شیر برقی یا همان شیر الکتریکی و یا نام دیگر آن به نام سلونوئید ولو که بیشتر شناخته شده است، یکی از شیرهای صنعتی است و در صنایع مختلف برای جریان های سیال استفاده می شود. در واقع شیر برقی شیری است که با اعمال نیروی الکتریکی عمل می کند و به یک مکانیزم برقی که جریان سیال را قطع و وصل می نماید متصل است و میزان جریان سیال را تنظیم یا قطع و وصل می کند.
بهتر است بگوییم شیر برقی یک کنترل کننده الکترومکانیکی محسوب می شود. ولو یک کویل الکتریکی به همراه هسته فرومغناطیس دارد که داخل آن قرار دارد و مثل یک سیم پیچ عمل می کند. هسته نیز، پیستون نامیده می شود و در حالت عدم تحریک، حفره کوچک را می بندد. با ساختن یک سیم پیچ و اتصال جریان برق به آن می توان یک آهنربای الکتریکی ساخت که شیرهای برقی هم به همین صورت ساخته شده اند.
انواع شیر برقی
- شیر برقی NC: مجرا و محل عبور سیال پس از جریان برق، در این شیرها بسته هستند. با توجه به بسته بودن مجرای شیر پس از جریان، می توان از این شیرها در موتورخانه ها استفاده کرد.
- شیر برقی NO: این شیرها درست مقابل شیرهای NC قرار دارند. یا به عبارتی می توان گفت که این شیرها پس از قطع جریان برق یا در حالت عادی باز هستند. از جمله کاربردهای این شیر ها را می توان در شبکه های گازرسانی نام برد. کاربرد مهم دیگر این شیرها در رخ دادن اتفاقاتی مانند زلزله که باید جریان برق به سرعت قطع گردد بسیار دیده می شود.
- شیر برقی سروو : این نوع شیرها بر خلاف شیرهای NC و NO هستند به این صورت که همیشه طبق یک دستور خاص باز و بسته نمی شوند، بلکه موتور این شیر باز و بسته شدن شیر را بر اساس سیگنال دریافتی آن مشخص می کند و مدام در حال تغییر است. کاربرد شیرهای سروو در صنعت بسیار به چشم می خورد و گسترده است و بی شک دلیل آن را می توان دقت بالای آن دانست.
- شیر برقی پایلوت : این شیرها از فشار وارد شده از ورودی جهت باز و بسته شدن دستگاه استفاده می نماید. شیر پایلوت در شیرهای غیر مستقیم قرار می گیرد. این شیر در سطح مطلوبی از مصرف انرژی قرار دارد و توسط فشار هوا دستگاه را کنترل می کند. قابل ذکر است که این شیرها از سرعت کمتری نسبت به سایر شیرها برخوردار هستند.
مزایای استفاده از شیرهای برقی
- افزایش دقت : از گسترده ترین کاربردهای شیربرقی می توان در خطوط تولید و بسته بندی کارخانه های مواد غذایی نام برد. در واقع برای پرشدن بسته بندی و قوطی ها در کارخانه ها دستور و فرمان مشخصی برای شیر برقی کنترل شده است که طبق آن انجام می شود. به عنوان مثال خط تولید و بسته بندی کارخانه روغن نباتی را در نظر بگیریم. تمام قوطی های روغن به یک اندازه و شکل پر می شوند و این عمل پس از تکمیل شدن ظرفیت شان متوقف می شود. حال شیرهای برقی باعث بالا رفتن دقت در اندازه و وزن مواد داخل بسته بندی می شوند.
- جلوگیری از انفجار : جلوگیری از خطر انفجار در مسیر عبور گاز، بنزین و سایر سوخت ها و حتی مواد قابل اشتعال از کاربرد های دیگر شیر برقی محسوب می شود. استفاده از شیرهای NC و NO می تواند کمک بسیاری در این زمینه داشته باشد.
- کاهش مصرف انرژی : زمانی که محافظ عایق روی شیر برقی قرار می گیرد، طول عمر این تجهیزات نسبت به شیرهای معمولی افزایش می یابد. بنابراین می توان گفت محافظ روی این شیرها علاوه بر اینکه مقاومت بالایی در برابر رطوبت و ضربه دارند در برابر انفجار نیز بسیار خوب عمل می کنند و عملکرد قوی دارند.
پارامتر های مهم در هنگام خرید شیر برقی
با توجه به اینکه شیرهای برقی در اتلاف انرژی و کنترل سیالات در صنعت نقش بسیار مهمی دارند، باید در خرید آن بسیار دقت کرد. از جمله این پارامترها عبارتند از :
- ولتاژ مورد نیاز برای شیربرقی
- نوع مواد عبوری از شیر برقی
- نوع کاربرد شیر و مدت زمان استفاده از آن در روز
- اندازه و تعداد دهانه ها با توجه به کاربرد
در صورت عدم توجه به موارد ذکر شده در هنگام خرید، نه تنها محتمل هزینه زیاد و اتلاف انرژی می شویم بلکه ممکن است خطرات بسیار زیادی داشته باشد. به همین علت بهتر است که هنگام خرید با افراد حرفه ای در این زمینه مشورت کنیم. لازم به ذکر است که جهت بالا بردن طول عمر دستگاه به نحوه درست استفاده از آن توجه داشته باشیم.
برخی شیرها برای کاربردهای مداوم طراحی شده اند و برای کاربرد متناوب مناسب نیستند و ممکن است استفاده از آن ها باعث آسیب به آن ها باشد.
شرکت ای شاپ صنعت یکی از بزرگترین تامین کننده های تجهیزات ابزار دقیق است و علاوه بر این، جزء مشاوران پروژه های نفت، گاز و پتروشیمی نیز به شمار می رود.
