اگر نوجوان هستید، این احتمال وجود دارد که یک روز به سمت سیگار کشیده شوید. روزانه تقریباً 3000 نوجوان امریکایی سیگاری می شوند، این یعنی سالانه یک میلیون نوجوان به آمار سیگاری ها افزوده می شود. حدود 60 درصد از دانش آموزان دبیرستانی در سالهای آخر مدرسه سیگار را امتحان می کنند. پس این احتمال وجود دارد که خود شما یا دوستانتان هم یکی از این نوجوانان سیگاری باشید.
هدف ما از این مقاله کمک به شماست تا بدانید چرا این همه نوجوان به سمت سیگار کشیده می شوند. وقتی بدانید چرا نوجوانان سیگار می کشند این احتمال که خودتان به سمت آن نروید بیشتر می شود. مثل شعبده بازی است. اولین باری که آنرا می بینید به نظرتان خیلی جالب و اسرارآمیز می آید اما وقتی کسی حقه آنرا به شما آموزش دهد دیگر برایتان اسرارآمیز نخواهد بود و جذابیت خود را برایتان از دست خواهد داد. درمورد سیگار کشیدن هم همینطور است.
قرص
تصور کنید که من و شما مکالمه زیر را با هم داریم:
من: سلام، چطوری؟
شما: بد نیستم.
من: یه چیز جدید دارم دوست داری امتحانش کنی؟
شما: چی هست؟
من: یه قرصیه که فکر میکنم بدت نمی آید امتحانش کنید
شما: چکار میکنه؟
من: اول اینکه یه ماده سرطان زای جدیده که اگه مصرف کنی احتمال اینکه سرطان ریه بگیری خیلی زیاده. غیر از این مشکلات دیگه ای هم برای سلامتیت داره. تنفست و موهات و لباسات بوی بد میگیره. ماشینتو به کثافت می کشه. این قرص رو 40 بار در روز مصرف می کنی. از اینها گذشته اعتیادآور هم هست. وقتی یکبار مصرف کنی دیگه ترک کردن آن سخته. کلی هم باید هر روز خرج خریدن آن کنی.
شما: برای این باید پول بدم؟ شوخی می کنی؟ حالم از این چیزی که گفتی بهم می خوره. مگه دیوونه ام که اونو بخورم؟
من: با مصرفش حس باکلاس بودن بهت دست میده.
اگر چنین چیزی به شما هم پیشنهاد می کردند، مصرف می کردید؟
چرا؟
اجازه بدهید از اول شروع کنیم—چرا نوجوانها شروع به سیگار کشیدن می کنند؟ اگر از آنها بپرسید، احتمالاً چهار دلیل زیر را عنوان می کنند:
1٫ پذیرفته شدن در جمع دوستان: خیلی از نوجوانان که دوستانشان سیگار می کشند برای اینکه در جمع آنها پذیرفته شوند، به سیگار روی می آورند.
2٫ انعکاس تصویر: سیگار کشیدن در تبلیغات تصویر خاصی دارد. برای خانم ها نشانه سکسی بودن و برای آقایون نشانه استقلال فردی، سرگرمی و خونسردی است. خیلی اوقات نوجوانان تحت تاثیر این تصاویر به سیگار روی می آورند.
3٫ طغیان و سرکشی: بسیاری از نوجوانان به این خاطر به سیگار روی می آورند چون می دانند خانواده و سایر افراد بزرگسال را اذیت می کند. عنصر استقلال طلبی و انجام کارهایی که مجاز نیست هم ازجمله دلایل کشیده شدن نوجوانان به سیگار است.
4٫ الهام گیری از بزرگسالان: بعضی از نوجوانان باور دارند که با سیگار کشیدن مثل بزرگسالان رفتار می کنند. اگر نوجوان در جامعه ای بزرگ شود که اکثر افراد بزرگسال سیگار بکشند، این می تواند نتیجه ای منطقی باشد.
عامل دیگری هم تاثیرگذار است که خیلی از نوجوانان از آن بی خبر هستند:
این عامل ذهن خود فرد نوجوان است. نمودار زیر می تواند برایتان جالب باشد:
نمودار زیر سنی که افراد شروع به سیگار کشیدن می کنند را نشان می دهد. در این نمودار می توانید مشاهده کنید که برخی از سن 11 و 12 سالگی شروع می کنند اما به طور کلی سن 13 تا 18 سالگی سنی است که اکثر افراد در آن سیگار را شروع می کنند—تقریباً همه افراد سیگاری از این سنین شروع می کنند. مسئله مهم که باید به آن توجه کنید این است: هیچکس بعد از سن 20 سالگی شروع به سیگار کشیدن نمی کند. این یعنی اگر بتوانید تا سن 20 سالگی سیگار نکشید، احتمالاً دیگر هیچوقت سیگاری نخواهید شد. این یک واقعیت خیلی جالب زندگی است. هیچ فرد بزرگسالی تصمیم به سیگاری شدن نمی گیرد. سوالی که بعنوان یک نوجوان باید از خودتان بپرسید این است که، “چرا اینطور است؟”
ذهن بزرگسالان
ذهن نوجوان تفاوت زیادی با ذهن فرد بزرگسال دارد. همه نوجوانان بالاخره این را می فهمند که سنشان سنی است که شروع به تبدیل شدن به یک بزرگسال می کنند. اما تازمانیکه یک نوجوان ذهن بزرگسالانه خود را به کار نیندازد و شروع به حرف زدن مثل بزرگسالان نکند، هنوز مشغول ذهن نوجوان خود است. مسئله مهم اینجا این است که نوجوان بودن وضعیتی موقتی است. به عبارت دیگر، نوجوان بودن از برخی جهات مثل کودک بودن است. مسئله این است که نوجوان باید نوجوانی خود را کنار بگذارد و به فردی بزرگسال تبدیل شود. وقتی متوجه این مطلب شدید، مسیرتان آغاز شده است. اما قبل از اینکه این اتفاق بیفتد، ذهن نوجوان شما بسیار غیرمنطقی و واکنش پذیر می شود. هر کسی که شروع به سیگار کشیدن می کند، به این خاطر است که برای تصمیم گرفتن از ذهن نوجوان خود استفاده کرده است نه ذهن بزرگسال خود.
می توانید تفاوت بین ذهن نوجوان و ذهن بزرگسال را با نگاه کردن به دو مثال زیر بهتر درک کنید:
· ذهن نوجوان: “چند تا از دوستام سیگاری شده اند. پس بهتره منم سیگاری شم چون ممکنه فکر کنند من مثل اونها باحال نیستم.” (واکنش پذیری)
· ذهن بزرگسال: “چند تا از دوستام سیگاری شده اند. منم باید سیگاری بشم؟” (فکر کردن)
تفاوت اینجاست که ذهن نوجوان واکنش می دهد درحالیکه ذهن بزرگسال سوال می کند و انتخاب های مختلف را بررسی میکند. شما بعنوان یک نوجوان، مثل یک لوح سفید می مانید. فقط خود شما هستید که تصمیم می گیرید دقیقاً زندگیتان چطور پیش رود. این شما هستید که انتخاب می کنید روی لوح سفیدتان چه چیز بیاید. به عبارت دیگر، شما خودتان باید زندگیتان را طراحی کنید. باید درمورد مسائل زیر تصمیم گیری کنید:
· با چه کسی باید ازدواج کنم؟
· چند تا بچه داشته باشم؟
· چطور لباس بپوشم؟
· کجا زندگی کنم؟
· چه ماشینی سوار شوم؟
· داشنگاه بروم؟ اگر باید بروم چه رشته ای بخوانم؟
· چه شغلی انتخاب کنم؟
· چقدر پول دربیاورم و چرا؟
· نگرش من به زندگی چطور باید باشد؟
· سیگار بکشم؟ موادمخدر مصرف کنم؟
· و از این قبیل…
اما فقط زمانی موفق به انتخاب می شوید که درمورد این مسائل فکر کنید و تصمیمات هشیارانه بگیرید.
اعتیاد
مشکل خیلی از نوجوانان و همه نوجوانی که سیگار می کشند این است که انتخاب هایشان هشیارانه نیست—انتخاب هایشان فقط یک واکنش است. می توانید بعد برگردید و خیلی از این انتخاب ها را تغییر دهید اما سیگار کشیدن را نمی توانید چون اعتیادآور است.
این واقعیت زندگی به پاسخ دادن به این سوالات کمک می کند: اگر هیچ فرد بزرگسالی بااستفاده از ذهن بزرگسال خود انتخاب نمی کند که سیگار بکشد، چرا میلیون ها فرد بزرگسال سیگاری را همه جا می بینیم؟ دلیل آن خیلی ساده است: هر فرد بزرگسال سیگاری سیگار کشیدن را از نوجوانی شروع کرده است که آن هم یک تصمیم گیری احمقانه با استفاده از ذهن نوجوان بوده است اما وقتی به سیگار کشیدن اعتیاد پیدا کردند ترک کردن آن دیگر غیرممکن شده است. این تنها دلیلی است که افراد بزرگسال سیگاری می بینید. در زیر به چهار دلیل اصلی که افراد بزرگسال سیگاری می خواهند سیگار را ترک کنند اشاره می کنیم:
1٫ سیگار عواقب بسیار جدی برای سلامتی دارد. به طور متوسط، هر دقیقه سیگار کشیدن انتظار زندگی فرد را یک دقیقه کاهش می دهد. وقتی در نظر بگیریم که فردی که روزانه دو پاکت سیگار می کشد در طول عمر خود حدود 600،000 عدد سیگار می کشد، و کشیدن هر سیگار حدود سه تا پنج دقیقه طول می کشد، عامل مهمی تلقی می شود.
2٫ سیگار کشیدن اعتیادآور است. وقتی سیگاری شوید ترک آن دیگر خیلی سخت است.
3٫ سیگار کشیدن هزینه زیادی در بر دارد. وقتی روزانه 40 عدد سیگار میکشید مطمئناً هزینه ای که سالانه برایتان ایجاد می کند که میتوانید صرف کارهای بسیار بهتری کنید.
4٫ سیار کشیدن روی نظافت شخصی تاثیر دارد. موها، لباسها و نفستان را بدبو می کند.
شما بعنوان یک نوجوان با ذهن نوجوان خود ممکن است تصور کنید که درمقابل قدرت اعتیادآور سیگار مصون هستید و هیچوقت به آن معتاد نمی شوید. اما فقط کافی است به میلیون فرد بزرگسال سیگاری نگاهی بیندازید که همه آنها دقیقاض همین فکر شما را می کردند. شما هم مستثنی نیستید.
قرص
راه دیگری برای درک سیگار کشیدن این است که تصور کنید من و شما مکالمه زیر را داریم:
من: سلام، چطوری؟
شما: بد نیستم.
من: یه چیز جدید دارم دوست داری امتحانش کنی؟
شما: چی هست؟
من: یه قرصیه که فکر میکنم بدت نمی آید امتحانش کنید
شما: چکار میکنه؟
من: اول اینکه یه ماده سرطان زای جدیده که اگه مصرف کنی احتمال اینکه سرطان ریه بگیری خیلی زیاده. غیر از این مشکلات دیگه ای هم برای سلامتیت داره. تنفست و موهات و لباسات بوی بد میگیره. ماشینتو به کثافت می کشه. این قرص رو 40 بار در روز مصرف می کنی. از اینها گذشته اعتیادآور هم هست. وقتی یکبار مصرف کنی دیگه ترک کردن آن سخته. کلی هم باید هر روز خرج خریدن آن کنی.
شما: برای این باید پول بدم؟ شوخی می کنی؟ حالم از این چیزی که گفتی بهم می خوره. مگه دیوونه ام که اونو بخورم؟
من: با مصرفش حس باکلاس بودن بهت دست میده.
شما: اِ، پس هستم. از کجا میتونم چند تا بگیرم؟
اگر چنین قرصی را به شما پیشنهاد می کردم، قبول می کردید؟ بله اگر از ذهن نوجوانتان استفاده می کردید، حتماً قبول می کردید چون باحال و باکلاس بودن برایتان اهمیت زیادی دارد. اما به قیمتی که باید برای باحال بودن بپردازید نگاه کنید.
علاوه بر این سیگار کشیدن به این اندازه قرص هم ساده نیست. همه می فهمند که شما سیگاری هستید. متاسفانه، هر بزرگسالی که شما را ببیند مثل این می ماند که روی لباستان نوشته باشید “من یک نوجوان احمق هستم”. اماش ما با ذهن نوجوان خود قادر به دیدن آن نیستید. درواقع، اگر سرکش باشید، ذهن نوجوانتان فکر می کند که این دقیقاً همان چیزی است که می خواهید بگویید. اما مغر بزرگسال شما یکی دو سال بعد به کار می افتد. اگر در نوجوانی سیگار کشیدن را شروع کنید، این اعتیاد با شما می ماند که بسیار پرهزینه، مضر و نامطلوب است.
اگر تصمیم دارید سیگار بکشید، بد نیست این را در نظر داشته باشید: صبر کنید تا 20 سالتان شود و بعد سیگار بکشید. سیگار جایی نمی رود. پس صبر کنید تا ببینید در آن سن درمورد سیگار کشیدن چه فکری می کنید. مطمئن باشید که از تغییر نظر خود متعجب می شوید.
