دررفتگی‌های مادرزادی در دوران نوزادی و کودکی چگونه تشخیص داده و درمان می‌شود؟
دررفتگی مادرزادی کودکان به دو شیوه یکی با معاینه و دیگری با انجام سونوگرافی روی مفاصل لگن قابل تشخیص است. سونوگرافی که در بدو تولد انجام می‌گیرد ممکن است دررفتگی کامل یا نیمه دررفتگی را در نوزادان نشان بدهد؛ به دلیل اینکه مفصل هنوز تکامل خود را نشان نداده است.
در این مورد باید کهنه بیشتری میان پاهای بیمار گذاشت به طوری که مفاصل لگن در وضعیت باز قرار گیرند. پس از گذشت 6 هفته بار دیگر اقدام به انجام سونوگرافی جدید می‌شود. اگر در سونوگرافی جدید مساله دررفتگی بیمار حل شد دیگر نیاز به درمان نیست اما اگر در سونوگرافی دررفتگی رانشان داد، ارتوپد به وسیله کمربند مخصوصی به نام «Pavlic HARNESS» درمان را ادامه می‌دهد.
در این شیوه کمربند به اندام تحتانی بیمار با درجه مناسب بسته می‌شود تا مفصل در محل خود ثابت نگه داشته شود. بدین ترتیب مفصل طی یک پروسه درمانی به سر جای نخست خود بازمی‌گردد. اما اگر بیمار پس از سن 6 ماهگی به ارتوپد مراجعه کند دیگر این کمربند جوابگو درمان برای بیمار نیست و در این مورد باید اقداماتی دیگر مانند اعمال جراحی مختلف که نوع آن در سنین مختلف متفاوت است برای جا انداختن دررفتگی لگن مادرزادی انجام گیرد.
بهترین زمان برای درمان و اعمال جراحی چه سنی است؟
هر چه سن پایین‌تر باشد نتیجه عمل بهتر خواهد بود اما نوع عمل افراد فرق می‌کند. به عنوان مثال تا سن حدود یک سال و نیم نمی‌توانیم اعمال جراحی روی استخوان انجام بدهیم و اعمال جراحی که انجام می‌دهیم فقط برای جا انداختن باز یعنی جا انداختن در حین عمل جراحی روی مفصل ران خواهد بود.
اما بعد از سن یک و نیم سالگی در صورتی که پوشش کامل مفصل وجود نداشته باشد می‌توانیم اعمال جراحی دیگری روی استخوان لگن حتی روی استخوان ران انجام بدهیم تا گذشته از اینکه مفصل در محل خود قرار گیرد و جا بیافتد، Stabillity مناسب را نیز داشته باشد و دوباره دچار دررفتگی نشود.
نتیجه جراحی این بیماران چگونه است؟
معمولا نتیجه عمل بسیار خوب است و از عوارضی مثل کوتاهی اندام، لنگش بیمار جلوگیری می‌کند اما گاهی اوقات عوارضی مثل مختل شدن خون‌رسانی سر استخوان ران را شامل می‌شود که در این مواقع اصطلاحا به آن «سیاه شدن سر استخوان» می‌گویند. البته به مرور زمان خون‌رسانی به سر استخوان برمی‌گردد.
اما این امر مستلزم گذشت چند سال است و در این مدت عوارض خود را روی مفصل دارد و هیچ‌گاه این مفصل مانند یک مفصل طبیعی نخواهد بود اما اگر این عارضه را نداشته باشیم معمولا مفصل شبیه مفصل طبیعی است و بیمار در مابقی عمر راحت خواهد بود و مشکلی برای او به وجود نمی‌آید و نیاز به اعمال جراحی بعدی که در سیاه شدن سر استخوان ران پیش می‌آید، نخواهد داشت.
آیا راهکاری برای پیشگیری از این عارضه وجود دارد؟
در حال حاضر راه پیشگیری برای ایجاد این عارضه وجود ندارد اما می‌توان با بررسی علل ایجاد این بیماری از دررفتگی بعدی جلوگیری کرد و نگذاریم نیمه دررفتگی تبدیل به دررفتگی کامل شود یا نگذاریم مفصلی که تکامل آن خوب نیست تبدیل به نیمه‌دررفتگی یا دررفتگی شود.
برای خواندن بخش اول- چگونگی در رفتگی مادرزادی مفصل لگن- اینجا کلیک کنید.
