وزن اولین سیاه‌چاله ۲۱ برابر خورشید است

پژوهشی تازه نشان می‌دهد که اولین سیاه‌چاله‌ای که دانشمندان کشف کردند، بسیار سنگین‌تر از آن است که پیش‌تر تصور می‌شد.

سیاه‌چاله «سیگنوس اکس-1» تاریخچه درازی در روی زمین دارد: اولین بار در سال 1964 شناسایی و به موضوع شرط‌بندی معروفی بدل شد که استیون هاوکینگ در آن شرکت داشت؛ اما ظاهرا این تاریخچه هنوز در حال نوشته شدن است.

مشاهدات جدید، جزییات تازه‌ای از این همسایه نسبتا نزدیک ما آشکار کرده است؛ از جمله اینکه بیش از آنکه پیش‌تر تصور می‌کردیم، از ما دور است. این سیاره که با ستاره‌ای پرنور دور هم می‌چرخند، سنگین‌تر از آن است که محاسبات قبلی نشان می‌داد. جِرم این سیاه‌چاله تقریبا 21 برابر خورشید ما است.

اگرچه سیگنوس اکس-1 هنوز یکی از نزدیک‌ترین سیاه‌چاله‌های شناسایی شده است، ولی پژوهش جدید نشان می‌دهد که فاصله‌اش از زمین بیش از محاسبات قبلی است؛ یعنی هفت هزار و 200 سال نوری (مسافتی که نور در یک سال می‌پیماید، یا حدود 9/5 تریلیون کیلومتر).

سیاه‌چاله‌ها بسیار متراکم هستند و کشش جاذبه آن‌ها چنان نیرومند است که حتی نور هم نمی‌تواند از آن بگریزد. برخی از آن‌ها که سیاه‌چاله‌های «ابَرچگال» خوانده می‌شوند، بسیار عظیم‌اند؛ مثلا سیاه‌چاله‌ای که در مرکز کهکشان راه شیری است، چهار میلیون برابر خورشید جرم دارد. سیاه‌چاله‌های کوچک‌تر موسوم به «جرم ستاره‌ای»، تقریبا به اندازه یک ستاره جرم دارند.

جیمز میلر-جونز از دانشگاه کرتین و مرکز بین‌المللی پژوهش رادیواخترشناسی استرالیا، که رهبری این پژوهش را که در نشریه «ساینس» منتشر شد به عهده داشته است، می‌گوید که سیگنوس اکس-1 بزرگ‌ترین سیاه‌چاله جرم ستاره‌ای شناخته شده در منظومه شمسی و از جمله قوی‌ترین منابع پرتو ایکس است که از زمین دیده می‌شود.

میلر-جونز می‌افزاید که این سیاه‌چاله چنان سریع می‌چرخد -تقریبا به سرعت نور- که به حداکثر سرعت پیش‌بینی شده آلبرت اینشتین در نظریه گرانش عمومی او نزدیک می‌شود.

این سیاه‌چاله موادی را که از سطح ستاره همراهش برمی‌خیزد، می‌بلعد. سیاه‌چاله یاد شده چهار تا پنج میلیون سال پیش، به صورت یک ستاره «ابَرغول‌پیکر آبی» - که حدود 40 برابر زمین جرم داشت- با جرمی حدود 75 برابر خورشید متولد شد و چند 10هزار سال پیش مچاله و به سیاه‌چاله بدل شد.

پژوهش جدید شامل اطلاعات به دست آمده از رادیو تلسکوپ ردیفی با عرض بسیار زیاد است که از 10 ایستگاه رصد آمریکایی تشکیل شده است.

پس از آنکه اولین بار از سیگنوس اکس-1 به عنوان سیاه‌چاله نام برده شد، دو فیزیکدان روی آن شرط بستند: استیون هاوکینگ می‌گفت سیاه‌چاله نیست و کیپ تورن می‌گفت هست. هاوکینگ سرانجام شکست را پذیرفت و بابت آن، اشتراک مجله «پنت‌هاوس» را به تورن باخت.

میلر-جونز گفت: «راستش من روی یافته‌های جدید شرط بندی نمی‌کنم.»

 

منبع: ایندیپندنت