سرویس جهان مشرق _ جنگ بزرگ قره باغ در اواخر ماه سپتامبر 2020 میلادی آغاز شد و با پیروزی میدانی ارتش جمهوری آذربایجان و پس از بازپسگیری بخش وسیعی از مناطق از دست رفته در دهه 90 میلادی، با معاهده صلح و آتش بسی که با وساطت کشور روسیه برقرار شد در اوایل نوامبر پایان یافت.
عوامل زیادی از جمله انگیزه بالای نظامیان آذری برای بازپس گیری خاک، برتری تکنولوژیک و تجهیزاتی ارتش جمهوری آذربایجان نسبت به ارمنستان و حمایت نظامی وسیع ارتش ترکیه موجبات اصلی پیروزی جمهوری آذربایجان در این جنگ را فراهم کردند.
اما یکی از مسائلی که در این دوره موجب جنجال و خبرسازی گسترده شد بحث اعزام تروریست‌های مزدور سوری توسط ترکیه به منطقه قره باغ بود.
اگرچه مقامات ترکیه و دولت جمهوری آذربایجان همواره این ادعاها را تکذیب میکردند اما از همان روزهای نخست و حتی پیش از شروع جنگ اسناد و تصاویر معتبری از حضور این نیروها در میدان نبرد دیده میشد.
در این میان مصاحبه ایمن جواد التمیمی از پژوهشگران مسائل منطقه‌ای با یکی از همین تروریست‌های بازگشته به خاک سوریه در مورد وقایع میدان نبرد بسیار جالب و خواندنی است. التمیمی سالها با سران و اعضای گروه‌های مسلح تکفیری در خاک سوریه در تماس بوده و مصاحبه‌های رسمی با مقامات این گروهک‌ها داشته است. در زیر سوالات ایمن التمیمی و پاسخ نیروی مزدور ترکیه در جنگ قره باغ را میخوانیم :
به عنوان سوال نخست؛ شما کی به قره باغ رفتید و دلیل حضورتان در این جنگ چه بود؟ دقیقا چه وعده‌هایی به شما داده شده بود؟
برادر! من در ماه هشتم سال (ماه آگوست و 1 ماه پیش از شروع درگیری) برای نبرد با ارتش ارمنستان به قره باغ رفتم. آنها(ترکیه) به ما وعده حقوق 2500 دلاری دادند، اما هرگز به وعده خود عمل نکردند و در نهایت تنها 12 هزار لیر ترکیه به من دادند (تقریبا معادل 1600 دلار).
من به مدت 55 روز در نبرد حضور داشتم تا اینکه به دلیل آسیبی که به دست و ران پایم وارد شد به سوریه بازگشتم و تا امروز درگیر آسیب‌های جسمی وارد شده هستم. من عضوی از گروه "لشکر سلطان مراد" بودم؛ به ما گفته بودند که فرمانده لشکر انسان بسیار خوبی است! اما همه ما دچار سختی و عذاب شدیم زیرا آنها حقوق وعده داده شده را به ما ندادند.
کدام گروه‌ها به خاک جمهوری آذربایجان رفتند؟ آیا به شما وعده اعطای ملیت ترکیه داده شد؟
گروه هایی نظیر لشکر حمزه، تیپ سلیمان شاه، لشکر سلطان مراد و دیگران.
برادر! قواعدی برای کار با برادران ترک وجود دارد؛ بر این اساس که اگر مبارزی در خارج از خاک سوریه همراه با نیروهای ارتش ترکیه بجنگد تنها منافع مالی و حقوق وعده داده شده را دریافت میکند و خبری از اعطای ملیت ترکیه ای نیست. اما اگر هر کدام از مبارزین در حین عملیات با ارتش ترکیه در خاک سوریه کشته شوند به خانواده و بازماندگان او اقامت ترکیه داده میشود.
مثال دیگر زخمی هایی هستند که در نبردهای درون خاک سوریه دچار جراحت شده باشند، نظیر زخمی های عملیات شاخه زیتون در منطقه عفرین؛ به آنها نیز وعده اعطای ملیت ترکیه ای داده شد اما تا کنون چنین امری اجرا نشده است.
شما در کدام مناطق نبرد قره باغ حضور داشتید و تعداد کشته‌های شما چند نفر بود؟
شناخت دقیقی از مناطق نبرد ندارم، فقط میدانم که نزدیک مرزهای ایران بود و اتفاقا به محض اینکه به مرز ایران رسیدیم، نظامیان ایرانی به ما حمله ور شدند!
در مورد تلفات نیروهای ما در میدان جنگ نیز حدود 300 تا 400 کشته داشتیم.
نقش نیروهای شما در جنگ چه بود؟ آیا شما به عنوان نیروی ویژه وارد میدان شدید؟
بله ما نقش فعالی داشتیم و میتوان فعالیت نیروها را در قالب نیروی ویژه توصیف کرد. در میان نیروهای ما افراد قدیمی و ورودی‌های جدید حضور داشتند. اجازه بدهید یک داستان جالب را در مورد جنگ برای شما بازگو کنم.
ما در خاک جمهوری آذربایجان بودیم و نیروهای آنها در حال اجرای عملیاتی برای تصرف یک قبرستان نیروهای ارمنستانی بودند. فرماندهان نیروی ویژه ارتش جمهوری آذربایجان قصد کنسل کردن عملیات را داشتند. آنها به ما 3 ماه فرصت برای تصرف این منطقه دادند. شاید باور نکنید اما ما تنها در 30 دقیقه این منطقه را تصرف کردیم!
واقعا؟
بله به لطف خداوند و پس از آن پهپاد بیرقدار ترکیه! پهپادهای ترک نقش اساسی در پیروزی ما داشتند.
آیا شما مداخله در درگیری آذبایجان و ارمنستان را امری موجه می‌دانید؟
بله بسیار موجه تر از دخالت در لیبی!
چه پاسخی برای افرادی دارید که شما را مزدور می‌نامند؟
وقتی شما به اینجا می آیید و مساجد را پر از گاو و گوسفند و خوک میبینید، بگذارید آنها هر چه دلشان میخواهد به ما بگویند!
و به آنهایی که می‌گویند مبارزه در حمایت از یک حکومت شیعه حرام است چه می‌گویید؟
جمهوری آذربایجان یک کشور مسلمان و مذهب آنها اهل سنت است! آنها به خاطر همسایگی با ایران و قدرت آنها مذهب رسمی را به شیعه تغییر دادند! در ضمن تمام کشور آذربایجان شیعه نیستند!
مبارزین شما چگونه برای حضور در جمگ با ارمنستان قانع شدند؟ آیا مسئله عقیدتی بود یا به خاطر مسائل مالی، گرسنگی و شرایط سخت زندگی در سوریه؟
راستش را بخواهید دلیل اول و اصلی ما گرسنگی بود! اما زمانی که به آنجا رسیدیم و آنچه که بود را دیدیم اوضاع کمی متفاوت شد! البته جناب، شما به خوبی از وضعیت سخت زندگی در سوریه آگاه هستید.
