لطفاً ناسزا نگویید!

ستاره حمیدی کارشناس ارشد روانشناسی

بررسی‌ها نشان داده انگیزه اصلی ناسزاگویی مردم اغلب انتقال احساسات و هیجانات منفی و بروز خشم شان می‌‌باشد.  در این آمارها مردها بیش از زنان به این عمل مبادرت نموده و در بروز احساسات خود الفاظ نامناسب استفاده می‌کنند و جالب اینکه اکثر افرادی که از کلمات و جملات ناخوشایند استفاده می‌‌کنند وقتی احساس کنند افرادی در کنارشان هستند که از این رفتار بیزارند خود را کنترل کرده و این الفاظ را بر زبان نمی‌‌آورند.  متاسفانه ناسزا‌گویی یکی از مسائلی است که سبب بروز اختلاف بین زوجین گشته و موجب ناراحتی و دلزدگی زن و مرد از یکدیگر می‌‌شود. بر زبان آوردن الفاظ و کلمات ناخوشایند چه از جانب زن و چه مرد سبب فضایی ناخوشایند همراه با تنش در خانواده ایجاد می‌کند. کلمات نامناسب  انرژی‌های منفی بسیاری دارند که بیان کردن آنها انرژی منفی  را به تمامی افراد خانواده منتقل می‌کند و از سوی دیگر تاثیرات نامطلوب بر روابط زن و مرد و تربیت فرزندان خواهد داشت.

شفاف‌سازی

می‌‌توان خواهش کرد کمتر از کلمات و الفاظ ناخوشایند استفاده و تذکر داده شود که کلام نامناسب چه تاثیر نامطلوبی روی اطرافیان می‌‌گذارد. شفاف سازی برای شخص که تا چه اندازه ناسزاگویی وجهه اجتماعی‌اش را به مخاطره می‌‌اندازد تاثیر بسزایی دارد. گاهی شفاف‌سازی و صحبت در مورد مسأله‌ای که شریک زندگی را می‌‌آزارد به وی کمک می‌‌کند دید شفاف و واضح‌تری نسبت به مسأله آزار دهنده پیدا کند و با گفت‌‌وگو و یافتن راه‌حل‌ها و تخلیه انرژی به آرامش ذهنی برسد.

همدلی‌

همه انسان‌ها زمانی که احساس کنند اطرافیان آنها را درک می‌‌کنند، از خود انعطاف‌پذیری بیشتری نشان می‌‌دهند. با توجه به این مسأله بهتر است با وی هم جهت شده و بیان کرد: «درست است که اکثر مردم مرتب ناسزا می‌‌گویند، اما این مسأله مرا بسیار ناراحت می‌‌کند، خواهش می‌‌کنم در حضور من الفاظ نامناسب به‌کار نبر» و یا ذکر شود: «درست است که روز خسته کننده‌ای داشته‌ای و بسیار خسته و عصبانی هستی، آیا می‌توانم کاری کنم که احساس آرامش داشته باشی و کمتر عصبانیت خود را با الفاظ بد بیان کنی؟» داشتن مکالمه‌ای ساده، صریح و همراه با آرامش وی را نیز آرام کرده و محیطی مناسب در خانواده فراهم خواهد آورد.

ناسزاگویی در جمع

نباید فراموش کرد به کار بردن ناسزا در جمع وجه شخصی را تخریب کرده و بر نوع قضاوت اطرافیان نسبت به فرد و شریک زندگی تاثیر فراوانی خواهد گذاشت. بسیاری از زنان و مردان از ناسزاگویی شریک زندگی خود خسته می‌شوند و گاهی ترجیح می‌‌دهند از وی دور باشند تا کمتر ناسزا شنیده و انرژی منفی حاصل از این نوع مکالمه را تحمل نمایند. بدیهی است فردی که به ناسزاگویی به مدت زیاد عادت کرده باشد به سختی قادر به ترک این رفتار خواهد بود.

در این مواقع اکثر زنان و مردان تصور می‌‌کنند برخورد خشن و تذکر خشونت‌آمیز کارساز خواهد بود غافل از اینکه نه تنها این روش کمکی نمی‌‌کند بلکه فرد حالت تدافعی گرفته و تغییری در رفتارش ایجاد نمی‌شود. 

هنگام  برخورد با زن یا مردی که بدزبانی و ناسزاگویی می‌کند، بهترین روش استفاده از کلام صریح اما غیرپرخاشگرانه است. در بسیاری از مواقع ناسزاگویی ناشی از اعتماد به نفس پایین و نداشتن راهکارهایی جهت رویارویی با شرایط و مشکلات می‌‌باشد برخی از این افراد مهارتهای لازم جهت سازگاری و مواجه شدن با شرایط نامناسب زندگی را به خوبی نیاموخته‌اند. و از ناسزاگویی به عنوان صلاحی برای مقابله و کاهش دادن خشم و نگرانی‌های‌شان استفاده می‌‌کنند. جهت کاهش ناسزایی‌گویی طرف مقابل تکنیک‌های ذیل تا حدی  تاثیر‌گذار خواهد بود البته باید با جدیت و صراحت برخورد شود به عنوان مثال:

بیان احساسات

فرد باید بداند همسرش از این رفتار ناراحت می‌‌شود. می‌‌توان این‌گونه بیان داشت: «دوست ندارم فردی که در کنارش هستم ناسزا بگوید؛ اگر این کار را کمتر انجام دهی در حقم لطف بزرگی می‌‌کنی» بهتر است شخص ناسزاگو از احساس واقعی شریک زندگی‌اش نسبت به رفتاری که نشان می‌‌دهد مطلع باشد.

پر رنگ نمودن اهمیت ترک این عادت

اهمیت و لزوم ترک این عادت بد با بیان تاثیرات منفی که بر خانواده و تربیت فرزندان می‌‌گذارد مشخص می‌شود. بهتر است برای وی ذکر شود که تا چه حد این رفتار وی در نوع شخصیت و قضاوت مردم و اطرافین نسبت به او مهم است.