تحریریه هفته نامه پزشک امروز
صرع یک بیماری نیست، بلکه فقط نشانه‌ای است که می‌گوید، قسمتی از مغز کار خود را همیشه به خوبی انجام نمی‌دهد. وقتی مغز به‌طور طبیعی کار کند یک سری امواج الکتریکی از خود ایجاد می‌نماید که این امواج مانند الکتریسیته در مسیر اعصاب مغزی عبور می‌کند.
در حالت تشنج یک جرقه الکتریسیته مانند برق در آسمان ایجاد می‌شود که این جرقه و طوفان الکتریکی بسته به محل خود در مغز علایم، نوع تشنج و صرع را تعیین می‌نماید. اپی لپسی یا صرع حالتی است که یک سری از این تشنج‌ها و طوفان‌های الکتریکی در مغز به‌طور مرتب و با فاصله زمانی به‌طور خودبه‌خود ایجاد شده و خاموش می‌شوند.
پیچیدگی این اختلال، خود ناشی از آن است که هر چه رخ می‌دهد در پیچیده‌ترین ارگان بدن انسان یعنی مغز می‌باشد و همچنین عقاید و خرافات و دیدگاه‌های عجیب و غریب انسان‌ها، قوم‌ها و ملت‌های گوناگون راجع به این اختلال همه و همه بر ابهامات آن افزوده است. اگر چه وقوع تشنج از علایم بارز صرع است، ولی همه تشنج‌ها منشا صرعی ندارند. تشنج ممکن است به دلائل مختلف ایجاد شود. بنابراین تشنج هیچ گاه صرع نیست، بلکه دو تا سه بار تشنج می‌بایست رخ دهد تا پزشک تشخیص صرع را مطرح نماید.
علل صرع
عوامل مختلفی مانند صدمه مغزی، عفونت و عوامل ارثی، ضربه‌های پس از تولد و دوران کودکی، تصادفات و حوادثی که باعث ضربه مغزی می‌شود و همچنین مننژیت‌ها همگی می‌توانند باعث ایجاد صرع شوند که داشتن اطلاعات لازم در این زمینه می‌تواند در پیشگیری صرع موثر واقع شود، که در ذیل اشاره‌ای به آنها می‌گردد.
علل قبل از زایمان
صدمات و ضربه‌های قبل از زایمان یا در حین زایمان ناشی از کمبود اکسیژن‌رسانی به مغز که در واقع این علت نسبتا شایع تشنج‌ها در دوره نوزادی و کودکی است. ولی خوشبختانه با بکارگیری روش‌های مناسب و مراقبت‌های خاص دوره حاملگی و زایمان از این عوارض بسیار کاسته شده است. ولی هنوز هم گفته می‌شود که ٢٠ درصد علل صرع ناشی از این موارد کمبود اکسیژن مغز در دوره جنینی و یا در حین زایمان است.
ضربه‌های مغزی
ضربه‌های مغزی ١٠ الی ١٥ درصد علل حملات صرع را تشکیل می‌دهند که شامل مجموع صدماتی است که بر اثر ضربه به مغز وارد می‌آیند مانند تصادفات اتومبیل، سقوط از بلندی و ... تشنج ناشی از ضربه‌های مغزی ممکن است با فاصله کوتاهی از ضربه مغزی و یا سال‌ها پس از آن اتفاق بیفتد.
نکته مهم این است که هر قدر مدت زمان بیهوشی ناشی از ضربه مغزی طولانی‌تر باشد، شانس وقوع تشنج نیز بیشتر است. ولی این نکته را باید در نظر داشت، که همه کسانی که دچار ضربه مغزی می‌شوند، مبتلا به صرع نمی‌گردند. زمین خوردن معمولی و ضربه‌های کوچک به سر و صورت در کودکان لازمه رشد آنان و گاهی اجتناب‌ناپدیر است و والدین نباید تشنج‌های احتمالی آینده را به این ضربه‌های مختصر و بی‌اهمیت نسبت دهند.
چرا که تشنج متعاقب آن دسته از ضربه‌های مغزی که همراه بیهوشی نمی‌باشند، بسیار نادر است ولی نباید از نظر دور داشت که نوزادان و کودکان به این ضربه‌ها بسیار حساس هستند. برای مثال نباید نوزاد را برای نوازش و غیره تکان‌های شدید داد. همین حرکت مکرر و مداوم به سر و جمجمه نوزاد می‌تواند صرع و ضایعات مغزی دیگری که عقب‌ماندگی ذهنی را در پی دارد، موجب شود.
نکته مهم دیگر اینکه اگر تشنج سریعا و در فاصله کمی از وقوع ضربه مغزی اتفاق افتد، خوش‌خیم‌تر است، تا زمانی که ماه‌ها و یا سال‌ها بعد از وقوع ضربه به وقوع بپیوندد و در این گروه حتی بروز صرع ممکن است تا بیست سال بعد از ضربه مغزی به تاخیر افتد...
برای خواندن بخش دوم -صرع و علل پیدایش آن- اینجا کلیک کنید.
