری اسلامی ایران بسیار بیشتر بود درخواستهایی میکردند و این درخواستها مورد قبول واقع میشد. در دولت یازدهم و دوازدهم به خاطر محدودیت امکانات و اینکه اولویت با مردم ایران است و به قول معروف «چراغی که به خانه روا است، به مسجد حرام است»، همه امکانات موجود هزینه مردم ما شد.
*یک یا دو مورد فرصت از دست رفته است. مثلا در زمانی که من به عربستان سعودی دعوت شدم، اما سعودی به دلایل مختلف نمیخواست آنطور که شایسته وزیر خارجه ایران است، برخورد کند. البته نرفتن، تصمیم شخص من هم نبود و حتی من حاضر بودم با همان شرایط هم بروم، اما کشور این را به مصلحت نمیدید.
* از خودم هزینه کردم، از موقعیت داخلی خودم هزینه کردم، حرفهایی که مورد پسند بوده نزدم، حرفهایی که مورد پسند نبوده زدم تا سیاست خارجی باری بر معیشت مردم نباشد.
* من برای اولین بار هزینه گفتگو با امریکا را پرداخت کردم. با وزیر خارجه امریکا نشستم و صحبت کردم. با وزیر خارجه امریکا به یک توافق رسیدیم. با وزیر خارجه امریکا اجرای توافق را آغاز کردیم. بسیاری در ایران مخالف این اقدام بودند. بسیاری در ایران کارشکنی کردند که الان وقت صحبت درباره این مسائل نیست، اما بالاخره یک روزی همه این مسائل روشن خواهد شد.
«شرق» تیتر یک خود را به دعوای پیش آمده بین دولت و رسانه ملی اختصاص داده و در گزارشی به جمعآوری واکنش دولتیها به اظهارات حجتالاسلام احمد جهانبزرگی که در برنامه زاویه بیان شده، پرداخته است. وی گفته بود: «مسئولی مینشیند خانه و ممکن است پای منقل باشد و سر نمیزند به این طرف و آن طرف. حتی وزرایش نمیتوانند با او ملاقات کنند».
این روزنامه اصلاحطلب در گزارش دیگری نیز به اختلافات محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهور و اصلاح طلبان پرداخته است. در این گزارش آمده است: «واعظی با ادبیاتی عجیب میگوید که اصلاحطلبان حرفهای بیربط میزنند و طلبکار هستند و این در حالی است که روحانی به جز جهانگیری بهعنوان یک نیروی شاخص اصلاحطلب -که آن هم در دولت دوم به حاشیه رانده شد- از هیچیک از اصلاحطلبانِ شاخص استفاده نکرد و حتی در دولت دوم به گفته بسیاری دولت روحانی به سمت اصولگرایان متمایل شد؛ از سوی دیگر، چرا واعظی و نزدیکان حزب اعتدال و توسعه چنین موضوعاتی را پیش از انتخابات سال 96 مطرح نمیکردند؟ آیا اینطور نبود که ایشان تمایل داشتند بار دیگر سبد رأی اصلاحطلبان را با خود به همراه داشته باشند و پس از آنکه مقصود حاصل شد، دو رأی بالای 92 و 96 را به حساب خود تلقی کنند؟ همه اینها در حالی است که با عملکرد مورد انتقاد روحانی قضاوت مردم آن است که گزینه پیشنهادی اصلاحطلبان نتوانست به تمام خواستههای مردم جامه عمل بپوشاند و بهنوعی اصلاحطلبان هزینه حمایت خود را پرداخت کردند؛ چنانکه دیدیم در انتخابات مجلس یازدهم در اسفند سال 98 سرمایه اجتماعی اصلاحطلبان پا به میدان نگذاشتند. در حقیقت اگر به افکار عمومی هم رجوع شود، میتوان دریافت که دولت روحانی نتیجه حمایت اصلاحطلبان پنداشته میشود و اگرچه این امر در حال حاضر امتیاز منفی برای اصلاحطلبان محسوب میشود، اما بههرحال حکایت از یک امر واقع دارد که واعظی، تیم اعتدال و توسعه و حتی روحانی نمیتوانند آن را انکار کنند.»
«آرمان ملی» گفتوگویی دارد با بهمن آرمان، اقتصاددان که اهم اظهارات آن به شرح زیر است:
* عدهای قصد دارند ارتباط با آمریکا و گشایشهای اقتصادی ناشی از آن را به حساب خود بگذارند در اولویتهای بعدی قرار دارد. واقعیت این است که قدرتهایی مانند چین و روسیه که در ایران دارای نفوذ زیادی هستند و جریانهای فاسد مالی که از تحریمها منتفع میشوند به صورت طبیعی تمایلی به برداشته شدن تحریمها و بهبود شرایط اقتصادی ایران ندارند.
* واقعیت این است که یک کشور قادر نیست برای مدت طولانی چنین فشارهایی را تحمل کند که در شرایط عادی کمتر کشوری میتواند آنها را تحمل کند. بالا رفتن نرخ بیکاری، کوچکتر شدن سفره مردم، افزایش سن ازدواج، افزایش طلاق و اعتیاد از جمله مسائلی هستند که تا حدی قابلتحمل هستند.
*به گروههایی که جنگطلبی و خشونتطلبی را در کشور ترویج میکنند هشدار میدهم که کاسه صبر مردم نیز حدی دارد و مردم تا حدی میتوانند سیاستهای جنگطلبانه را تحمل کنند. اگر این سیاستها ادامه پیدا کند ممکن است شاهد واکنشهایی از سوی مردم باشیم که میتواند برای کشور بسیار گران تمام شود.
*شاید 40 درصد مشکلات اقتصادی ایران متأثر از تحریمها باشد، اما بقیه آن متأثر از سوء مدیریت، ضعف مدیریت و اعمال روشهای امنیتی و اطلاعاتی در اقتصاد است. اعمال روشهای امنیتی و اطلاعاتی در اقتصاد نیز از زمان دولتهای نهم و دهم در ایران رایج شد. این وضعیت همچنان هم ادامه دارد و اجازه نمیدهد افراد توانمند و نخبه در تصمیمگیریهای اقتصادی حضور داشته باشند.
*اگر مسئولان کشور بهواقع نگران وضعیت مردم هستند باید به خوبی به پیامدهای ناگوار مشکلات اقتصادی فکر کنند. در شرایط کنونی بحرانهای اقتصادی به صورت مستقیم روی افزایش آمار طلاق و خودکشی در کشور تأثیرگذار بوده و میزان طلاق و خودکشی را بیشتر از گذشته کرده است. افزایش طلاق و خودکشی نیز پیامدهای اجتماعی و اقتصادی خاص خود را به همراه آورده است. امروز وقت آن رسیده که عقل و منطق در بین مسئولان کشور جایگزین شعار و سخنان سطحی شود.
«آفتاب یزد» در گزارشی که تیر یک شده به یک مطالبه عمومی یعنی «دولت کارآمد» پرداخته و در تشریح پارامترهای آن به نقل از دینی ترکمانی، پژوهشگر حوزه اقتصاد مینویسد: «دولت کارآمد یا به تعبیری، دولت توسعه خواه ویژگیهایی دارد و هر ساختار قدرت که بتواند این ویژگیها را تامین کند دولت برآمده از آن هم طبعا میتواند دولت توسعه خواه و کارآمد باشد.»
مصطفی اقلیما آسیب شناس اجتماعی نیز معتقد است که «دولت کارآمد دولتی است که قبل این که وارد دولت شود ببینیم چقدر کار کرده است. بحثی در دنیا است به نام تخصص. کسی میتواند اسکان دار دولت شود که بگوید من بیست سال در زمینههای مختلف کار کردم پستهای مختلف گرفتم و چند دوره وزیر بودم از کارمندی رسیدهام به حدی که الان میتوان رئیس جمهور شوم و این چهره وقتی میآید باید دارای یک حزب بزرگی هم باشد که بتواند افرادش را از آن انتخاب کند.»
کنعانی مقدم فعال سیاسی اصولگرا نیز درهیمن باره به آفتاب یزد میگوید: «دولتی که تشکیل میشود بر اساس رئیس جمهوری خواهد بود که قاعدتا باید با رای حداکثری ملت ایران انتخاب شود و مردم درخواست و مطالبه شان این است که اولا هر کسی که میخواهد رئیس جمهور شود و دولت را تشکیل دهد به دنبال قدرت برای خدمت باشد نه به دنبال قدرت برای قدرت. دوم اینکه مطالبات مردم را باید مورد توجه قرار دهد و دنبال مطالبات جناحی و گروهی نباشد.»
«وطن امروز» تیتر یک خود را به گزارشی اختصاص داده درباره مذاکره و به این میپردازد که اگر ایران با ترامپ مذاکره کرده بود نیتجه چه بود و چه تاثیری بر انتخابات آمریکا داشت. در این گزارش آمده است: «رئیسجمهور و یارانش در حالی این روزها ترامپ را با ناسزا بدرقه میکنند که حداقل در سال 98 جمعبندی دولت و دستگاه سیاست خارجی و نمود آن در بیرون چیزی جز این گزاره را که باید با رئیسجمهور وقت آمریکا مذاکره کرد، نشان نمیداد؛ مذاکراتی که اگر نظام به آن تن میداد، معلوم نبود کشور را در چه ورطه هولناکی قرار میداد. این ورطه، اما چندان بیگانه به نظر نمیرسد، چرا که یکبار کشور با هزینه سنگین آن مواجه شده بود؛ جایی که روحانی و ژنرالهای دیپلماسیاش توافقی با مختصات برجام را با دولت در آستانه خداحافظی باراک اوباما نهایی کردند.»
این روزنامه اصولگرا عکس یک را خود را نیز به گزارشی اختصاص داده که خبر میدهد «بیش از 12 هزار نفر در سرزمینهای اشغالی پس از دریافت واکسن به کرونا مبتلا شدند». در این گزارش با عنوان «خوکچههای آزمایشگاهی» آمده است: «نتانیاهو با فایزر توافق کرده است در ازای دریافت واکسن، همه اطلاعات مربوط به میزان تأثیرگذاری واکسن و عوارض جانبی آن روی افراد آزمایششده را به این کمپانی تحویل دهد».
«کیهان» تیتر یک خود را به انفجارهای در عراق اختصاص داده و آن را نتیجه تضعیف حشدالشعبی میداند. این روزنامه اصولگرا نوشته است: «آمریکا پس از زمینه سازی چند ماهه، عملیات ویرانگر تروریستی در عراق را با انفجارهای خونین در بغداد و قتل بیش از 30 غیر نظامی، آغاز کرد.»
کیهان در یادداشت روز خود نیز تحلیف بایدن را نمادی از فروپاشی آمریکا میخواند و مینویسد: «رخلاف روسایجمهور قبل آمریکا که در ظاهر با توپی پُر و خط و نشان کشیدن برای دنیا و دیگر کشورها در مراسم تحلیف خود ظاهر میشدند، اما جو بایدن با توپی خالی تحت تأثیر حوادث حمله به کنگره و جو امنیتی حاکم بر آمریکا و جنبشهای اعتراضی ناشی از مشکلات اقتصادی و نژادپرستی و نابرابری عدالتی که پرچم و مجسمه بنیانگذاران آمریکا و تمام نمادهای ارزشهای لیبرال دموکراسی را به پایین کشیدهاند، در پایینترین سطح اعتماد به نفس سخنرانی خود را انجام داد. علاوه بر ضعف جسمانی و ضعف در تکلم و بیان، ضعف روحی و روانی ناشی از آشکار شدن چالشهای نظام لیبرال دموکراسی و سرمایهداری و همچنین نگرانی از چالشهای پیش رویش در آینده، اجازه نداد که بایدن بتواند برای دیگران خط و نشان بکشد و انفعال و واهمه آشکار در چهرهاش و تکتک کلمات و جملات سخنرانیاش نشانه شرمندگی و سرافکندگی از دموکراسی آمریکایی بود.»
«جوان» موضوع بازگشت بایدن به برجام را مورد توجه قرار داده و در گزارشی که عکس یک شده است، مینویسد: ««کارترین اشتون»، کمیسیونر اسبق سیاست خارجی اتحادیه اروپا در یادداشتی مشترک با «چاک هاگل»، وزیر دفاع اسبق امریکا، گفته که بازگشت دو طرف به برجام باید همزمان انجام شود و دو طرف باید از گذاشتن پیششرط در این خصوص خودداری کنند، ولی دنیس راس، مشاور باراک اوباما خواستار رویکرد «کم مقابل کم» یا همان بازگشت قطرهچکانی امریکا به برجام است؛ سیاستی که با واقعیتهای روی زمین در دولت بایدن همخوانی بیشتری دارد.»
این روزنامه اصولگرا در سرمقاله خود نیز به قلم عبدالله گنجی از «پایان ترامپ و تثبیت ترامپیسم» مینویسد.
بودجه 1400 و ضعفهای آن نیز سوژه گزارشی است که تیتر یک امروز «جوان» است. در این گزارش آمده است: «رشد 46 درصدی هزینههای جاری دولت، ارز چندنرخی، گشایش حساب ویژه در رابطه با فروش 2 میلیون و 300 هزار بشکه نفت و فرآورده در روز، پرداخت حقوقهای نجومی، اخذ ناعادلانه مالیات، توزیع ناعادلانه یارانه پیدا و پنهان و افزایش سطح استقراض تا 500 هزار میلیارد تومان در صورت رفع نشدن تحریمها و قیمت تمام شده گران تولید کالا و خدمات در دولت، جزو ضعفهای عیان لایحه بودجه عمومی و شرکتهای دولتی در سال 1400 بود که مجلس شوراس اسلامی با اصلاحیه بودجه توانسته است ضمن تکنرخیکردن ارز بودجه به شکل شناور کاهش تکیه بودجه به نفت، دریافت و توزیع عادلانه مالیاتها، همچنین توزیع عادلانه یارانه پیدا و پنهان و کاهش تکیه دولت به استقراض تا حد ممکن بودجه را از یک سند مالی صنفی و بخشی به یک سند مالی ملی تبدیل کند.»
«ایران» عکس یک خود را به بهرهبرداری از پالایشگاه گازی بیدبلند خلیج فارس به عنوان یکی از بزرگترین پالایشگاههای منطقه و ابر پروژه جهان اختصاص داده است.
آنچه در برنامه «زاویه» درباره روحانی بیان شد، موضوع دیگری است که این روزنامه دولتی به آن میپردازد و در سرمقاله خود به قلم علی ربیعی سخنگوی دولت با عنوان «زوال اخلاق زوال سیاست» مینویسد: «اخلاق برای تنظیم روابط مسالمتآمیز و سازنده میان آدمیان است، اما امروز وقتی در تنظیم روابط بین کنشگران سیاسی بالا، خشونت کلامی دیده میشود، به لایههای پایین و حتی رسانههای بزرگ ملی نیز تسری مییابد و در این حالت است که میتوان از کاهش کارکرد اخلاق سخن گفت. میهمان آن برنامه شاید روند تقرب گفتمانی به دولت فرضی بعدی را طی میکرد، رفتاری که این روزها رواج یافته است، و از عواقب کار خود آگاه نبود، اما بیخبری امثال او نباید همگان را از بیمناک شدن برای عواقب بلندمدت اینگونه رفتارها بازدارد. پردهدری و بیهنجار کردن عرصه سیاست کاری نیست که فقط به یک گروه و جریان سیاسی ضربه بزند، این از آن آسیبهایی است که، چون در بگیرد، زمین سالم باقی نخواهد گذاشت.»