تحریریه پزشک امروز
خبرنگار پزشک امروز؛ کنفرانس یک روزه اختلالات خواب، تازه‌های آپنه انسدادی خواب به همت پژوهشکده سل و بیماری‌های ریوی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار شد.
دکتر محمدرضا مسجدی، فوق تخصص بیماری‌های ریوی و دبیر علمی کنفرانس، در گفتگو با خبرنگار ما در زمینه اپیدمیولوژی بیماری‌های خواب و اهمیت آن مطالبی عنوان کردند.وی به خبرنگار ما گفت: اشکالات تنفسی هنگام خواب به لحاظ پزشکی به نام سندروم آپنه هنگام خواب تعریف می‌شود که مترادف با اصطلاح عامیانه خرخر کردن است. دکتر مسجدی تصریح نمود: آپنه پیش از 15 بار در خواب Sleep Apnea نامیده می‌شود.
دبیر علمی کنفرانس با بیان اینکه؛ افرادی که هنگام خواب دچار خرخر می‌شوند، همواره در طول خواب برای چند ثانیه دچار وقفه تنفسی نیز می‌شوند یادآور شد: وقفه تنفسی ممکن است به علت عدم پیام‌رسانی از طرف CNS (سیستم عصبی مرکزی) باشد، در اینجاست مغز قادر به شروع حرکات تنفسی نمی‌باشد. در مواردی هم مغز حرکات تنفسی را آغاز می‌کند ولی به علت انسداد راه‌های هوایی، عمل تنفس انجام نمی‌گیرد، لذا در طول چند ثانیه‌ای که وقفه تنفسی ایجاد می‌شود، بدن به طور جدی دچار کمبود اکسیژن می‌شود.
با توجه به اینکه در هنگام خواب، انسان آگاهی و شعور حالت بیداری را ندارد ولی بسیاری از سیستم‌های بدن در حال انجام کار هستند که مهمترین آن دستگاه قلب و عروق می‌باشد، کمبود اکسیژن سبب افزایش فشارخون در هنگام خواب می‌شود، متعاقب آن قلب تحت فشار قرار می‌گیرد و در مواردی نیز ضربان های غیرطبیعی در قلب بروز می‌کند؛ متعاقب آن در عملکرد مغز نیز تغییراتی صورت می‌گیرد و سیستم جریان خون ریوی نیز دچار مشکلاتی می‌شود.
دکتر مسجدی تصریح نمود: کسانی که دچار مشکلات تنفسی هنگام خواب (خرخر) می‌شوند، مستعد ابتلا به افزایش فشار خون بوده، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سکته‌های قلبی و مغزی می‌باشند. وی با بیان این که در حال حاضر، مسئله اختلالات تنفسی به هنگام خواب، در میان مردمان کشورهای مختلف شیوع فراوانی دارد، تصریح نمود: مهمترین ریسک فاکتور برای ابتلا به مشکلات یاد شده، افزایش وزن است، عمدتا افرادی که BMI بالاتر از حد نرمال دارند، به طور بالقوه دچار مشکلات فوق می‌شوند. وی در ادامه افزود: براساس بررسی‌های انجام شده حدود 40 درصد آقایان و 55 درصد خانم‌ها، BMI مناسبی ندارند. این افراد در معرض خطر بیشتری برای اختلالات تنفسی هنگام خواب قرار می‌گیرند، در نهایت همانگونه که ذکر شد دچار بروز مشکلاتی نظیر سکته‌های قلبی و مغزی می‌شوند.
همچنین این افراد در حالت بیداری هم هشیاری کمتری دارند، در نتیجه بیشتر در معرض خطر تصادفات و حوادث قرار می‌گیرند.دکتر مسجدی تصریح نمود: افراد مذکور در مواردی که دچار مشکلاتی نظیر افزایش چربی خون بالا یا بیماری دیابت شوند، کنترل چربی خون و قندخون آنان نیز به راحتی افراد عادی ممکن نیست.
دبیر علمی کنفرانس در پاسخ به سوال خبرنگار ما در زمینه اولین و مهمترین تدابیر درمانی جهت مبتلایان به مشکلات انسدادی خواب خطاب به همکاران پزشک بیان نمود: با توجه به اینکه مشکل خرخر کردن هنگام خواب در نگاه اول به ظاهر ساده به نظر می‌رسد ولی در نهایت خطرات بالا و عوارض زیادی دارد، تصریح نمود: مهمترین مسئله در این مورد آگاهی دادن به بیماران در زمینه کاهش وزن می‌باشد؛ لذا ضرورت دارد مردم و جامعه پزشکی به اهمیت این موضوع واقف شوند، پزشکان عمومی و متخصصین داخلی و... نیز با نگاهی جدی‌تر به این قضیه بنگرند. خرخر کردن هنگام خواب را به عنوان بیماری تلقی کنند تا از عوارض آن پیشگیری به عمل آید.
دکتر مسجدی از عوامل؛ چاقی، سیگار کشیدن و مصرف مشروبات الکلی به عنوان 3 عامل خطر و زمینه ارثی در این زمینه نام برد.در ادامه دکتر پریسا عدیمی، دبیر اجرایی کنفرانس در این باره به خبرنگار ما گفت: بحث وقفه تنفسی انسدادی شبانه، شایع‌ترین اختلال شناخته شده هنگام خواب می‌باشد، حدود 70-60 درصد موارد اختلالات خواب نیز شامل وقفه تنفسی انسدادی شبانه است.
15-10 درصد دیگر اختلالات mixed هستند و 10 درصد باقی مانده شامل اختلالات Narcosis و سایر اختلالات نورولوژیک است.وی هدف از برگزاری این سمینار یک روزه را تمرکز بیشتر به نکات فیزیولوژی و برنامه‌ریزی درمانی عنوان کرد.این فوق تخصص بیماری‌های ریوی، با بیان اینکه متاسفانه در مورد مبتلایان به اختلالات انسدادی تنفسی در ایران آمار دقیقی وجود ندارد یادآور شد: طبق برآوردها مبتلایان آمار بالایی را شامل می‌شوند. به گونه‌ای که شیوعی مطابق با آسم و COPD. (بیماری‌های مزمن انسدادی ریوی) و بیماری‌های دیگر دارد.
دکتر عدیمی با توضیح اینکه در ایران سازمان‌های بیمه‌گر، این بیماران را تحت پوشش قرار نمی‌دهند، یادآور شد: اکثرا بیمارانی که دچار این مشکلات می‌باشند، جزو طبقات پایین جامعه هستند که در صورت عدم پوشش بیمه‌ای علاوه بر عوارض بیماری با مشکلات مالی آن نیز دست به گریبان هستند. لذا در افرادی که آپنه تشخیص داده نمی‌شود، ممکن است افزایش فشارخون مقاوم به درمان ایجاد شده و متعاقب آن دچار عوارضی نظیر سکته مغزی شوند.وی یادآور شد: سکته مغزی برای خانواده و جامعه مخارج زیادی ایجاد می‌کند که هزینه آن قابل مقایسه با هزینه تست خواب و استفاده از روش‌های درمانی نمی‌باشد. لازم به ذکر است در این کنفرانس، کارگاه آموزشی روش‌های درمان، تفسیر و تشخیص انواع آپنه نیز برگزار شد.
