تحریریه دنیای سلامت
یک ضرب‌المثل قدیمی می‌گوید: «چشم‌ها پنجره‌ای به درون انسان‌ها هستند» آیا این گفته درست است؟ شاید، ولی در اینکه چشم‌ها می‌توانند بخشی از رازهای جسم ما را برملا کنند، هیچ شکی نیست. در واقع بسیاری اوقات، چشم‌ها نه فقط بیماری خودشان را نشان می‌دهند مانند آب مروارید یا آب سیاه، بلکه نشانه بیماری‌های زمینه‌ای مهمی چون دیابت یا بیماری‌های قلبی عروقی را هم در خود دارند.
دکتر اندرو ایواچ، متخصص چشم و استادیار دانشگاه کالیفرنیا در سان‌فرانسیسکو و مدیر مرکز گلوکرم (آب سیاه) در این شهر می‌گوید: «چشم‌ها تنها جایی از بدن هستند که در آنها می‌توان یک عصب، یک شریان و یک ورید را بدون بریدن بدن بیمار و بدون هیچ پوششی دید.
شاید مراحل شکل‌گیری و عملکرد یک بیماری که ما در چشم مشاهده می‌کنیم، در بقیه اعضای بدن هم روی دهد.» بیماری‌های سیستمیکی که علائم‌شان در چشم ظاهر می‌شود و چشم از وجود آنها خبر می‌دهد، بسیار زیادند. علاوه بر بیماری‌های قلبی - عروقی و دیابت، بیماری‌های ایدز، سرطان و بیماری‌های نادر ارثی هم تظاهرات چشمی دارند و همین موضوع لزوم مراجعه دوره‌ای به چشم پزشک را نشان می‌دهد. «
هر فرد 40 ساله و بالاتر باید معاینه کامل چشم را انجام دهد.» این توصیه دکتر روت. دی. ویلیامز، چشم‌پزشک و متخصص گلوکوم و سخنگوی آکادمی چشم‌پزشکی آمریکاست. او در این باره ادامه می‌دهد: «کسانی که سابقه خانوادگی بیماری‌های چشمی دارند، باید زودتر از 40 سالگی برای انجام معاینه کامل چشم مراجعه کنند؛ ولی به طور کلی، نباید منتظر بروز علائم بیماری بود و بعد به پزشک مراجعه کرد، چون بسیاری از بیماری‌های چشم خاموش هستند و هیچ علامتی ندارند.»
برخی از نشانه‌های بیماری‌های سیستمیک فقط توسط چشم‌پزشک و حین معاینه تخصصی کشف می‌شوند. برخی علائم را هم همه می‌توانند مشاهده کنند. در زیر تعدادی از شایع‌ترین نشانه‌ها و اینکه می‌توانند از کدام بیماری خبر دهند، می‌خوانید:
علائمی که همه می‌توانند ببینند
قرمزی چشم
لایه خارجی و شفاف چشم که ملتحمه نام دارد، دارای رگ‌های خونی بسیاری است که اگر این رگ‌ها پاره شوند، ممکن است خون روی صلبیه (سفیدی چشم) تجمع پیدا کند. یک خونریزی زیر ملتحمه ممکن است با اصابت یک ضربه به چشم پیش بیاید، ولی در بسیاری از اوقات دلیل خاصی ندارد. در برخی موارد خونریزی زیر ملتحمه نشان‌دهنده فشار خون بسیار بالا یا اختلال در پلاکت خون فرد است.
چشم‌های بیرون زده
با وجودی که بیشتر اوقات چشم‌های بیرون زده یک ویژگی عادی چهره فرد به شمار می‌آید و ریشه ژنتیکی دارد، ولی گاهی بیرون‌زدگی چشم‌ها به دلیل وجود اختلال در کارکرد تیروئید است. سطوح غیرعادی هورمون تیروئید، باعث می‌شود بافت اطراف چشم ورم کند و این طور به نظر رسد که چشم‌ها از حدقه بیرون زده‌اند.
پلک‌های افتاده
این حالت که پزشکان به آن پتوز می‌گویند، می‌تواند به خاطر افزایش سن باشد؛ ولی در موارد نادر بیماری‌هایی چون تومورهای مغزی و میاستنی گراو (MG) سبب بروز این حالت می‌شوند. میاستنی گراو یک بیماری خود ایمنی عصبی عضلانی است که باعث ضعیف شدن عضلات می‌شود و اگر عضلات پلک‌ها ضعیف شوند، نمی‌توانند خود را باز نگه دارند و پایین می‌افتند.
غیرعادی بودن مردمک
در اکثر افراد سالم مردمک‌ها قرینه هستند. آنها معمولا به یک اندازه‌اند و واکنش‌شان نسبت به تغییرات نور یکسان است. اگر اندازه یکی از مردمک‌ها کوچک‌تر از دیگری بوده یا واکنش آنها به تغییرات نور یکسان نباشد، باید به وجود بیماری زمینه‌ای شک کرد. سکته‌های مغزی، تومورهای مغز یا عصب بینایی، آنوریسم مغزی، سیفلیس و مالتیپل اسکلروزیس (MS) چنین نشانه‌ای دارند. از طرفی، تعدادی از داروها هم‌چنین تغییراتی را ایجاد می‌کنند...
برای خواندن قسمت دوم- چشم‌ها دیده‌بان صادق بدن- اینجا کلیک کنید.
