با این حال، تغییرات این لایحه مهم از منظر دولتی‌ها به‌ویژه حسن روحانی آن‌چنان است که او برای چندمین بار روز گذشته در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی دولت به این تغییرات انتقاد کرد؛ جلسه‌ای که در آن محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه گزارش کارشناسی از تغییرات انجام‌شده در کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی در لایحه بودجه سال 1400 و آثار افزایش ارقام بودجه بر معیشت مردم و آثار تورمی آن بر کالاهای ضروری ارائه کرد.
بنا بر این گزارش، بودجه برخی مراکز و نهادها در ذیل جدول 17 از محل منابع حاصله از افزایش نرخ ارز کالاهای اساسی، افزایش قابل‌توجهی یافته است.
رئیس‌جمهوری پس از ارائه این گزارش از سوی نوبخت بود که انتقادات خود را درباره اقدام کمیسیون تلفیق درباره لایحه بودجه 1400 مطرح کرد. روحانی با بیان اینکه دولت با هدف آرامش‌بخشی به بازار و اقتصاد کشور با برنامه‌ریزی برای زمینه‌سازی ثبات در حوزه توسعه‌ای و معیشت مردم در سال جاری، تبعات جنگ اقتصادی را به حداقل رسانده و آثار تحریم‌ها را با حداکثر توان خنثی کرده است، تصریح کرد: دولت در بودجه 1400 مراقبت کرده است که از پول فقرا به نفع دستگاه‌های خاص هزینه نشود.
رئیس‌جمهوری افزود: دولت با توجه به افق امید بخش پیش‌رو، ریل‌گذاری در بخش‌های خرد و کلان اقتصاد کشور با هدف تاثیر مثبت در معیشت و زندگی مردم، بودجه سال آینده را تنظیم و به مجلس عرضه کرد.
روحانی همچنین با تاکید بر اینکه بی‌تردید دولت با هر تغییری که موجب گرانی کالای مورد نیاز مردم و نگرانی افکار عمومی و دارای آثار تورمی و عواقب سوء در زندگی و معیشت مردم باشد و موجب کاهش ارزش پول ملی شود، مخالف است، اعلام کرد: سخنانی که علامت افزایش قیمت در سال آینده را به بازار بدهد، بلافاصله و به‌طور مستقیم، فشار بر اقشار کم‌درآمد را افزایش می‌دهد و در شرایطی که همه عوامل، روند کاهش تورم را نشان می‌دهد، نباید مجددا به التهاب تورمی دامن زده شود.
روحانی همچنین تاکید کرد: دولت در عین حال که آمادگی خود را برای تعامل و همکاری با مجلس اعلام کرده است، وظیفه خود می‌داند بر اساس شناخت عملیاتی و عینی از نیازها و اقتضائات اقتصاد جامعه و همچنین الزامات معیشتی و توسعه‌ای کشور، تغییر شاکله بودجه را نپذیرد.
نرخ ارز؛ محور کشمکش
مهم‌ترین مواردی که دولتی‌ها را به انتقاد چندین باره درباره تغییرات در لایحه بودجه وادار کرده، در دو محور قابل‌ذکر است؛ نخست کاهش سقف پیش‌بینی شده برای فروش روزانه نفت در سال آینده که مجلس آن را از 3/ 2 میلیون بشکه در روز مورد نظر دولتی‌ها به 5/ 1 میلیون بشکه در روز کاهش داد. محور دوم به حذف نرخ 4200 تومانی ارز از این لایحه بازمی‌گردد که مجلس با حذف آن، نرخ ارز در این لایحه را 17 هزار و 500 تومان در نظر گرفت. البته این عدد و حتی تعیین کف یا سقفی برای نرخ دلار در لایحه، از سوی محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس و در جریان جدال بودجه‌ای دولت و مجلس رد شد؛ اما این رقم را بارها رحیم زارع، سخنگوی کمیسیون تلفیق در نشست‌های خبری خود با خبرنگاران، به‌عنوان معیار برای حساب و کتاب درآمدهای ارزی دولت در بودجه اعلام کرد.
دولت هم همچنان بر انتقاد به این محور تاکید دارد. حتی دیروز علی ربیعی سخنگوی دولت در نشست خبری خود با خبرنگاران تاکید کرد که قیمت ارز در بودجه 11 هزار و 500 تومان است و ارز 17 هزار و 500 تومانی اثر مثبتی بر اقتصاد خانوار ندارد.
او با بیان اینکه با رای نیاوردن ترامپ اثر روانی تحریم از روی قیمت ارز برداشته شد، گفت: قیمت واقعی ارز این نیست و دولت در بودجه تقدیمی به مجلس بین 11 تا 12 هزارتومان پیش‌بینی کرده است که این یک علامت بود. اعتقاد داریم نباید کف قیمت ارز را با 17 هزار و پانصدتومان ببندیم و این خود یک علامت است. ممکن است در بخش تولید آثار مثبت داشته باشد؛ ولی در اقتصاد خانوار آثار مثبتی ندارد.
سخنگوی دولت با اشاره به پدیده چسبندگی هزینه‌ها و قیمت‌ها و چسبندگی قیمت‌ها به افزایش و کاهش نرخ دلار در علم اقتصاد اظهار کرد: وقتی هزینه‌ها بالا می‌رود قیمت تمام‌شده تولید افزایش پیدا می‌کند؛ اما درصورت کاهش هریک از عوامل تولید شیب کاهش قیمت تمام‌شده کند حرکت می‌کند و به همان نسبت کاهش پیدا نمی‌کند.
ربیعی همچنین گفت: بعضی‌ها می‌گویند شما ارز 4200 تومانی اختصاص دادید؛ اما قیمت آن بالا رفت؟ بله. به موقع نمی‌شد وارد کنیم؛ چون تعادل به هم می‌خورد. وقتی ارز را به موقع وارد نمی‌کردید در یک مقطعی قیمت بالا می‌رفت، بعد که می‌توانستید وارد کنید و به موقع در اختیار بگذارید آثار خود را می‌گذاشت. به هر حال این تنش‌ها وجود داشت که ناشی از تحریم‌های ظالمانه بود.
سخنگوی دولت با بیان اینکه کاهش قیمت دلار و اثر آن روی قیمت‌های سایر کالاها که مستقیم یا غیرمستقیم تحت‌تاثیر نرخ ارز هستند و دقیقا از همین سیاست تبعیت می‌کند، گفت: قطعا با تاثیر زمانی و ثبات حاکم بر بازار ارز و سیاست‌ها با ثبات پولی بانک مرکزی قطعا کاهش قیمت‌ها اتفاق خواهد افتاد.
سخنگوی دولت گفت: در مواردی که قیمت‌ها علاوه بر اثرات قیمت ارز آثار روانی تورم هم بر آن وجود داشت، دیدید که بعد از اینکه اثر قسمت دوم برداشته شد، این کاهش با سرعت بیشتری رخ داد. به‌عنوان مثال قیمت خودروی خارجی در برخی موارد تا 50 درصد و خودروی داخلی هم تا 30 درصد کاهش پیدا کرد.
دستیار ارتباطات اجتماعی رئیس‌جمهوری گفت: براساس اعلام رئیس کل بانک مرکزی عرضه ارز در سامانه نیما روزانه به‌طور متوسط به 150 میلیون دلار رسیده است که با روند صادرات نفتی و غیرنفتی شاهد تعادل بیشتری در بازار ارز هستیم و تقویت قدرت بازار ارز هم صورت می‌گیرد و با سیاست‌هایی که دولت اتخاذ می‌کند، خود چسبندگی با سرعت بیشتری کاهش پیدا کند. ربیعی در عین حال گفت: به‌طور کلی فرآیند واردات از زمان تخصیص و تامین ارز و انتقال آن به‌ویژه در شرایط تحریم زمان‌بر است.
آغاز بررسی بودجه در صحن؛ 14 بهمن
با همه جدال‌های میان دولت و مجلس بر سر لایحه بودجه سال 1400، قرار است مجلسی‌ها بررسی مصوبه کمیسیون تلفیق از این لایحه را 14 بهمن ماه در صحن علنی آغاز کنند.
احمد امیرآبادی فراهانی، یکی از اعضای هیات‌رئیسه مجلس هم دیروز در گفت‌وگویی از دعوت مجلس از حسن روحانی برای حضور در صحن پارلمان همزمان با بررسی بودجه خبر داد.
