منیره دادخواه
زمانی که کلیه‌ها قادر به انجام فعالیت طبیعی خود نیستند، برای جداسازی مواد زائد و سمی خون از عمل دیالیز استفاده می‌شود. دیالیز فرایندی است که طی آن مواد سمی و آب اضافی از خون با خاصیت انتشار و اسمز از غشاء نیمه‌تراوا، جدا می‌شود. این کار با استفاده از محلول دیالیز که ترکیبی شبیه به پلاسمای خون دارد، صورت می گیرد.
عمل دیالیز به دو روش دیالیز پریتونیال و همودیالیز انجام می‌شود که در حال حاضر روش همودیالیز یا همان پالایش مصنوعی خون روش معمول‌تری در درمان بیماران مبتلا به مرحله نهایی نارسایی کلیوی می‌باشد. این عمل غالباً سه بار در هفته انجام شده و در هر بار طول مدت درمان بین 4 تا 6 ساعت است.
نزدیک به نیمی از بیماران تحت دیالیز به نوعی از درجات مختلف سوءتغذیه رنج می‌برند، به همین سبب در این دسته افراد همگام با شروع دیالیز باید مداخلات تغذیه‌ای زیر نظر متخصص تغذیه و رژیم درمانی صورت گیرد.
میزان مناسب دریافت پتاسیم
مقدار پتاسیم دریافتی در بیمار تحت دیالیز باید بطور منظم کنترل شود. در این مورد ملاک درست، ارزیابی سطح پتاسیم خون در زمان قبل از دیالیز است. پتاسیم یکی از مواد معدنی است که در اکثر مواد غذایی یافت می‌شود، ولی معمولاً با اعمال محدودیت‌هایی در مصرف میوه و سبزی می‌توان تا حدودی دریافت آن را کنترل نمود.
به یاد داشته باشید که مصرف هیچ نوع ماده غذایی برای بیمار دیالیزی بطور کامل ممنوع نبوده و تنها مقدار و تناوب مصرف آنها حائز اهمیت است. با کمک گرفتن از یک مشاور تغذیه و آشنایی بیمار با لیست گروه‌های غذایی بر اساس محتوای پتاسیم‌شان، می‌توان مقدار دریافت این ماده معدنی را کنترل نمود.
نیازهای تغذیه‌ای در بیمار تحت دیالیز
نیاز به انرژی در بیمار دیالیزی با توجه به وزن و میزان فعالیت روزانه تعیین می‌شود، برای این کار باید وزن واقعی بیمار (بدون ادم یا احتباس آب در اندام‌ها) در نظر گرفته شود. بیمار دیالیزی به پروتئین بیشتری در روز نیاز دارد. علت این افزایش، از دست رفتن درصدی از اسیدهای آمینه (10 تا 13 گرم ) در هر بار دیالیز می‌باشد.
مقدار پروتئین مورد نیاز چیزی حدود 3/1 گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است که باید نیمی از آن حتماً از منابع خوب پروتئین تامین گردد. در تنظیم برنامه غذایی این افراد می‌توان از مواد غذایی مثل گوشت، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ، حبوبات و مغزها به مقدار متعادل استفاده کرد.
آلبومین نوعی پروتئین موجود در خون است که به عنوان یکی از شاخص‌های ارزشمند در تعیین وضعیت دریافت پروتئین در این بیماران محسوب می‌شود. مطالعات نشان می‌دهند که سطوح پایین آلبومین با افزایش خطر بروز مرگ و میر در بیماران دیالیزی همراه است...
برای خواندن بخش دوم- محدودیت‌های غذایی در دیالیز- اینجا کلیک کنید.
