روبیک؛ مکعبی که میلیون‌ها انسان را در خود اسیر کرد

فرادید؛ حتما برای یک بار هم که شده، شما نیز با مکعب شش رنگ روبیک وَر رفته‌اید و پس از چند دقیقه از حل نکردن آن سرسام گرفته‌اید و آنرا به گوشه‌ای پرت کرده‌اید. مکعب جادویی که میلیون‌ها نفر را درگیر حل کردن خودش کرده و عنوان پرفروش‌ترین اسباب بازی جهان را به خود اختصاص داده. اما مکعب روبیک چیزی بسیار فراتر از یک اسباب‌بازی است.

به گزارش فرادید؛ وقتی ارنو روبیک، معمار مجارستانی، مکعبِ اسباب‌بازی خود را ساخت، امیدی به موفقیت تجاری آن نداشت، اما می‌دانست که آدم‌ها سروکله‌زدن با مسئله‌ها را دوست دارند، مخصوصاً اگر در اثر تلاش بالاخره موفق شوند آن‌ها را حل کنند. این کار به آن‌ها احساس موفقیت و شادی می‌داد و شاید به همین دلیل است که حالا در هر خانه‌ای مکعب‌های او را پیدا می‌کنید. روبیک در کتاب خاطراتش، داستان ساختن این مکعب را شرح می‌دهد و از زندگی بی‌هیاهو، اما پرماجرایش سخن می‌گوید.

ارنو روبیک، 76 ساله، مخترع مجارستانی مکعب روبیک است. این فکر خیلی ناگهانی به ذهنش رسید: یک‌بار با خودش فکر کرد شاید جالب باشد اگر بشود مکعب‌های کوچک را طوری کنار هم قرار داد که به هم وصل باشند، ولی بتوانند در جای خود حرکت کنند.

پرفسور Erno Rubik دانش آموخته دانشکده فنی بوداپست پایه مهندسی معماری و دارای مدرک فوق لیسانس مجسمه سازی و معماری داخلی است. او در ساعت‌های بیکاری‌اش بروی مدل‌های سه بعدی کار می‌کرد. او می‌گوید:

«عصر یک روز بهاری پس از آنکه در طبیعت پیاده روی کردم و از رژه زیبای رنگ‌ها در طبیعت لذت بردم، به این نتیجه رسیدم که به منزل برگردم و به نوعی از این رنگ‌ها بهره ببرم. پدر مادر من مهندس بودند و این نوع تفکر از دوران کودکی در من شکل گرفته بود»

در سال 1975، ارنو روبیک موفق به کسب امتیاز اختراع مکعب جادویی 3*3 شد؛ هدف ابتدایی از اختراع این مکعب، ساخت وسیله‌ای بود که قطعات آن بتوانند بطور مستقل حرکت کنند. این مکعب ابتدا در سال 1977 در بوداپست منتشر شد، سپس شرکت اسباب بازی ایده آل (Ideal) به روبیک کمک کرد تا بتواند این مکعب را در سرتاسر جهان منتشر کند.

این اسباب بازی در سال 1980 به افتخار سازنده آن به “Rubik’s Cube” تغییر نام یافت. موفقیت جهانی: مکعب روبیک شهرت جهانی یافت، درسال 1980، همان سالی که مکعب روبیک به صورت جهانی انتشار یافت، توانست جایزه بهترین اسباب بازی سال را دریافت کند. مکعب روبیک توانست هردو قشر جوان و بزرگسال را بهم متصل کند؛ محبوبیت آن تاحدی افزایش یافت که تا سال 1982 بیش از صد میلیون مکعب روبیک فروخته شد.

سادگی ظاهری، درعین حال پیچیدگی باورنکردنی آن باعث گیج شدن میلیون‌ها نفر شد، بطوریکه حتی امروزه هم افراد بسیار کمی یافت می‌شوند که بتوانند ادعا کنند که توانسته‌اند مکعب روبیک را بدون راهنمایی یا آموزش، حل کرده باشند.

فروش مکعب روبیک در ایالات متحده در سال 2006 شاهد افزایشی ناگهانی بود. این افزایش به فیلم “The Pursuit of Happiness” نسبت داده می‌شود. در این فیلم “Will Smith” با حل کردن مکعب روبیک یک بازرگان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. مکعب روبیک در حال حاظر پرفروش‌ترین اسباب بازی جهان با عدد 350.000.000 مکعب است.

پس از طی سال‌های ابتدایی عرضه مکعب روبیک، بیش از میلیون‌ها پازل به صورت حل نشده باقی مانده بود. در حقیقت، حل مکعب روبیک بسیار سخت به نظر می‌رسید، پس اکثر صاحبان این مکعب که از حل آن ناامید شده بودند، به دنبال راهنمایی و یا کتابی برای حل آن بودند.

یکی از معروف‌ترین و پرفروش‌ترین کتاب‌ها برای حل مکعب روبیک، کتاب “You Can Do The Cube” اثر “Patrick Bossert” بود که در سال 1981 منتشر شد.

 

 

در هر مکعب روبیک کلاسیک 6 وجه و در هر وجه 9 تکه و هر وجه دارای یک رنگ است، در نتیجه کلا دارای 6 رنگ (رنگ‌بندی: سفید، زرد، نارنجی، قرمز، آبی، و سبز) است. گفته می‌شود این مکعب دارای 43 تریلیون جایگشت (تعداد ترکیب‌های ممکن برای موقعیت رنگ‌ها) است.

مکانیزم محوری این پازل به شما این امکان را می‌دهد که در هر وجه به طور جداگانه رنگ‌های دیگر را به هم ریخت، و هدف از بازی، این است که تمام رنگ‌های آن در وجه خود و به صورت درست در کنار هم قرارگیرند.

به کسانی که در مسابقات جهانی مکعب انواع مکعب‌های روبیک را سریع و در مدت زمان کمی حل می‌کنند اسپید کیوبر (Speed Cuber) گفته می‌شوند.

در این مسابقات که در کشور‌های مختلف زیر نظر انجمن جهانی مکعب انجام می‌شود رکورد‌های ثبت شده و در سایت رسمی (World Cube Association) قرار می‌گیرد.

رکورد مکعب روبیک 3*3*3 در حال حاضر تا سال 2020 در دست یاشین دو (Yusheng Du) چینی با زمان 3.47 ثانیه می‌باشد.

فلیکس زمدگز یکی از بهترین اسپید کیوبر‌های حال حاضر دنیاست که در هر مسابقه (به جز دو مسابقه) که شرکت کرده توانسته رکورد جهان را حداقل در یک آیتم از آن خود کند. این اسپید کیوبر فوق حرفه‌ای تا به امروز 50 بار توانسته رکورد‌های جهان را در آیتم‌های مختلف جابجا کند.

اولین مسابقات رسمی در جهان در سال 1982 در بوداپست مجارستان برگزار شد. در این مسابقات هر شرکت‌کننده (کیوبر) سه بار می‌توانست رکوردگیری کند (باید در کمتر از 60 ثانیه مکعب را حل می‌کرد) و بهترین زمان او به عنوان رکورد ثبت می‌شد. (امروزه در مسابقات رسمی 5 بار رکوردگیری می‌شود و میانگین آن به عنوان رکورد اصلی ثبت می‌شود و به مرحله بعد صعود می‌کند. مسابقات دارای 3 مرحله می‌باشد: مقدماتی، نیمه نهایی و فینال)

در آن مسابقات مین تای پناهنده تایلندی از کشور آمریکا با زمان 22 ثانیه و 95 صدم ثانیه توانست به مقام اول برسد. مسابقات رسمی بعدی در سال 2003 در تورنتو کانادا زیر نظر WCA برگزار شد که این بار در 13 آیتم برگزار گردید که در مکعب روبیک Dan Knights توانست با زمان میانگین 20٫00 ثانیه به مقام نخست برسد و Jess Bonde با زمان 16٫53 ثانیه سریع‌ترین کیوبر جهان شد. مسابقات مکعب بعد از سال 2003 هر ساله به و بصورت آزاد در بیشتر کشور‌های دنیا برگزار می‌شود و هر 2 سال یک بار مسابقات جهانی برگزار می‌گردد؛ که آخرین مسابقات جهانی در سال 2019 در کشور استرالیا برگزار شد که 5 رکورد جهانی در آن شکسته شد.

این اسپید کیوبر‌ها به ترتیب رکورد داران جهان در مکعب روبیک می‌باشند:

✓ رتبه اول: Yusheng Du با زمان 3/47 ثانیه از چین
✓ رتبه دوم: feliks zemdegs با زمان 4/22 ثانیه از استرالیا
✓ رتبه سوم: Potrick Ponce با زمان 4/24 ثانیه از آمریکا
✓رتبه چهارم: max Park با زمان 4/40 ثانیه از آمریکا
✓ رتبه پنجم: Juliette Sébastien با زمان 4.44 ثانیه

مکعب جیبی (Pocket Cube) یا روبیک 2×2×2 یکی از انواع مکعب‌های روبیک می‌باشد که دارای 6 وجه و 6 رنگ است. در هر وجه 4 مربع دارد و در مجموع از 24 مربع و 8 مکعب کوچک‌تر تشکیل شده است.

روش‌های زیادی برای حل این روبیک با توجه به شرایط متفاوت قرارگیری مکعب‌ها (تعداد این حالت‌ها برابر 3674160 حالت است) وجود دارد.

رکورد داران روبیک 2×2×2 در جهان این افراد هستند:

✓ رتبه اول: Lucas Etter از آمریکا با زمان 1.51 ثانیه (2015)

✓ رتبه دوم: Jayden McNeill از استرالیا با زمان 1.55 ثانیه (2015)

✓ رتبه سوم: Rami Sbahi از آمریکا با زمان 1.55 ثانیه (2015)

✓ رتبه چهارم: Antonie Paterakis از یونان با زمان 1.65 ثانیه (2016)

✓ رتبه پنجم: Bennet Wichmann از آلمان با زمان 1.68 ثانیه (2016)

انتقام روبیک نام دیگر روبیک 4x4x4 می‌باشد. این روبیک در سال 1981 توسط Péter Sebestény ابداع شد و برای اینکه توجه علاقه‌مندان به روبیک را جلب کند نام این روبیک را انتقام روبیک گذاشت. برعکس روبیک‌های 3x3x3 این روبیک دارای مرکز ثابت نمی‌باشد و قطعه‌های وسط آزادانه به هر طرف چرخانده می‌شوند. این روبیک در کل از 56 مکعب کوچکتر تشکیل شده است. 24 قطعه در وسط که هر کدام یک رنگ را نشان می‌دهند، 24 قطعه در لبه‌ها که هر کدام دو رنگ را نشان می‌دهند و هشت قطعه در گوشه‌ها که هر کدام سه رنگ را نشان می‌دهند.

رکورد داران این روبیک در جهان این افراد هستند:

✓ رتبه اول: Sebastian Weyer با زمان با زمان 21٫97 ثانیه از آلمان (2014)
✓ رتبه دوم: Max Park با زمان 23٫84 ثانیه از آمریکا (2016)
✓ رتبه سوم: Seung Hyuk Nahm با زمان 24٫57 ثانیه از کره (2016)
✓ رتبه چهارم: Mats Valk با زمان 24٫63 ثانیه از هلند (2016)

روبیک پروفسور‌ها نام دیگر روبیک 5x5x5 می‌باشد. اولین بار کمپانی Barnes & Noble با نام تجاری روبیک پروفسور‌ها این روبیک را به فروش می‌رساند و بعد از آن این روبیک در دنیا به این نام معروف شد. این روبیک از 98 قطعه کوچکتر تشکیل شده است. 8 قطعه در گوشه، 36 قطعه در لبه و 54 قطعه در وسط وجود دارند.