در شرایطی که آمریکا تلاش‌هایی را با هدف جلب رضایت کشورهای عضو شورای حکام انجام داده تا آنها در جلسه روز دوشنبه، قطعنامه‌ای توبیخی علیه ایران به بهانه افزایش فعالیت‌های هسته‌ای‌اش صادر کنند، رئیس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد در صورتی که در شورای حکام آژانس قطعنامه‌ای علیه ایران صادر شود «واکنش مناسبی» نشان خواهیم داد.میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین نیز طی پیامی توییتری بر تاثیر این جلسه در تعیین چشماندازهای «احیای کامل توافق هسته‌ای ایران» تاکید کرد.یک روز قبل از برگزاری نشست شورای حکام آژانس، علی‌اکبر صالحی در حاشیه نشست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: «در صورتی که شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نسبت به اقدام ایران مبنی بر توقف پروتکل الحاقی قطعنامه‌ای را علیه کشورمان صادر کنند، ایران واکنش مناسبی خواهد داشت و در این راستا نامه‌ای هم ارسال شده است.» به گزارش «ایرنا» رئیس سازمان انرژی اتمی درباره پیوست بیانیه توافق سازمان با آژانس درباره توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی طبق قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها، تصریح کرد: «پیوست این بیانیه محرمانه است، شروط خاصی در این زمینه نیامده و بنابر اطلاعات دقیقی که درباره فهرست تاسیسات و دوربین‌های نظارتی در این پیوست ذکر شده و به‌دلیل ملاحظات حفاظتی و ضرورت پنهان ماندن مکان تاسیسات کلیدی ایران، این پیوست محرمانه خواهد ماند.» همزمان با این تحولات مجید تخت‌روانچی، نماینده ایران در سازمان ملل بار دیگر بر لزوم بازگشت آمریکا به تعهدات برجامی تاکید کرد و گفت بعد از آن ایران نیز به تعهدات کامل خود بازخواهد گشت. به گفته تخت‌روانچی، در این صورت می‌توان در چارچوب 1+5 در رابطه با امور متعلق به توافق هسته‌ای صحبت کرد. این دیپلمات ایرانی با بیان اینکه این یک راه آسان و دیپلماتیک است، افزود: «به نظر من در این صورت رسیدن به راه‌حل یک مساله آسان خواهد بود.»
چشم‌انداز احیای برجام
از سوی دیگر نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین اعلام کرد جلسه روز 11 اسفند شورای حکام آژانس می‌تواند تعیین‌کننده چشم‌انداز احیای کامل برجام باشد. به گزارش خبرگزاری فارس، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین طی پیامی توییتری بر تاثیر جلسه روز دوشنبه شورای حکام آژانس در تعیین چشماندازهای احیای کامل توافق هسته‌ای ایران تاکید کرد.این دیپلمات روس در پیامی که در صفحه توییتر خود منتشر کرد، درخصوص جلسه آتی شورای حکام آژانس درباره برنامه هسته‌ای ایران توضیح داد: «جلسه شورای حکام آژانس در تاریخ اول مارس، 11 اسفندماه آغاز می‌شود. این جلسه می‌تواند تحولات بیشتر حول برنامه هسته‌ای ایران و همچنین چشماندازهای احیای کامل برجام را از پیش تعیین کند. تمامی دولت‌ها باید این مساله را به ذهن خود بسپارند و رویکرد مسوولانه‌ای در پیش بگیرند.»
وی همچنین روز شنبه از تمامی اعضای شورای حکام درخواست کرده بود برای احیای کامل برجام رفتاری مسوولانه از خود نشان دهند.اولیانوف در این خصوص با هشدار درباره از دست رفتن فرصت‌ها برای احیای برجام تاکید کرد: «زمان به سرعت درحال گذر است... پنجره فرصت برای احیای اجرای کامل برجام به‌زودی بسیار بسته‌تر می‌شود. به همین دلیل است که جلسه شورای حکام آژانس نیازمند یک رفتار بسیار مسوولانه تمامی 35 عضو شورا است.»شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار است امروز در وین درباره آخرین گزارش‌ها از اقدامات هسته‌ای ایران نشست برگزار کند. پیش‌تر رسانه‌های آمریکایی گزارش دادند، کاخ‌سفید از دیگر کشورها می‌خواهد در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران را به‌صورت رسمی به‌دلیل آن چه تشدید فعالیت‌های هسته‌ای عنوان شد، محکوم کنند.در همین حال رویترز گزارش داد ایران نیز در نامه‌ای به اعضای آژانس گفته است تصویب قطعنامه توبیخی علیه تهران را «غیر سازنده» می‌داند و آن را به مثابه پایان بیانیه مشترک 21 فوریه بین جمهوری اسلامی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارزیابی می‌کند.جمهوری اسلامی ایران از بامداد سه‌شنبه 5 اسفند مطابق مصوبه مجلس شورای اسلامی اجرای پروتکل الحاقی را متوقف کرده است. این اقدام هسته‌ای ایران وفق بندهای 26 و 36 برجام و در پاسخ به کوتاهی‌های مکرر و مداوم طرف‌های اروپایی برجام در عمل به تعهدات خود انجام شده است.مقامات ایرانی در سطوح مختلف بارها به طرف‌های اروپایی برجام هشدار داده‌اند که در صورت عمل نکردن به تعهداتشان، روند تعدیل تعهدات هسته‌ای ایران همچنان ادامه خواهد یافت.
به‌‌رغم اذعان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا در اردیبهشت‌ماه سال 1397 به‌صورت یک‌جانبه از این توافق خارج شد. تروئیکای اروپا به‌‌رغم مخالفت‌های لفظی با خروج آمریکا از برجام به وعده‌های خود برای جبران آثار این خروج عمل نکردند.بنابراین ایران از اردیبهشت 1398 (یک‌سال پس از خروج آمریکا از برجام) در واکنش به کوتاهی طرف‌های اروپایی برجام طی چند مرحله اقدام به کاهش تعهدات هسته‌ای خود کرده است.
سیاست‌های آمریکا تغییر نکرده است
همچنین مجید تخت‌روانچی، نماینده دائم ایران در سازمان ملل گفت اجرای تعهدات برجامی از سوی آمریکا نیازی به مذاکرات ندارد و واشنگتن باید براساس قطعنامه 2231شورای امنیت و توافق هسته‌ای به تعهدات خود عمل کند. به گزارش «ایسنا» مجید تخت‌روانچی، در گفت‌وگو با شبکه الجزیره گفت: «آمریکا همچنان قطعنامه 2231شورای امنیت و توافق هسته‌ای را نقض کرده است.» وی با اشاره به اینکه دولت جو بایدن در بسیاری از مناسبات اعلام کرد آمریکا به برجام بازخواهد گشت، ادامه داد: «اما ما تا به این لحظه شاهد تغییری در سیاست‌های آنها در رابطه با توافق هسته‌ای نبوده‌ایم.»
لغو تحریم‌ها بخشی از توافق است
تخت‌روانچی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا کاهش تحریم‌ها را می‌توان بخشی از بازگشت واشنگتن به برجام تفسیر کرد گفت: «برداشتن تحریم‌ها بخشی از توافق است و باید اجرایی شود تا ایران به‌طور کامل به تعهدات خود بازگردد. بنابراین لغو تحریم‌ها بسیار مهم است و همان‌طور که گفتم تا الان شاهد هیچ‌گونه تحرکی از سوی آمریکا برای اجرای کامل توافق نبوده‌ایم.» نماینده ایران در سازمان ملل گفت: «چیزی که ایران و جامعه بین‌المللی می‌خواهد بازگشت آمریکا به توافقی است که در سال 2015 امضا کرد. واشنگتن باید تصمیم بگیرد که می‌خواهد به برجام پایبند باشد یا خیر و نیازی به مذاکرات برای انجام این گام وجود ندارد.»
توافق خوب با آژانس
نماینده ایران در سازمان ملل در رابطه با کاهش بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز توضیح داد: «بازرسان آژانس در ایران حضور دارند و ماموریت خود را انجام می‌دهند و در سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس به تهران توافق خوبی انجام شد بنابراین به نظر من، ما در مسیر درست حرکت می‌کنیم.»تخت‌روانچی تاکید کرد: «سخن گفتن در رابطه با اینکه ایران بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را بیرون کرده، نادرست است، ما تصمیم گرفتیم که اجرای پروتکل الحاقی را متوقف کنیم اما ما همزمان عضوی از معاهده ممنوعیت انتشار سلاح کشتارجمعی هستیم و همان‌طور که مسوولان ایران تاکید می‌کنند و مقام معظم رهبری فتوا دادند سلاح هسته‌ای جایی در ایران ندارد و در عقیده دفاعی ما نیست. ایران حق دارد فعالیت مسالمت‌آمیز هسته‌ای داشته باشد و ما تمام اقدامات لازم را برای این مساله انجام خواهیم داد.»
فعلا 1+4 داریم
نماینده ایران در سازمان ملل با بیان اینکه بعد از خروج آمریکا از برجام ما اکنون مجموعه 1+4 را داریم، تاکید کرد: «ما نشست‌های خود را بر این اساس برگزار می‌کنیم و اگر واشنگتن می‌خواهد به این مجموعه بپیوندد باید به‌تعهدات خود عمل کند و تمام تحریم‌های ایران را بردارد. اگر این امر را ببینیم ایران به تعهدات کامل خود بازخواهد گشت و در آن صورت بار دیگر مجموعه 1+5 را خواهیم داشت.»
میانجیگری قطر
دیپلمات ایرانی در ادامه این گفت‌وگو در رابطه با میانجیگری قطر میان تهران و واشنگتن گفت: «ما روابط خوبی با کشور دوست و برادر یعنی قطر داریم اما به نظر ما چیزی که اکنون نیاز است اجرای کامل تعهدات آمریکا است و این امر نیاز به میانجیگری ندارد.»در این رابطه محمد بن‌عبدالرحمن، وزیرخارجه قطر روز شنبه با سفرای کشورهای اروپایی عضو برجام در دوحه دیدار و گفت‌وگو کرد.
